De Europese Commissie stelt voor om Bulgarije met ingang van komend jaar te laten toetreden tot de eurozone. Dat zou dan zijn als 21e lidstaat. De Commissie stelt – net als de Europees Centrale Bank (ECB) – in een op verzoek van de Bulgaarse overheid opgesteld convergentierapport vast dat het land voldoet aan de vier nominale convergentiecriteria. Die criteria betreffen prijsstabiliteit, gezonde overheidsfinanciën, wisselkoersstabiliteit en een voldoende lage rentevoet.

Daarnaast hebben de Commissie en de ECB een aantal andere vereisten getoetst, waaronder de onafhankelijkheid van de centrale bank en het concurrentievermogen. Zij hebben het licht voor de invoering van de euro in Bulgarije op groen gezet, maar zijn niet zonder zorgen. Belangrijke zorgpunten zijn de rechtsstaat, corruptiebestrijding en de kwaliteit van wetgeving. Openbare aanbestedingen zijn onderhevig aan politieke beïnvloeding.

Regionale ongelijkheid is groot

Bovendien is het onderwijssysteem kwalitatief én qua inclusiviteit onder de maat. Dat leidt ook tot tekorten aan gekwalificeerde arbeidskrachten. Dat alles is niet bevorderlijk voor productiviteit en concurrentievermogen. En de regionale ongelijkheid is groot: tussen hoofdstad Sofia en de rest van het land gaapt een kloof. Bulgarije mag dan voldoen aan de nominale convergentiecriteria voor de euro, maar met de reële convergentie – het toegroeien in concurrentievermogen en welvaart naar het Europees gemiddelde – vordert het de laatste jaren niet erg. Een indicator daarvoor is de groei van het beschikbaar inkomen per hoofd van de bevolking, in vergelijking met andere lidstaten. De de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft dat in een grafiek afgebeeld

De grafiek laat zien hoe het beschikbare inkomen van de gemiddelde Bulgaar zich heeft ontwikkeld in vergelijking met twee andere groepen. De groene lijn toont de groei bij inwoners van de vier Visegrad-landen (Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije). De blauwe lijn geeft het gemiddelde weer van alle 38 OESO-landen (Bulgarije is daar nog geen lid van). In de aanloop naar de EU-toetreding in 2007 wist Bulgarije die welvarendere groepen snel te benaderen. Maar sinds de financiële crisis van 2008 is die opmars grotendeels tot stilstand gekomen.

Bevolkingsomvang krimpt

In samenhang hiermee verkeert Bulgarije demografisch gezien in zwaar weer. De bevolkingsomvang slinkt in hoog tempo, door vergrijzing én door massale emigratie. In 1987 telde het land nog bijna 9 miljoen inwoners. Dat zijn er nu 2,2 miljoen minder. Bulgarije voldoet nu aan de nominale convergentiecriteria voor toetreding tot de euro. Maar het daadwerkelijk profijt gaan trekken van de invoering van de gemeenschappelijke munt zal voor het land nog een hele uitdaging vormen