Alle vijftien fracties hebben vergaderd over de portefeuilleverdeling en wie welke Kamercommissie gaat bemensen. Die indeling is trouwens voorlopig, want na de installatie van een nieuw kabinet worden de Kamercommissies opnieuw ingedeeld. Zeven Kamerleden hebben voorlopig een extra drukke agenda; terwijl ze als demissionair bewindspersoon nog druk aan het werk zijn, moeten ze ook bij de stemmingen zijn in de Tweede Kamer. In andere landen is zo’n dubbelfunctie overigens normaal.

Volgende week is de eerste procedurevergadering van de Kamercommissie Europese Zaken. Op de agenda eerst een voorstelronde, ook van de commissiestaf. Een aantal commissieleden is al bekend, waaronder voormalig Europarlementariër Barry Madlener van de PVV. Hij was in het Europees Parlement fractievoorzitter vanaf 2009, maar dat staat niet op zijn cv van de Tweede Kamer. De tweede PVV Europawoordvoerder, Leon de Jong, was beleidsmedewerker bij die EP-fractie. De grootste partij heeft nog drie vacatures, van de nieuwe partij Nieuw Sociaal Contract is nog niet bekend welke Kamerleden Europese Zaken zullen gaan doen.

Stokpaardjes

De Kamercommissie Europese Zaken moet ook een tijdelijk voorzitter kiezen. Momenteel is dat GroenLinks/PvdA Kamerlid Laura Bromet. Het voorzitterschap van Europese Zaken is belangrijk omdat je veel reist namens de Tweede Kamer en de Europese procedures Kamerbreed in de gaten houdt. Maar de nieuw gekozen fracties zullen in het Presidium eerst de voorzitterschappen van alle Kamercommissies onderling verdelen. De stemming is daarna een formaliteit, al werd dat in 2014 bij de Kamercommissie Europese Zaken ineens spannend. De beoogd, EU-ervaren voorzitter werd door zijn eigen VVD als te pro-Europees bevonden. Voorzitter werd na een geheime stemming Malik Azmani, die destijds geen EU-ervaring had. Deze week werd hij opnieuw gekozen als lijsttrekker van de VVD-fractie in het Europees Parlement.

De Kamer heeft tien EU-adviseurs in dienst; specialisten die voor de verschillende commissies werken. Die gaan de komende weken kennismaken met de Kamerleden en hun (nieuwe) medewerkers. Ze helpen met trainingen en coachgesprekken over de EU en willen de stokpaardjes van de Leden leren kennen. Dat is belangrijk om maatwerk-advies te kunnen geven. In een aantal geslonken fracties, zoals het CDA, zullen contracten worden gestopt van ervaren medewerkers. De Kamerstaf kan daar hopelijk extra bijstand leveren.

Beslispunt

Op de agenda van de nieuwe Kamercommissie Europese Zaken staan veel brieven van de regering. Het zijn agenda’s en verslagen van Europese Raadsvergaderingen van de afgelopen maanden. Dat is dus mosterd na de maaltijd qua democratische controle, maar wel nuttig om je mee in te lezen op lopende Europese zaken.

Een belangrijk beslispunt is het stellen van prioriteiten uit het werkprogramma voor 2024 van de Europese Commissie. De afgelopen weken hebben belanghebbenden daarover inbreng kunnen leveren. Lokale overheden, VNO-NCW en de SER hebben naar de agenda van de Europese Commissie gekeken en daarover hun positie opgesteld. De staf van de Kamercommissie Europese Zaken doet een voorstel voor mogelijke prioriteiten. Welk van de 26 Commissie-plannen krijgt bijzondere aandacht? 

Ook staat er een ‘fiche’ op de agenda: Een BNC-fiche wordt opgesteld door de werkgroep ter ‘Beoordeling van Nieuwe Commissievoorstellen’ (BNC) die bestaat uit mensen van alle ministeries en geeft een korte samenvatting van nieuwe voorstellen van de Europese Commissie en de mogelijke gevolgen hiervan voor de Nederlandse praktijk. In Brussel is de regering al een aantal maanden aan het vergaderen over een nieuwe methode om betere statistieken te krijgen. In Nederland staat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) daarvoor aan de lat. Die zal de vergaderingen van de raadswerkgroep goed volgen, want Nederland is kritisch over de kosten de regeldruk en een onduidelijke systematiek voor het ophalen van gegevens.

Doolhof

Daarover onderhandelt nu sinds september een diplomaat van het ministerie van Buitenlandse Zaken met 26 andere landen. Maar omdat het voorstel valt onder de Raad Algemene Zaken, terwijl statistiek zaak is van het ministerie van Economische Zaken, vergt dit de nodige Haagse afstemming.

De onderhandelaar moest het tot nu toe doen zonder democratische legitimatie. Het ‘fiche’ met de regeringspositie moet nu worden vastgesteld. De Kamercommissie Europese Zaken heeft weinig van dit soort stukken, omdat de wetgeving meestal door de andere Kamercommissies wordt behandeld. Daarvoor zijn de ‘EUZA’-leden in hun fractie adviseur en vraagbaak. Aan die rol gaan ze de komende weken wennen. Hopelijk vinden ze snel hun weg in het doolhof van procedures en wandelgangen.

Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt wekelijks voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 5 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.