Erasmus+ is een programma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport in de Europese Unie. Het initiatief werd opgericht in 1987 als een bescheiden mobiliteitsregeling voor studenten uit het hoger onderwijs. Inmiddels is het uitgegroeid tot één van de meest bekende, geprezen en succesvolle initiatieven van de Europese Unie. Wat is Erasmus+ en waarom werd het opgericht? Wie kan van het programma profiteren en hoeveel Europese jongeren worden ermee bereikt? En hoe is het voor Erasmusstudenten in Nederland? En hoe voor Nederlandse Erasmusstudenten in het buitenland?
Filosofische inspiratie
Het initiatief Erasmus+ dankt zijn naam aan de 16de-eeuwse Rotterdamse filosoof Desiderius Erasmus. Het programma werd in 1984 voorgesteld en was in beginsel een uitwisselingsprogramma tussen verschillende Europese universiteiten die studenten de mogelijkheid gaf een deel van hun studie af te leggen in een andere lidstaat binnen de Europese Unie. Deze studenten leerden zo ook een vreemde taal. Sinds die eerste jaren is het bereik sterk vergroot en kregen heel wat mensen de kans kennis en ervaring op te doen in het buitenland.
Inmiddels mogen mensen van álle leeftijden en opleidingsniveaus (beroepsonderwijs, volwasseneneducatie, schoolonderwijs en jeugd- en sportonderwijs) op Erasmus. Zo kan bijvoorbeeld een Belgische leraar in het basisonderwijs een tijdje lesgeven in Polen of kunnen de leerlingen van dezelfde klas een tijdje naar school gaan in Spanje. Allemaal met het doel om de eigen horizon te verbreden.
Cijfers uit 2020 tonen na 35 jaar nog steeds aan dat het bereik van het programma enorm groot is. Allerlei organisaties nemen inmiddels deel aan het programma. Bedrijven stimuleren hun werknemers om hun professionele vaardigheden uit te breiden door middel van opleiding- en netwerkactiviteiten in het buitenland. Zo kan een Duitse elektrotechnicus van 45 jaar een tijdje meelopen met een Italiaanse collega in hetzelfde vak (job shadowing) om kennis op te doen over nieuwe werk- of leermethoden. Ook worden heel wat projecten gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld de sporttraining Move At Home (Beweeg Thuis). Move At Home motiveerde families uit vijf partnerlanden om Europese traditionele sporten van thuis uit te doen.
In totaal kunnen dankzij Erasmus+ honderdduizenden Europeanen, onder wie ook veel Nederlanders, in het buitenland een studie, een opleiding of vrijwilligerswerk doen. Ter ere van de 35ste verjaardag van het initiatief Erasmus+ werd een speciale 2 euromunt ontworpen die vanaf 1 juli 2022 in omloop zal gaan:
Erasmus in Nederland…
Ook Nederlandse scholen en universiteiten zetten de afgelopen 35 jaar hun deuren open voor Europese leerlingen en studenten. Brusselse Nieuwe sprak met Marta uit Barcelona over haar ervaring in Nederland. Marta studeerde als Erasmusstudent op de Universiteit van Leiden in 2018-2019. Waarom koos zij voor Nederland? “Het onderwijs in Nederland is echt goed. En omdat ik ook mijn Engels wilde verbeteren, was Nederland een goede keus omdat de doorsnee Nederlander goed Engels spreekt. Ook mijn studie was in het Engels. Ik kon de taal hier dus goed oefenen.” Ondanks alle vooroordelen die bestaan over Nederlanders, als zouden ze niet gastvrij zijn of veel te direct; haar ervaring was anders. “Ik wist niet veel over Nederlanders of de Nederlandse cultuur. Maar ik heb gezien hoe warm en verwelkomend de mensen hier in werkelijkheid zijn.”
De periode heeft zoveel indruk op haar gemaakt dat ze het land nog niet heeft verlaten. “Ik ben in zo veel opzichten gegroeid. Daarom woon ik nog steeds in Nederland. In Groningen.” Haar ervaring is dan ook nog lang niet voorbij, vertelt ze. “Tijdens mijn ervaring als Erasmusstudent ontmoette ik niet veel Nederlandstaligen. Ik ontmoette vooral andere Erasmusgangers en medestudenten.” Tijdens deze periode bestelde ze in een café wel eens een biertje in het Nederlands, maar verder kwam ze niet. “Maar nu, twee jaar later, is dat veranderd. Ik blijf nog langer en wil zelfs écht de taal leren”. Marta’s boodschap aan mensen die nog twijfelen over Erasmus+ is duidelijk: “Ik probeer mensen die aarzelen om in een ander land te wonen graag motiveren, hen vertellen dat ze uit hun comfortzone moeten stappen. Het is echt de moeite waard.”
…Nederlanders op Erasmus
Erasmusgangers kwamen dus naar Nederland, maar andersom gingen ook Nederlanders de uitdaging aan in het buitenland. Zo ook Fatima, die vorig jaar haar ervaring over haar tijd in Glasgow in het Verenigd Koninkrijk deelde. Ook haar horizon werd flink verbreed: “Vroeger keek ik alleen naar de verschillen tussen mensen, maar nu zie ik steeds vaker de overeenkomsten.” Haar tijd in Glasgow leerde haar om andere culturen te accepteren. “Er is geen verkeerde of juiste cultuur en ik denk dat dat de schoonheid is van internationale ervaringen.”
Ook Lara, die een sprong maakte naar het zuiden van Europa om haar uitwisseling te doen in Padua (Italië) deelde haar verhaal. Net als Marta, die naar Nederland kwam, motiveert zij anderen om een sprong in het diepe te wagen. Een Erasmus-uitwisseling duurt immers niet voor eeuwig. “Het is het dubbel en dwars waard om uit je comfortzone te stappen en het avontuur aan te gaan! Mijn grootste tip: probeer je tijdens je tijd in het buitenland te focussen op de plek waar je op dat moment bent, dus de mensen die je daar leert kennen en de dingen die je daar kunt beleven. Je leven in Nederland loopt niet weg en je tijd in het buitenland is beperkt!”
