Dat Polen een dwangsom van één miljoen euro per dag is opgelegd door het Europees Hof is voor de Europese Commissie het bewijs dat de gang naar de rechter een zinnige methode is om de rechtsstaat in de Europese Unie te verdedigen. Dat betoogde Eurocommissaris Didier Reynders vandaag tegenover de Tweede Kamer. ‘Ik heb op 7 september gevraagd om een financiële sanctie en vandaag heb ik die gekregen’, zei de Belgische politicus.
Geen groen licht
Voor Reynders is het een uitgemaakte zaak dat er geen geld uit het Corona-herstelfonds zal worden overgemaakt aan Warschau zolang Polen geen uitvoering heeft gegeven aan de beslissing van het Hof. ‘Er is nu nog geen groen licht voor het Poolse herstelplan’, zei hij.
De Europese rechters legden de dwangsom op als straf voor het bestaan van een speciale tuchtkamer die de bevoegdheid heeft om rechters uit hun ambt te zetten. Volgens het Europees Hof schendt Polen met die tuchtkamer de onafhankelijkheid van rechters.
Pro-Europeanen worden anti-Europees
PvdA-Kamerlid Kati Piri hield Reynders tijdens de vergadering voor dat de ontwikkelingen in Polen en Hongarije er toe leiden dat nu zelfs pro-Europeanen Euro-sceptisch worden. ‘Als de Europese Unie dit niet kan oplossen, verliezen die het vertrouwen in de Europese Unie’, zei Piri. Daarop antwoorde maakte Reynders duidelijk dat wat betreft de Commissie, Polen geen geld zal ontvangen zolang het de uitspraak van het Hof niet volgt. Hij verwacht dat de tuchtkamer wordt afgeschaft en dat Poolse rechters die ontslagen zijn hun post terugkrijgen.
Maar Reynders maakte ook duidelijk dat het niet alleen aan de Europese Commissie is om de rechtsstaat in de Europese Unie te verdedigen. De lidstaten zelf spelen zo mogelijk een nog veel grotere rol om elkaar in de Raad van Ministers tot de orde te roepen. Reynders wees erop dat weliswaar de Nederlandse premier Rutte een harde lijn trekt, maar dat dat niet voor alle landen zo is.
Hij sluit niet uit dat de Commissie indien nodig opnieuw naar het Hof zal gaan om Polen of Hongarije tot de orde te roepen. Maar zei ook de dialoog te zoeken door Warschau en Boedapest te bezoeken: ‘Wij gaan verder met allerlei mogelijke acties’.
