Rutte dringt bij Zelenski aan op contact met Xi

Tijdens het debat ter voorbereiding van de Europese top van 23 en 24 maart uitte Rutte zich niet negatief over het plan van China om tot vrede te komen in Oekraïne. “Ik hoop op snel contact tussen Zelenski en Xi.”

3 min. leestijd

De premier reageert op vragen van Jasper van Dijk (SP) licht positief over het vredesplan van China. “Het is in principe niet verkeerd dat China betrokkenheid toont. Er zijn veel stellingen waarbij China ogenschijnlijk de juiste principes omschrijft en waar we ook wel iets mee zouden kunnen. We verwelkomen bijvoorbeeld de Chinese stellingname tegen het gebruik van kernwapens.”

Wat betreft Rutte is het dus goed als er gesproken gaat worden tussen de Oekraïense president Zelenski en de Chinese president Xi. Hij dringt daar ook op aan. “Zelenski staat open voor gesprekken met Xi en wij als Europa dringen ook aan op telefonisch contact tussen die twee.”

Of het vredesplan van China de oplossing is, is afhankelijk van de geloofwaardigheid van Xi. Rutte heeft daar wel twijfels over. “China neemt een onpartijdig standpunt in en keurt de inval daarmee niet af. Oekraïne zal waarschijnlijk niet akkoord gaan met een plan waarbij ze bezet grondgebied moeten afstaan. Het Westen steunt Oekraïne daarin.”

Gezamenlijke inkoop munitie

Rutte kreeg daarnaast ook veel vragen over de gezamenlijke inkoop van munitie. Europese landen gaan voor twee miljard euro munitie aanschaffen voor Oekraïne. Een miljard euro is beschikbaar om lidstaten te compenseren voor de munitie die ze uit eigen voorraad aan Oekraïne leveren. Ten tweede is een miljard beschikbaar voor nieuwe munitie-inkopen in Europese landen. Daarnaast gaat de Commissie helpen om de productiecapaciteit te verhogen in Europa.

De productie van de nieuwe munitie zal in Europa plaatsvinden. Nederland was voorstander om de munitie eventueel aan te schaffen buiten de EU, omdat het de snelheid ten goede zou komen. “We hebben daarvoor gestreden, maar dat is niet gelukt”, aldus Rutte.

Stap naar Europees leger?

De coalitiepartijen, maar ook GroenLinks en Volt zijn positief over het plan om op Europees niveau munitie in te kopen. Vanuit de oppositie zijn er echter wel vraagtekens bij dit plan. De PVV, FVD en SGP zijn bang dat dit een grote stap is richting een Europees leger.

Roelof Bisschop (SGP) vindt het een “logische stap” om samen munitie in te kopen, maar vraagt Rutte om “het hoofd koel te houden en elke stap nuchter te bekijken”. Hij is bang dat “we een fuik in worden getrokken” en “zonder dat we er iets over hebben kunnen zeggen eraan vast zitten.” Hij verwijst naar het Europese digitale identiteitsbewijs (Eid), waar het “te laat is om nog iets over te zeggen als Kamer.”