“Wij zijn zoals Ariadne’s draad in het labyrint van de Minotaurus. Wij leiden Nederland door het Belgische bestuurlijke doolhof.” Het zijn de woorden van een classica, werkzaam bij de Nederlandse ambassade in Brussel: eerste ambassadesecretaris Politieke Zaken en Pers, Karlijn van Bree. Aan de voet van de Kortenberglaan, op wandelafstand van het bestuurlijk hart van Europa, vinden we haar Nederlandse thuishonk. De voormalig Koningin der Nederlanden hangt ingelijst in de hal terwijl Koning Willem-Alexander, net voorbij de koffiehoek, uitkijkt over een lange werktafel. Wat wordt hier gedaan en waarom?

Aan het werk

De ambassade in Brussel behartigt, samen met het consulaat-generaal in Antwerpen, de Nederlandse belangen in België. Bijvoorbeeld door het ondersteunen van burgers, bedrijven en onderwijsinstellingen. Daarvoor moeten goede contacten met de lokale, regionale en federale overheden in België worden onderhouden. Van het op gang brengen van gesprekken tussen bedrijven en provincies tot het begeleiden van Nederlandse politici en beleidsmakers in de Belgische bestuurslagen.

“De ambassade gaat dan ook over een zeer brede waaier aan beleidsterreinen: politieke zaken, economische zaken, defensie en justitie maar ook cultuur, landbouw en infrastructuur.” Om dit alles in goede banen te leiden bestaat de werkvloer uit uitgezonden diplomaten, vak-attaches (dit zijn vertegenwoordigers van een bepaald ministerie) en lokale medewerkers. Het geheel krijgt een gezicht en stem via ambassadeur Pieter Jan Kleiweg de Zwaan.

Van Bree over haar werkdag: “Die begint met het lezen van heel veel kranten, zowel Nederlands- als Franstalig. Als eerste ambassadesecretaris Politieke Zaken en Pers ben ik medeverantwoordelijk voor politieke zaken. Daarnaast ben ik de woordvoerder van de ambassade. Tijdens mijn gesprekken met de federale, Vlaamse, Brusselse en Waalse overheden draag ik het Nederlands beleid uit, in Europese context, en neem ik andersom polshoogte van de Belgische inzet. Waar kunnen we samen optrekken en wellicht ook bredere coalities vormen?

Merken we daar in Nederland wat van?

“België en Nederland zijn niet alleen belangrijke partners en ‘founding fathers’ van de Europese Unie, als buurlanden zijn de belangen ook vaak zeer nauw met elkaar vervlochten. We kunnen van elkaar leren en staan samen sterker om grensoverschrijdende problemen aan te pakken”. Denk bijvoorbeeld aan de politiesamenwerking om internationale criminaliteit tegen te gaan. Een goede band met België maakt Nederland niet alleen veiliger maar ook economisch sterker.

“België is namelijk de tweede handelspartner van Nederland. Jaarlijks exporteren we voor meer dan 52 miljard euro naar de zuiderburen. Dat is gunstig voor de Nederlandse economie en dus ook voor Nederlanders. Daarom ondersteunen we ook veel ondernemers met marktstudies en netwerkevenementen.” Voorbeelden daarvan zijn de recente handelsmissie circulaire economie naar België, maar ook de Vlaams-Nederlandse handelsdag in Turnhout. “Tienduizenden Nederlanders steken dagelijks de grens over om in België te werken of te studeren. “Als zij tegen obstakels aanlopen, dan dragen wij vanuit de ambassade bij aan het vinden van oplossingen.”

Verhuizen

Niet alleen de grensarbeiders en studenten zijn ‘on the move’, ook de ambassade heeft een nieuw onderkomen gevonden voor de nabije toekomst. “De verhuurder heeft aangegeven het huidige huurcontract met Nederland niet te verlengen en dus ging het ministerie van Buitenlandse Zaken op zoek naar een alternatief.” En dat werd een kooppand waar zowel de Nederlandse ambassade in België, als de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie zijn intrek zal nemen. “Het gebouw zal een herkenbare Nederlandse hub in het hart van het Brusselse besluitvormingsproces zijn”.

Wat staat jullie te wachten?

Naast een verhuizing, heeft de ambassade ook andere zaken in het vooruitzicht. Maar om vooruit te kijken, moeten we toch even terug in de tijd. Zo werd met het aantreden van het nieuwe Nederlandse kabinet de deur geopend voor veel ministers om kennis te maken met hun Belgische collega’s. “Je gaat natuurlijk als eerste kennismaken met de buren”. Zo was er het Nederlands-Belgische regeringsoverleg, het “Thalassa-overleg”, in Gent in april. Daar hebben 24 ministers de balans opgemaakt: waar gaat de samenwerking tussen de twee landen goed en waar kunnen we deze verdiepen? De samenwerking die drugscriminaliteit moet verminderen, wordt bijvoorbeeld aangescherpt.

Toch zijn het vooral lopende thema’s zoals de crisis in Oekraïne, de hoge energieprijzen, Covid-19 en de Europese klimaatdoelen die de rode draad zullen vormen. “Én ketenverantwoordelijkheid!” Een glimlach verraadt dat het hier gaat om een onderwerp dat Karlijn bijzonder interesseert. “Dit najaar worden de onderhandelingen rondom de EU-wetgeving over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen voortgezet. Hier zullen we ook met België contact over houden. Maar ook waterstof is een thema waar veel samenwerkingskansen liggen.” Iets later, in januari, zal dit ongetwijfeld terugkomen op de Vlaams-Nederlandse Top, het tweejaarlijkse overleg tussen leden van de beide regeringen. In diezelfde maand zal Nederland overigens ook het voorzitterschap van de Benelux opnemen.