De nieuwe Europese Commissie is al ruim een maand geleden van start gegaan. Voorzitter Ursula Von der Leyen heeft al grootse plannen aangekondigd. Hieronder valt ook een hele waslijst aan beleidsdoelen die ze samen met haar team Eurocommissarissen wil afronden in de eerste honderd dagen. De doelen lopen ver uiteen: van een plan voor een competitieve en duurzame industrie tot het verhogen van de invloed van jongeren; van een verbetering van vrouwenrechten tot de beschikbaarheid van medicijnen.
Er zijn dus veel beloftes gedaan. Nu moet de Europese Commissie deze nog waarmaken. Welke beleidsdoelen moeten we in de gaten houden in de eerste drie maanden van 2025? Wij lichten drie opvallende doelen voor je uit.
1. De Clean Industrial Deal
De Nederlandse Eurocommissaris Wopke Hoekstra heeft geen tijd om stil te zitten. Voor het einde van februari 2025 wil hij zijn ‘Clean Industrial Deal’ presenteren. Het moet dienen als een soort industriële zijtak van de al bestaande Green Deal. De EU moet haar uitstoot namelijk beperken. Hoekstra heeft het bijvoorbeeld vaak over het 90 procent-doel: de broeikasgasuitstoot in Europa moet in 2040 met 90 procent afgenomen zijn ten opzichte van het jaar 1990. En, niet te vergeten: in 2050 moet de EU klimaatneutraal zijn.
Maar als oud-zakenman vindt Hoekstra concurrentievermogen ook erg belangrijk. Het is dan ook zijn voornaamste doel om Europese bedrijven concurrerend te houden tijdens de duurzame transitie.
Minder regeldruk
Wat moet er dan gebeuren? De administratieve lasten moeten ten eerste drastisch worden verminderd, zowel voor bedrijven als voor de Commissie zelf. Het Draghi-rapport draaide er niet omheen: de productiviteit en economische groei in Europa wordt gehinderd door een teveel aan administratieve rompslomp en een tekort aan investeringen in wetenschap en technologie.
Er zijn nu bijvoorbeeld veel te veel soorten fondsen waar bedrijven zich voor kunnen aanmelden, wat veel onduidelijkheid oplevert. Maar het is ook tijdrovend voor de Europese Commissie om de aanvragen te verwerken. Dit tast allemaal het concurrentievermogen van Europese bedrijven aan. Daarom werkt de Commissie aan de komst van één overkoepelend ‘Europees concurrentiefonds’ dat allerlei bestaande fondsen voor onderzoek en innovatie samenvoegt. Het grote fonds zou vanaf 2028 ingaan.
Samenwerken
Maar ook in andere industrieën zal de Clean Industrial Deal zorgen voor een vermindering van de regeldruk. Zo worden de regels rondom PFAS verduidelijkt en versimpeld met nieuwe beleidsplannen voor de chemische industrie. En op advies van Draghi krijgen Europese autobedrijven straks een boost door het ‘Europees actieplan voor de auto-industrie’, bijvoorbeeld door financiële ondersteuningsmaatregelingen en opnieuw vermindering van administratieve rompslomp. Beide plannen zullen naar verwachting deel uitmaken van de Clean Industrial Deal.
Gelukkig hoeft Hoekstra het niet allemaal in zijn eentje te doen. De Spaanse Eurocommissaris Teresa Ribera (Schone, Rechtvaardige en Concurrerende Transitie) speelt ook een leidende rol bij het voorbereiden van de Clean Industrial Deal. Ook werkt Hoekstra nauw samen met de Franse Stéphane Séjourné (Industrie) en de Deense Dan Jørgensen (Energie).
2. Praten met jongeren
Von der Leyen vindt het belangrijk dat jongeren een belangrijkere stem krijgen in het maken van EU-beleid. Ze wil daarom dat de nieuwe Eurocommissarissen in gesprek gaan met de jeugd tijdens de jaarlijkse ‘Jongerenbeleidsdialogen’. Dit idee voerde Von der Leyen voor het eerst uit in 2022, en wil ze graag doorzetten.
Dat is waarom Von der Leyen haar Eurocommissarissen allemaal heeft gevraagd om de eerste jongerendialoog te laten plaatsvinden in de eerste honderd dagen van hun mandaat. In haar woorden zullen de dialogen ervoor zorgen dat “jonge mensen kunnen worden gehoord en vorm kunnen geven aan het werk” van Eurocommissarissen.
Daarnaast heeft de Commissievoorzitter de Maltese Eurocommissaris Glenn Micallef aangesteld, verantwoordelijk voor intergenerationele rechtvaardigheid, jeugd, cultuur en sport. Hiermee lijkt de nieuwe Europese Commissie meer ruimte te creëren voor de toekomst in het huidige beleid. Genoeg reden om de uitkomsten van de jongerendialogen extra scherp in het oog te houden!
3. Een discussiestuk voor Europese defensie
Dan is er ook nog het plan over de toekomst van Europese defensie, één van de beloftes van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Eurocommissarissen Andrius Kubilius (Defensie en Ruimte) en EU-buitenlandchef Kaja Kallas werken samen aan een plan dat de Europese defensie-industrie en samenwerking tussen EU-strijdkrachten moet verbeteren.
Het discussiestuk (of ‘witboek‘) heeft als doel gaten in de Europese defensiecapaciteiten te identificeren en een gezamenlijke aanpak op te stellen. Een aantal problemen kennen we al. Defensieaankopen zijn duur bijvoorbeeld, dus zullen Kubilius en Kallas voorstellen meer samen in te kopen. Ook moet de EU minder afhankelijk worden van landen buiten de EU. Ook innovatie en samenwerking tussen lidstaten blijven waarschijnlijk belangrijk om de EU klaar te maken voor toekomstige uitdagingen, zoals cyberaanvallen.
Maar die plannen kosten ook geld. Er wordt al gedacht aan het inzetten van de Europese Investeringsbank bijvoorbeeld. En verder moeten EU-defensiebedrijven meer langetermijncontracten krijgen. Dat geeft de bedrijven genoeg zekerheid om hun productiecapaciteit uit te breiden. Verder zal het witboek het belang van samenwerking met de NAVO benadrukken, vooral in het licht van de oorlog in Oekraïne.
