Verzet in Tweede Kamer tegen ‘stille’ invasie van Poetin

De Wit-Russische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja wijst de Tweede Kamer op de problemen van haar land. Hoe moet het verder onder het bewind van president Loekasjenko? En wat kan de Europese Unie doen?

3 min. leestijd

Terwijl de ogen gericht zijn op Oekraïne, breidt Poetin zijn invloedssfeer ook elders uit. Neem Wit-Rusland, waar president Loekasjenko volgens oppositieleider Svetlana Tichanovskaja de soevereiniteit van het land op het spel zet. Voor haar verdiensten als spreekbuis van het Wit-Russische volk, krijgt ze een prijs in Middelburg. Vandaag spreekt ze de Tweede Kamer toe.

Verzet

Al bijna 2 jaar verzet Tichanovskaja zich openlijk tegen het schrikbewind van president Loeksjenko in Wit-Rusland. Het regime legt internationale regels en akkoorden naast zich neer, wil Europa destabiliseren en treedt met harde hand op tegen burgers die zich uitspreken tegen Loekasjenko. Met een vreedzame oproep voor verandering en democratie in het land, vertegenwoordigt Tichanovskaja de onderdrukte stem van veel Wit-Russen. Dat deed ze enkele maanden geleden in het Europees Parlement, toen de tijd door Wit-Russen “werd gemeten in tranen”, en vandaag ook in de Tweede Kamer. 

“De Europese sancties tegen het Wit-Russische regime zijn niet waterdicht. Zorg dat Loekasjenko wordt geïsoleerd”, aldus de oppositieleider. Hoe dan wel? Bijvoorbeeld door twee grote staatsbanken in Wit-Rusland uit te sluiten van het internationale betalingssysteem (SWIFT) of door het bevriezen van buitenlandse financiële reserves van het regime van Loekasjenko. “Dát heeft impact”.

Tichanovskaja zat ook aan tafel met minister van Defensie Kajsa Ollongren om de situatie in Oekraïne te bespreken. Poetin gebruikt Wit-Rusland, dat ten noorden ligt van Oekraïne, als laad- en losstation voor militair materiaal en personeel. Zo worden vanuit Wit-Rusland troepen uitgezonden naar Oekraïne of juist teruggehaald. Dat moet volgens de oppositieleider meteen stoppen:

Prijs

Voor haar verdiensten krijgt ze donderdag in Middelburg de Internationale Four Freedoms Award overhandigd. Een prijs die wordt uitgereikt aan individuen of organisaties die een inspirerende rol vervullen door zich in te zetten voor wat de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt de vier vrijheden noemde. Dit zijn de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van gebrek (dat wil zeggen: een gezond leven garanderen) en vrijwaring van vrees. Over de prijs zegt Tichanovskaja dat deze niet alleen voor haar is, maar voor alle Wit-Russen.

In de zomer van 2020 werd Tichanovskaja wereldnieuws toen ze optrad in plaats van haar man Sergej Tichanovski, die tijdens de presidentsverkiezingen gevangen werd gezet. Tichanovskaja werd de spreekbuis van de democratische beweging in het land. Ze zou de verkiezingen gewonnen hebben, maar de zittende president Loekasjenko eiste de overwinning op. Zonder de erkenning van de Europese Unie en de Verenigde Staten.