In een speciale vergadering donderdagochtend was er geen meerderheid voor het verlengen maar ook geen meerderheid tegen. Vandaag was de tweede en laatste kans voor de EU-landen om er samen uit te komen. De huidige vergunning voor het gebruik van glyfosaat loopt namelijk op 15 december af.

Nu dit niet gelukt is, moest de Europese Commissie zelf beslissen of glyfosaat tien jaar langer gebruikt mag worden. Gezien dit plan uit de koker van de Commissie kwam, hebben zij daar vanmorgen na de mislukte stemming direct toe besloten.

Nederland muisstil

In oktober was er ook al een stemming over het wel of niet verlengen van het gebruik van het middel. Ook toen was er geen gekwalificeerde meerderheid (minstens 15 lidstaten die samen minimaal 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen) voor of tegen het voorstel.

Ondanks dat de Tweede Kamer landbouwminister Piet Adema had opgeroepen om tegen te stemmen, onthield Nederland zich van de stemming, samen met onder andere Frankrijk en Duitsland.

Ook dit keer heeft Adema niet meegestemd. Tot ongenoegen van 159 Nederlandse wetenschappers, die Nederland hadden opgeroepen om ditmaal wel tegen verlenging te stemmen vanwege de gezondheidsrisico’s. Zo staat in de brandbrief die zij afgelopen dinsdag naar hem verstuurden.

Gevaar voor de gezondheid

De discussie over het gewasbeschermingsmiddel doet veel stof opwaaien. Tegenstanders van het middel vrezen dat het slecht is voor de gezondheid. Boeren die het gebruiken om hun land te beschermen tegen onkruid zouden een verhoogd risico hebben op ziektes als Parkinson. Ook zou het middel schadelijke gevolgen hebben voor de biodiversiteit.

Maar volgens de Europese Commissie is glyfosaat veilig genoeg om het gebruik ervan de komende jaren nog door te zetten. De Europese voedselwaakhond EFSA oordeelde deze zomer dat er onvoldoende aanwijzingen zijn dat glyfosaat zo schadelijk is dat het verboden moet worden.

In hun brief stellen de wetenschappers echter dat “belangrijke, onafhankelijke, wetenschappelijke studies nauwelijks zijn meegenomen” in de beoordeling van EFSA. Ze zouden zich te veel hebben laten leiden door “selectief onderzoek”, vaak betaald door de landbouwsector.

Adema vaart eigen koers

De reden dat Adema de brief naast zich neer heeft gelegd, is dat het voorstel van de Commissie tussen nu en oktober niet gewijzigd is. “Het standpunt van Nederland blijft daarmee ook ongewijzigd, namelijk stemonthouding”, aldus een woordvoerder van het ministerie van Landbouw.

Wel heeft Adema bij het RIVM en de Universiteit Wageningen aangeklopt om aanvullend onderzoek uit te laten voeren. Dit omdat er volgens hem nog te veel onduidelijk is over de daadwerkelijke gevolgen van glyfosaat.

Blijkt het middel dan dus toch schadelijker dan gedacht, is het idee dat het alsnog verboden kan worden. Hierover kan het College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) namelijk ook over besluiten. Dit zou dan alleen gelden op de Nederlandse markt, buiten de tienjarige verlenging Brussel om.