Europa gaat kiezen | Lijsttrekker Azmani (VVD), wankel huwelijk GroenLinks/PvdA en nieuwe voorzitter

Brussel begint zich op te maken voor de volgende verkiezingen: de Europese Parlementsverkiezingen in 2024. De campagneteams worden gevormd. Voorzichtig worden balletjes opgeworpen over nieuwe kandidaten, terwijl de huidige generatie Europarlementariërs zich afvraagt of ze doorgaan.

3 min. leestijd

Er was geen tegenkandidaat, maar het moest nog wel worden geformaliseerd en dat is dit weekend gebeurd. Malik Azmani wordt opnieuw lijsttrekker voor de VVD bij de komende Europese verkiezingen in juni. Hij volgde in 2019 Hans van Baalen op. Azmani speelt een grote rol in de liberale Renew-fractie.

Speelveld

Bij de vorige verkiezingen won de VVD vier zetels. Ze kregen er later één bij, omdat de Britten de EU en dus ook het Europees Parlement verlieten. Azmani is de man die in Nederland bekend werd omdat hij als Tweede Kamerlid als een van de eersten opperde dat er een deal met Turkije gesloten moest worden. Hij wilde zo een eind maken aan de toenmalige (2016) migratiecrisis.

Met de benoeming van Azmani wordt het speelveld van lijsttrekkers steeds duidelijker. Tom Berendsen trekt de kar voor het CDA, Gerben-Jan Gerbrandy bij D66 en Reinier van Lanschot bij Volt. Bert-Jan Ruissen voor de SGP, Anja Haga voor de ChristenUnie en Anja Hazekamp voor de Partij voor de Dieren. De leden moeten het nog wel goedkeuren. NSC heeft de handen nog vol aan de Nederlandse politiek en kijkt later naar Europa. BBB onthult half december met welke politicus ze naar Europa willen. Ook bij de PVV is het nog onbekend wie de kar gaat trekken. 

Eén verkiezingsprogramma?

De SP komt eveneens later met een kandidaat. Ook de PvdA en GroenLinks denken nog na over wat ze moeten doen. De partijbesturen van de twee partijen willen de vraag ‘Hoe nu verder in Europa?’ voorleggen aan de leden. Vanaf maandag as. tot 13 december kunnen de leden van GroenLinks en de PvdA stemmen over de vraag of er één gezamenlijke lijst en één verkiezingsprogramma moet komen.

De besturen zien de Europese verkiezingen in ieder geval als een kans. Een kans om verder te bouwen aan een sterk verenigd, groen en sociaal geluid in Brussel, zo schrijven ze in een brief aan de leden. Bij de vorige verkiezingen leken de verkiezingsprogramma’s al zo veel op elkaar dat De Stemwijzer er destijds niet uitkwam. Speciaal voor GroenLinks en PvdA werd een extra vraag verzonnen, zodat er toch nog enig verschil zou zijn tussen beide partijen.

Scheiding al geregeld

Er is echter één ‘maar’. Ook al komt er een gezamenlijk programma en een gezamenlijke lijst, dan sluiten de politici die gekozen worden zich wel bij verschillende groepen (fracties) in het Europees Parlement aan. Zo speelt Bas Eickhout, die al sinds 2009 lid is van het Europees Parlement, een prominente rol bij de Groenen en is Mohammed Chahim een van de vicevoorzitters bij de sociaaldemocraten.

Critici zeggen: het is een huwelijk waarbij de bruid en bruidegom op weg naar het altaar de scheiding al hebben geregeld. 

Spitzenkandidaten

Bas Eickhout was tijdens de vorige Europese verkiezingen in 2019 een van de spitzenkandidaten, die bij winst voorzitter van de Europese Commissie zou kunnen worden. Deze keer gaan De Groenen de strijd aan met de Duitse groene Europarlementariër Terry Reintke. Ze lijkt kansloos voor een plek in de Europese Commissie, behalve als de voorzitter Ursula von der Leyen (ook Duits) niet wordt herbenoemd. De afspraak tussen de coalitiepartijen in Duitsland is namelijk dat dan de Groenen een kandidaat mogen leveren voor die nieuwe Europese Commissie. Het is niet waarschijnlijk dat ze dan voorzitter wordt, maar een gewone Eurocommissaris. 

Von der Leyen heeft nog niks over haar ambities gezegd.