Met twee handen houdt Ursula von der Leyen een grote plak chocolade beet. Het is een stuk van het in chocola uitgevoerde logo van het Belgische EU-voorzitterschap, dat deze maand begonnen is. De foto van VDL is veel gedeeld op X, de commissievoorzitter heeft nou eenmaal memepotentie.
Misschien is hier ruimte voor een rentree van het in 2021 geflopte omroep MAX-programma Showcolade, waarin BN’ers moesten raden: is dit voorwerp echt of van chocolade? Dat, maar dan met Europarlementariërs die bij de aankomende verkiezingen verkozen willen worden. Is dit een amendement, of toch chocolade? Een stemkastje of chocolade? En die kunst in de hal naar de grote vergaderzaal, stond die er altijd al, of is het chocolade?
Geen gekke dingen
Maar bien, dat logo van chocolade. Elk half jaar neemt een lidstaat het voorzitterschap van de EU over, en daar hoort een grafisch ontwerp bij. Dat komt dan op de banners bij ministerraden te staan en eigenlijk overal waar het verder op kan.
Het is dit keer, sorry Belgen, een beetje een saai logo. Dat lijkt een ontwikkeling te zijn in EU-logoland. De meeste recente logo’s doen iets met het Europese blauw en geel, en dan iets met hun eigen kleuren. Het blijft veelal typografisch, met zakelijke, degelijke lettertypes. Als lidstaten uit de band willen springen doen ze iets met de Europese sterren. Nederland verwerkte in 2016 de tulp in het logo. Lekker gek.
De logo’s gaan steeds meer op elkaar lijken, landen lijken uit te willen stralen: wees maar niet bang, wij gaan hier geen gekke dingen doen, we zetten de lijn voort. Eerst namen lidstaten vaak de gelegenheid te baat om een boodschap neer te zetten, of zich van hun creatieve kant te laten zien.
Kampioen esthetiek
Kampioen esthetiek zijn misschien wel Oostenrijk en Tsjechië. De Tsjechen hadden de vorige keer, 2022, een cirkel met gekleurde trapezevormen, dat zag eruit als een kunstwerk van Ellsworth Kelly. Oostenrijk heeft het ook redelijk verfijnd aangepakt in 2018. Ze hebben toen gewerkt met een Helvetica-achtig lettertype, waardoor elke banner eruitzag als een poster van Wolfgang Tillmans (dat is positief).
Maar het meest iconische logo tot nu toe is, helaas, in de vergetelheid geraakt. Goede afbeeldingen zijn alleen nog in internetarchieven te vinden. Het beste logo is van de Britten, niet langer onder ons. In de aanloop naar hun voorzitterschap in 1998 werden schoolkinderen door het hele land uitgenodigd om zich met Europa bezig te houden. Een van die activiteiten was: het logo tekenen.
Premier Tony Blair was laaiend enthousiast over het resultaat: de kinderen hadden als een team gewerkt aan het logo, net als de landen van de unie dat ook moesten. Het resultaat van de uitbesteding: potloodtekeningen van kleurrijke sterren, voor elke lidstaat één. Aan elke ster had één Brits kind gewerkt samen met een kind uit het betreffende land. Een half jaar lang vormde een kleuterkleurplaat de achtergrond van de officiële persmomenten van het voorzitterschap. ‘Bronnen rondom’ verzekerden de pers: dit logo is “heel cool”. Er was ook een stropdasversie van te koop.
Pizza met salami
Het logo leidde in al zijn onschuld nog tot een diplomatiek benarde situatie. De Italianen voelden zich tekortgedaan omdat zij op de tekening werden vertegenwoordigd door een pizza met salami. Tijdens een Europese top heeft de Italiaanse premier er een formele klacht over ingediend.
De kinderen die ‘verantwoordelijk waren voor de ster’ hadden geen kwaad in de zin, schreef de BBC ten tijde van de rel. De Brits-Italiaanse Matthew (9) en Axel (7), zoon van een politieman, verklaarden gezamenlijk: “Eerst hadden we de explosie van Pompeii geschilderd. Maar we houden allebei van pizza, dus toen hebben we van onze ster een pizza gemaakt.”
