Anna Strolenberg, Europarlementariër voor Volt, vertrekt vrijdag naar Albanië om het opvangcentrum te bezoeken dat door Italië is opgezet als onderdeel van een veelbesproken migratiedeal.
Dit centrum, dat vluchtelingen zou moeten opvangen die via de Middellandse Zee Europa proberen te bereiken, is tot nu toe amper operationeel geweest. “Ik wil weten hoe het zit”, zegt Strolenberg. “Hoe worden mensen straks opgevangen? Hoe zien de ruimtes eruit? Het is belangrijk dat we inzicht krijgen in wat er op de grond gebeurt.”
Leeg centrum, grote vragen
Het opvangcentrum is gebouwd met grootse plannen, maar is tot nu toe vrijwel leeg gebleven. De reden: een recente uitspraak van het Europees Hof. Daarin is bepaald dat alleen asielzoekers uit volledig veilige landen naar Albanië mogen worden gestuurd.
“Veilig betekent dat het hele land veilig moet zijn, ook voor kwetsbare groepen zoals lhbti-personen,” legt Strolenberg uit. “Italië wil die definitie ruimer interpreteren, maar tot nu toe heeft de Italiaanse rechter daar al twee keer een streep door gezet.”
Italië probeerde eerder asielzoekers uit Egypte en Bangladesh naar Albanië over te brengen, maar deze landen voldoen niet aan de veiligheidseisen. “Nu is Kaapverdië het enige land dat als volledig veilig wordt gezien. Het hele plan loopt dus vast op een gebrek aan mensen die aan die criteria voldoen,” merkt Strolenberg op.
Te duur om te stoppen
Toch denkt ze dat Italië het project niet zomaar zal opgeven. “Meloni wil laten zien dat zij daadkrachtig is en met oplossingen komt. Dit project is ook te duur om zomaar af te schrijven. Italië wil daarom de lijst met veilige landen uitbreiden, maar of dat gaat lukken, is zeer de vraag.”
Strolenberg is dan ook zeer kritisch over de aanpak. “Al dat geld dat naar Albanië is gegaan, had beter besteed kunnen worden aan het verbeteren van de opvangfaciliteiten in Italië zelf. Die zijn op dit moment echt erbarmelijk slecht. Met deze middelen had Italië enorme stappen kunnen zetten.”
Blauwdruk voor de EU
Het Albanese project roept vergelijkingen op met andere controversiële migratieplannen, zoals het Nederlandse voorstel om uitgeprocedeerde asielzoekers naar Oeganda te sturen.
Strolenberg is daar sceptisch over. “Dat plan is volgens mij nooit serieus geweest. De minister in Oeganda zei zelf dat er helemaal niets met Nederland is afgesproken. Het voelde meer als een afleidingsmanoeuvre om de aandacht van de asielnoodwet af te halen.”
Op Europees niveau zijn soortgelijke plannen echter nog steeds actueel. “De Europese Commissie wil de terugkeer naar derde landen echt een prioriteit maken. Het idee is om steeds meer van dit soort deals te sluiten, liefst als niet-bindende overeenkomsten, zodat het Europees Parlement buiten spel staat.”
Albanië speelt hierin een sleutelrol, ondanks de moeilijkheden. “Ik zie dit als een proeftuin,” zegt Strolenberg. “De Europese Commissie zoekt naar manieren om migratie steeds verder te externaliseren. Het Albanese centrum zou, ondanks alle problemen, wel eens de blauwdruk kunnen worden voor toekomstige deals.”
Dit verhaal maakt deel uit van onze nieuwste migratienieuwsbrief, waarin redacteur Meike van Noortwijk om de twee weken de belangrijkste ontwikkelingen rond migratiedeals, terugkeerbeleid, opt-outs en (veel) meer uitdiept. Niets missen? Schrijf je nu met één klik in via deze link!
