Op 13 december praten de fractiewoordvoerders Milieuzaken met staatssecretaris Heijnen over nieuwe Europese wetten voor luchtkwaliteit. De Eerste en Tweede Kamer krijgen altijd alle plannen van de Europese Commissie uit Brussel opgestuurd. Ze hebben ze in huis, ruim voor de Commissie erover gaat onderhandelen met landen en het Europees Parlement. Normaliter wachten Kamerleden af wat de regering ervan vindt.
Soms duurt het schrijven van zo’n Nederlands standpunt lang. Dan roeren belangenclubs zich en zijn ministeries het onderling oneens. In zo’n geval moet de regering uitstel vragen en dat gebeurt meestal netjes. Je weet dan als Kamerlid wel dat er ‘iets’ aan de hand is. Dat gebeurde bij het zogeheten ‘noodinstrument voor de interne markt’ van eind september. Hoe voorkomen we dat landen betonblokken op hun grenzen zetten als er een (Corona-)crisis uitbreekt? Daarover kwam er eerst een uitstelbriefje voor het regeringsstandpunt. De woordvoerders Economische zaken leken er allemaal niet om te geven. Ze besloten de Europese crisiswet tijdens hun procedurevergadering afgelopen donderdag pas in februari met de minister te bespreken.
Longfonds, de grote steden en de ANWB
Dat is (te) laat, want in februari zitten er immers al maanden van onderhandelingen op over het voorstel uit september. Er zit dan al wekenlang een ambtenaar achter een Nederlands vlaggetje over het voorstel van de Europese Commissie te praten –zonder een democratisch besproken ‘Nederlands’ standpunt. Hopelijk is er geen crisis in het komende halfjaar!
In het geval van de nieuwe Europese wetten voor luchtkwaliteit wordt in Den Haag sinds eind oktober gepraat over wat ‘Nederland’ ervan vindt. Provincies en gemeenten doen hun duit in het zakje. Het ‘fiche’ moet via de ministerraad naar het parlement. En snel ook, want al een paar weken na het voorstel van de Europese Commissie staat een debat gepland. Hopelijk is dan het regeringsstandpunt binnen, en de visies van het Longfonds, de grote steden en de ANWB en andere belangenclubs met visies op schone lucht in Nederland. Hun brieven kunnen ze nu al sturen, met Kamerleden kunnen ze nu al praten over de Europese wetten.
Katwijk
Terug naar het op handen zijnde Kamerdebat over luchtkwaliteit, ter voorbereiding op de Europese Milieuraad van 20 december. Daar wordt, naast de inzet op luchtkwaliteit, ook besproken welke andere besluiten de minister met haar collega’s vlak voor kerst in de ‘Europese Milieuraad’ gaat nemen. Net als het standpunt over luchtkwaliteit is ook de Milieuraad-agenda, die komt van het Tsjechische voorzitterschap, nog niet in de ministerraad vastgesteld. Er wordt namelijk nog druk over onderhandeld in Brussel en Straatsburg, waar het ook eindejaarsdrukte is. Veel onderhandelingen zitten in het staartje (in jargon: de triloog). Zo moet – ook op het werkterrein van de milieuwoordvoerders in de Tweede Kamer – de Europese batterijenwet worden afgerond volgens de industrie. Het Europees Parlement had op dat voorstel van twee jaar geleden wel 700 amendementen over bijvoorbeeld betere inzameling, etiketteren en recycling. In de Kamer kwam de Europese batterijverordening aan de orde vanwege de vervuiling in Katwijk.
Kortom: van Katwijk tot Noord-Macedonië en van batterijen tot kinderopvangtoeslag; ‘ik doe Europese Zaken’ is een hele klus.
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt wekelijks voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 1 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.
