Verkiezingsdrukte van start: buitenlandse stemmen geteld met nieuw stembiljet

De verkiezingen voor een nieuw Europees Parlement zijn in Nederland pas donderdag, maar op een plek in Den Haag worden nu al volop stemmen verwerkt. Het zijn de stemmen van zo’n vijfenveertig duizend kiezers buiten Nederland. Zij stemmen per brief op de nieuwe manier. Namelijk met een kleiner en simpeler stembiljet.

3 min. leestijd
Bron illustratie: iStockphoto, 2023.

Op de eerste verdieping van stadsdeelkantoor Scheveningen zijn ongeveer vijftig stemmentellers druk bezig. Dit is het expertisecentrum voor alle stemmen uit het buitenland. In rode kratten komen de stemmen binnen op brieven met verschillende postzegels. Aan bureaus zitten duo’s die ze open maken. Klopt het identiteitsbewijs uit de oranje envelop? Klopt de stempas? Dan gaat het stembiljet in de witte envelop door naar de container. Die blijft dicht tot vrijdag, als de rest van de stemmen ook zijn uitgebracht.

“Als ik vanavond in mijn bed lig, ben ik in mijn hoofd nog stemmen aan het tellen”, zegt een van de medewerkers bij het koffiezetapparaat. Hij heeft al meerdere kratten met brieven gecontroleerd. Met een zakje chips en een nieuwe kop koffie gaat hij weer ijverig aan de slag.

Klein maar fijn

De briefstemmen komen binnen via het nieuwe stemformulier. Buitenlandse kiezers gebruikten dit al, maar in Nederland wordt hier tijdens deze Europese verkiezingen voor het eerst mee geëxperimenteerd. Op het formulier van slechts een A4 staan alle twintig partijen bovenaan. Onderaan staan de getallen een tot en met vijftig. Het werkt simpel. Eerst kleur je het bolletje van de partij in, daarna het nummer dat bij de kandidaat hoort. Als je het nummer vergeet in te kleuren, gaat je stem automatisch naar de nummer een van de partij.

In vijf gemeenten wordt hier mee geëxperimenteerd. Bevalt het, dan wordt dit kleinere stembiljet het nieuwe normaal. Dat zal ook wel moeten aangezien het oude stembiljet bijna niet meer groter kan. Daarnaast is het oude stembiljet voor veel kiezers te onoverzichtelijk geworden.

De groetjes

Op het stadsdeelkantoor op Scheveningen wordt post van over de hele wereld verwerkt. Daarbij gebeuren soms opmerkelijke dingen. “Iemand heeft een keer zijn eigen paspoort meegestuurd”, vertelt een van de coördinatoren. “Uiteindelijk is het paspoort via de ambassade gelukkig weer teruggekomen bij de eigenaar.”

Verder is er een envelop waar ze altijd erg naar uitkijken. Een oud-medewerker zit namelijk nu zelf in het buitenland en weet dus waar zijn stem gecheckt wordt. “Diegene stuurt altijd een foto van zijn hond mee en doet ons dan de groetjes”, aldus een van de coördinatoren.

Goede doel

Als de enveloppen geopend zijn en het stembiljet in de brievenbus zit, blijven de brieven bewaard. De postzegels worden namelijk niet weggegooid. De meeste stemmen komen weliswaar uit België, Duitsland, Engeland of de Verenigde Staten, maar er zijn ook andere landen waar Nederlanders vandaan stemmen. Die komen naar ons land met een bijzondere postzegel, en die is naderhand nog veel geld waard. “We doneren daarom de postzegels aan het goede doel.”

De stemmen uit het buitenland kunnen nog tot en met dinsdag 11 juni op Scheveningen binnenkomen zolang ze maar op tijd zijn uitgebracht: Voorwaarde daarvoor is dat ze vóór donderdag 6 juni bij de ambassade binnen moeten zijn. Woensdag 12 juni wordt daarom pas bekend hoe de Nederlanders in het buitenland hebben gestemd.