Via een live videoverbinding met Oekraïense ondertitel staat oorlogspresident Volodymyr Zelensky vandaag in contact met de Tweede Kamer. Het gesprek is op verzoek van Zelensky, via bemiddeling door Kamervoorzitter Vera Bergkamp, tot stand gekomen. Het is de laatste uit een reeks toespraken die Zelensky de afgelopen weken aan andere parlementen, zoals die van Frankrijk en Duitsland, heeft gegeven. Nederland spitst de oren.
Niet nog eens 36 dagen
“Ik wil graag vertellen waarom we moeten samenwerken”, opent Zelensky. “De Tweede Wereldoorlog mocht nooit meer gebeuren, maar alles herhaalt zich. Het begon destijds met een aanval op een paar landen, daarna kwamen de bommen op Rotterdam en Londen.”
“Al 36 dagen vechten we zogezegd tegen het sterkste leger. Rusland heeft zich jarenlang voorbereid. Maar, hoe eng het ook klinkt, de mensen wennen er hier al aan. De aandacht verslapt alweer, mensen gaan zich richten op andere dingen. Maar we moeten nu nog meer handelen dan in de eerste maand van de oorlog: dit mag niet nog eens 36 dagen duren.”
Aanpak
Zelensky dankt de Nederlandse burgers en politici voor de hulp en steunbetuigingen van de afgelopen weken: “De sancties en principiële aanpak van zakendoen met Rusland”. Toch onderstreept de president dat er ook nu veel moet gebeuren om het land te beschermen, om oorlog in Europa te stoppen:
“We hebben wapens nodig om de bezetter te verjagen, dat hebben jullie en ik hoop dat jullie ons kunnen helpen. Ik vraag ook om invloed uit te oefenen op de internationale instellingen, we moeten misdadigers bestraffen. Zij die ziekenhuizen bombarderen en de landbouw vernietigen. En tot slot: denk aan de heropbouw van dit land. Kies een stad die je wil steunen, heropbouwen.”
Eindnoot
“Ons samenzijn in het Europese huis sterk maken. Met onze kracht, met onze mensen en onze kunde om vrijheid te beschermen.” Zelensky maakt een noot over de Oekraïense drang naar lidmaatschap tot de Europese Unie en richt zich dan tot onze premier: “Dat weet jij ook, Mark Rutte”.
Na afloop verkiest voorzitter Bergkamp een dankwoord naar de ambtenaren die de videoverbinding hebben mogelijk gemaakt, boven een vermelding van de bijzondere aard van dit gesprek: een staatshoofd dat in de plenaire zaal de Nederlandse Kamerleden toespreekt.
De Oekraïense president heeft met deze gesprekken tot doel zoveel mogelijk internationale steun voor zijn land te verzamelen. Bijvoorbeeld door aan te dringen op zwaardere sancties tegen Rusland, in het bijzonder het bevriezen van Russische tegoeden waardoor het land in de kosten loopt.
Aan de slag
In het Kamerdebat dat volgt lijken de meeste Kamerleden op 1 lijn te zitten: er is groot respect en waardering voor de manier waarop Zelensky zijn land blijft leiden en, in het verlengde daarvan, toespraken doet. Daar moet een gepast en daadkrachtig antwoord op volgen, vinden de Kamerleden. Kortweg via juridische vervolging van oorlogsmisdadigers, met wapenlevering en door strengere opvolging van de sanctie-pakketten.
Instaan voor juridische vervolging van oorlogsmisdadigers benadrukt Roelien Kamminga (VVD): “Door MH17 kennen we de Russische agressie, Oekraïne stond ons toen bij. Nu moet het andersom.” Niet alleen met wetten maar ook met wapens. De collectieve vraag: Is Nederland bereid om zwaardere wapens te leveren en creatief met bondgenoten te werk te gaan als het aankomt op wapenleveringen?
Sjoerd Sjoerdsma (D66) vult aan: “Dit is ook ons gevecht. Zelensky vraagt om Stingers (draagbare luchtdoelraketten) en ander luchtafweergeschut, kunnen we die geven of in samenwerking met Europese of NAVO-bondgenoten aanbieden? Is Nederland bereid om zich langdurig toe te wijden aan de beveiliging van de Oostflank?”
Dat komt met risico’s, weet ook Jesse Klaver (GroenLinks). “En die moeten we dragen”. Hoe kunnen we sancties beter handhaven en ongewenste gaten in de pakketten dichten?”. Pieter Omtzigt (Omtzigt) stelt dat Nederland te veel geld van Russische oligarchen laat doorgaan: “Het bevriezen kan beter”.
Minister aan het woord
U vraagt, wij draaien. Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra wil het maximale doen om de onderhandelingspositie van Oekraïne te versterken. “Sterker op het slagveld is sterker aan de onderhandelingstafel. We moeten daarom door met het leveren van wapens. En door met sancties waar we de entourage van Poetin mee raken. Dit alles helpt in de positie van Oekraïne aan die tafel.”
Een geschreven versie van de toespraak van Zelensky wordt na afloop hier gepubliceerd.
