Sophie in ‘t Veld, een tijd terug nog Europarlementariër namens D66, nu onafhankelijk in het Europees Parlement, is binnenkort mogelijk verkiesbaar in België. Ze is één van de acht kandidaat-lijsttrekkers voor de Nederlandstalige lijst voor Volt België voor de aankomende Europese Parlementsverkiezingen.

Ze was nog lang niet klaar met Europa, zei In ‘t Veld een aantal maanden geleden al toen ze van Volt Nederland niet op de kandidatenlijst mocht. Ze was nog niet lang genoeg lid van de partij. Bij Volt België bleek dat geen probleem. De partij is daar veel kleiner en staat nog een beetje in de kinderschoenen.

Brusselse Nieuwe sprak In ‘t Veld in Straatsburg over haar kandidaatstelling bij Volt België en de lange weg die de partij te gaan heeft.

Eerst wilde je bij Volt Nederland op de lijst staan, dat lukte niet. Nu bij Volt België. Waarom eigenlijk?

Mijn overstap van D66 naar Volt was helemaal niet zo gecalculeerd. Als ik echt zo berekenend was als
mensen zeggen, had ik het iets slimmer aangepakt. Daar zat geen vooropgezet plan achter. En bij Volt
Nederland hebben ze nee gezegd, “dat gaat niet met onze regels”. In de zomer heb ik Volt België leren kennen en toen was ik meteen al een beetje ‘hooked’, zeg maar.

Daar is het zaadje gepland. Iemand van Volt België zei: “wij willen ook meedoen aan de
verkiezingen, maar dat is wel moeilijk”. Toen zei ik dat er in het Belgische partijlandschap echt wel
ruimte is voor een club als Volt. Daar kunnen ze wel wat opschudding gebruiken. Bij de Open VLD zijn er
interne problemen (de liberalen), Vooruit heeft problemen met zijn partijleider (de socialisten) en ook de
groenen zakken weg in de peilingen.

En dat is een gat waar je in kan springen?

Ja. En daarnaast heb je in België wat ze de “particratie” noemen. De democratie is er volledig in handen
van de partijen en de partijen hebben ook waanzinnig veel geld. In partijbesturen zie je vaak ook nog politieke dynastieën. In het bestuur van een niet nader te noemen partij [gedoeld wordt op
Open VLD, re.] hebben zowel vader als zoon hoge functies. Dus ik denk dat er voor een partij die
nul geld heeft, geen vastgoedportefeuilles, geen politieke dynastieën en geen cumul [het invullen van meerdere politieke functies door dezelfde persoon. De voorzitter van de N-VA is bijvoorbeeld ook burgemeester van Antwerpen en Vlaams Parlementslid, red.]. Dus ik denk dat als je binnen de Belgische democratie de invloed weer naar het parlement wil trekken in plaats van partijbesturen, Volt echt wel een uniek aanbod heeft.

Begon het te kriebelen?

Ja, het begon te kriebelen. Aan de ene kant kun je denken dat het misschien wel niets wordt. Je begint van nul, maar moet wel veel werk en tijd erin investeren. Maar dat vind ik juist wel leuk. Ik heb geen idee waar het heen gaat. Ik heb erg veel zin in die campagne. Want dat wordt natuurlijk heel erg grass roots [Van de grond op opgebouwd, red.]. Dat kan ook niet anders als je geen geld hebt. Dan wordt het echt de
straat op gaan en aankloppen bij mensen. En dat is echt heel leuk.

Nu is Volt België echt klein vergeleken met Volt Nederland. De partij heeft nog niet veel bereik en worden nog niet meegenomen in de Belgische peilingen. Denk je dat ze je gaan verkiezen tot lijsttrekker?

Ja, het is piepklein. Er zijn acht kandidaten, dus je kunt er nooit helemaal van uitgaan. Maar ik denk wel dat ik goede kaarten in handen heb. Ik breng veel ervaring en zichtbaarheid mee. Wat wel geestig is, want je denkt natuurlijk ”gaat dat wel wat worden met zo’n kleine partij?”. Maar ik merk nu al dat er bij een aantal regeringspartijen zeer grote nervositeit is. Ik heb vernomen dat Volt bij een aantal mensen grote vrees en grote bezorgdheid opwekt. Dat lijkt me een goed teken. En dat vind ik zeer bemoedigend.

Je staat straks dus misschien als Nederlander op een Belgische lijst. Gaat dat geen problemen opleveren?

Nou ja, er zullen ongetwijfeld mensen zijn die daar iets van vinden. Maar het is niet voor het eerst. Derk
Jan Eppink is op een Belgische lijst gekozen [Lijst Dedecker red.]. En ook op de lijst van de Franse president Macron stonden een Italiaan en een Griekse. Die Griekse is inmiddels in Parijs minister. Ook was er een Nederlander die voor de Duitse FDP, de liberalen, opkwam. Ook D66 had een Spaanse en een Duitser op de lijst in 2019. En ik woon natuurlijk ook al 30 jaar in België. Mijn partner is een Belg, dus mijn schoonfamilie ook. Een groot deel van mijn leven zit daar.

28 oktober is de stemming om lijsttrekker te worden. Hoe ga je de campagne daarvoor aanpakken?

Het zal allemaal een beetje tussendoor moeten. We hebben deze maand twee plenaire sessies in
Straatsburg en ik ga ook nog naar Bulgarije als delegatieleider. Maar goed, er gebeurt ook veel online.
Er zijn een aantal bijeenkomsten waar ik heen zal gaan om met mensen te praten. En op het congres
zelf is er ook nog een voorstelronde.

Op welke punten ga je je richten?

Transnationale lijsten bijvoorbeeld. Die zijn er nog niet. Wat ik echt een ongelooflijke misser vind. Dat heeft ook doorgewogen bij mijn uitstap destijds. Want D66 is natuurlijk een pro-Europese partij, maar als je echt kijkt naar waar ze feitelijk op in hebben gezet in het kabinet, dan zie ik het niet. Niet de
transnationale lijsten, niet het asielpakket, niet de Natuurherstelwet, niet Bulgarije en Roemenië bij
Schengen. Ik vind dat een ongelooflijke misser en te veel naar binnen gekeerd.

Heb je vertrouwen in de aankomende verkiezingen?

Het is echt totaal open! Ik heb geen idee. Maar je komt vanaf nul, dus alles is winst. En wat ik zeg: als er
in de allerhoogste regionen van het land mensen heel zenuwachtig worden, zitten we kennelijk op de
goede weg. Ook belangrijk: er is stemplicht en voor de Europese verkiezingen mogen ze stemmen vanaf 16 jaar.

Alles is winst zeg je. En in België zijn de nationale en regionale verkiezingen tegelijk met de Europese. Helpt dat?

Ja, tuurlijk. Dat gaat heel erg samen. Die essentie van Volt zal een groot deel van het narratief zijn. Heel
veel dingen zitten gewoon muurvast. Fiscale hervormingen, stikstof, de begroting. En mensen zijn er
klaar mee. Dan zie je dat veel mensen op Vlaams Belang stemmen. Maar ik denk dat er ook heel veel
mensen zijn die op constructieve manier op een anti-establishment partij willen stemmen. Dat is ook een
klein beetje hoe D66 begonnen is. Gewoon constructief vanuit het midden.

In Wallonië heb je de PTDB (de marxisten) die het heel goed doen. Dus die flanken trekken mensen aan.
En dat maakt het bijna onmogelijk om nog regeringen te vormen die kunnen functioneren. En daar kun je beweging in brengen met een constructieve middenpartij die niet vastzit in allerlei politieke structuren.

Had je vijf jaar geleden, toen Volt voor het eerst meedeed, ooit gedacht dat je bij hun op de lijst zou
eindigen?

Nee, eigenlijk niet. Ik vond het wel superleuk, maar je kunt als gekozen parlementariër niet lid zijn van
twee partijen. Maar als ik gewoon D66-lid was geweest, had ik dat misschien wel gedaan. En natuurlijk
neem je na 30 jaar D66 niet zomaar afscheid. Uiteindelijk waren het verschillende dingen die daar een
rol bij hebben gespeeld. Vooral die behoorlijke verandering van koers van de laatste jaren. Die heeft heel
zwaar meegewogen. En in 2019 had ik dat nog niet voorzien. In de laatste paar jaar zijn de inhoudelijke
fundamentele verschillen sterker geworden.