Zo was er deze week de nieuwjaarsreceptie van werkgeversorganisatie VNO-NCW. De boodschap was helder: werkgevers zijn bang voor, wat ze noemen, “de ondermijning van het Europese project”.
De gevaren komen volgens VNO-NCW-voorvrouw Ingrid Thijssen van meerdere kanten. Zo is er de instabiele politieke situatie. “Ik ben een beetje bang voor de uitslag van de Europese verkiezingen” aldus Thijssen. De angst is groot dat de EU na de zomer wordt bestuurd door een verzameling nationalistische partijen die alleen bezig zijn te remmen.
Maar ook de haperende interne markt doet gruwelen. En bij een uitslag zoals hierboven beschreven, is de kans groot dat er weinig tot niets gebeurd aan het vernieuwen hiervan.
Wat moet er anders?
Volgens Thijssen is de enorme Europese markt te gefragmenteerd. Niet overal worden de regels even streng gehandhaafd, waardoor een lappendeken ontstaat. “Ik zie de concurrentiekracht van Europa afnemen”, zo waarschuwde ze tijdens haar speech op de bijeenkomst.
De nieuwe Europese Commissie moet volgens Thijssen werken aan een interne markt die voor iedereen gelijk is. Dus minder regels, minder uitzonderingen op regels, en minder administratieve rompslomp. “We hebben de afgelopen jaren per dag vijf pagina’s met nieuwe regels over ons heen gekregen.”
Dat is volgens haar dus genoeg geweest. “Ik wil dat de nieuwe Europese Commissie stopt met het verzinnen van nieuwe voorschriften. Het is tijd om de regels die we hebben afgesproken uit te voeren en vooral toe te zien dat het ook eerlijk wordt uitgevoerd.” Ziedaar het geluid dat we de komende periode gaan horen. VNO-NCW gaat een campagne starten om die boodschap er in Nederland en Brussel in te rammen.
Het is ook een boodschap voor Wopke Hoekstra, die niet geheel ontoevallig aanwezig was bij de speech van de voorvrouw van de werkgevers. De Nederlandse Eurocommissaris voor Klimaat is er veel aan gelegen om goed te luisteren naar VNO-NCW. Hij wil namelijk graag door in de volgende Europese Commissie. Daarvoor heeft hij voldoende steun nodig (van onder meer de werkgevers).
Wat zijn de kansen van Wopke?
Hoekstra hoopt dus op een topbaan als Eurocommissaris. Hij gokt op Economische Zaken of Financiën, de portefeuilles die nu door mensen als Gentiloni en Breton worden bezet. Natuurlijk hangt alles af van de formatie en het nieuwe kabinet in Nederland. Zij beslissen wie er naar voren geschoven wordt als nieuwe Eurocommissaris.
Normaal gesproken wordt iemand uit een van de coalitiepartijen naar voren geschoven, maar aangezien drie van de vier partijen die onderhandelen over een nieuw kabinet nauwelijks tot geen ervaren Europese krachten in hun midden hebben (of die nodig hebben voor een nieuw kabinet) is de kans groot dat Hoekstra kan blijven. Op voorwaarde dat hij een stevig takenpakket krijgt, dat wel.
Christendemocratische ontgroening
Uit de huidige commissievoorzitter Ursula van der Leyen heeft een wensenlijstje. Om aan te blijven, heeft ze steun nodig. En die kan ze aan de rechterkant vinden. Ze zal dus moeten ‘ontgroenen’, maar dat is niet zo makkelijk.
Brussel heeft net afscheid genomen van de groene architect van Brussel, Diederik Samsom. Die werkte recent aan de zij van klimaatcommissaris Hoekstra. Waarschijnlijk volgt CDA-Europarlementariër Esther de Lange, een bekende criticaster van het groene beleid van Samson en Timmermans, hem op.
De Lange is degene die binnen de christendemocratische partij (EVP) heel veel (ook vuil) werk voor de machtige baas Manfred Weber heeft opgeknapt. Ze is niet herkiesbaar en de rol van het CDA lijkt uitgespeeld. Via het bureau van Hoekstra kan ze toch invloed blijven uitoefenen en het beleid van Von der Leyen bijsturen, zodat dit aanvaardbaar wordt voor de rechtervleugel van de EVP.
Nog meer wensen?
Zeker. Er zijn wensen op het gebied van defensie; moet de nieuwe Commissie niet een speciale Eurocommissaris krijgen die zich daar mee bezig gaat houden? Wensen om meer autonomie; meer samenwerking als het over onderwijs gaat; en er gaan stemmen op om te komen tot Europese diploma’s.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de landbouwwensen. De lijsttrekker van de BBB noemt het een Europees boerendeal. Dat treft, want meer dan dertig organisaties zijn net deze week begonnen met overleg om aan het eind van de zomer een plan klaar te hebben voor de nieuwe Europese Commissie.
Op hun wensenlijstje staan onder andere inkomensondersteuning, meer geld voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid, minder regels, en vooral minder “natuurbetutteling”, zoals ze het noemen. De gesprekken worden geleid door de Duitse professor Peter Strohschneide. Hij leidde een aantal jaar geleden een vergelijkbare discussie in Duitsland.
En dan moeten we het nog hebben over de boeken die verschijnen, waaronder één boek van een oud-premier in het bijzonder. Meer daarover kunt u lezen in de nieuwsbrief.
Ook elke zondagochtend gratis de Europa nieuwsbrief vol geopolitieke analyses van onze hoofdredacteur Bert van Slooten (cartoon), hardnekkige geruchten en heel veel Europees nieuws gratis in je mail? Abonneer je hier.