Volgens Van Dale is een triloog een trillend oog. Deze term, die bijna elke dag klinkt in Brussel, is formeel een ‘trialoog’- zoals beschreven door eindredacteur Tinne Horemans in de rubriek ‘Babbel in de Bubbel’. Er wordt nu zoveel gepraat over trialogen – de onderhandelingen tussen lidstaten, Europees Parlement en penvoerder Europese Commissie – omdat er zoveel zijn. Bijna elk traject om te komen tot een Europese wet eindigt met zo’n besloten overleg. En het Europees Parlement in de huidige samenstelling zijn laatste halfjaar ingegaan. In juni zijn er verkiezingen en het huidige Spaanse en het daaropvolgende Belgische voorzitterschap van de Europese lidstaten, willen nog veel wetgeving afronden.
Deze week ontstond er rumoer over zo’n triloog; de onderhandeling over de wederzijdse erkenning van nationale burgerservicenummers en online inloggen via DigiD (EIDAS). Dat was een voorstel waarover al twee jaar wordt onderhandeld. De Tweede Kamer heeft er ook regelmatig over gepraat. Het oorspronkelijke idee van de Europese Commissie was dat je als toerist voor een fiets huren tijdens een weekend Parijs of als Nederlandse boer een rekening openen in Polen of gemakkelijk gebruik kan maken van een identiteitsnummer, in aanvulling op de nationale DigiD. Je krijgt een eigen portemonnee, met je data en jij bepaalt wat je deelt. We moeten bedenken hoe we dat in Europa invullen, vertelt Bart Groothuis in deze podcast.
Concepten achterhalen
Maar op dat deel van het voorstel kwam veel kritiek; het zou te ‘Eurofiel’ zijn volgens de conservatieve partijen. Er komt op gezag van Den Haag ook geen verplicht Europees burgerservicenummer. Het gebruik moet vrijwillig zijn.
Maar het venijn zit in de staart van de onderhandelingen: In juni was het Zweedse voorzitterschap nog niet klaar met de Europese identiteit, door uiteenlopende standpunten over privacy. Er was het Spaanse voorzitterschap veel aan gelegen een compromis te bereiken. In een kamer met Europarlementariërs en Commissie-ambtenaren worden de laatste teksten uitonderhandeld. In die triloog werd artikel 45 ingrijpend veranderd. Onder druk van welke lobby, zullen we wel nooit weten. Hoe dan ook: in de tekst staat nu dat landen hun eigen veiligheidscertificaten kunnen maken voor websites en dat browsers als Google en Firefox die – anders dan nu – moeten accepteren. Kwaadwillende overheden kunnen je internetgebruik zo in de gaten blijven houden.
Het bizarre van trilogen is dat de onderhandelingsteksten niet publiek zijn. Met de grootst mogelijke moeite lukt het slimme lobbyisten om concepten te achterhalen. Maar de eindtekst gaat niet meer door een nationaal parlement. Afgelopen week is het voorstel achter gesloten deuren goedgekeurd. De Europese Commissie plaatste een blij persbericht op zijn website met dank aan de ‘medewetgevers’.
Door de nieuwe Kamer
In het voorjaar is er een laatste stemronde in het Europees Parlement. Dat is normaliter een gedane zaak. De vraag is of de waarschuwingen van honderden cybersecurityexperts genoeg zijn om het Europees Parlement of de Nederlandse delegatie in de raad van gedachten te doen veranderen. Europarlementariër Bart Groothuis (NL/VVD) gaat er naar eigen zeggen alles aan doen.
Zo kan de nieuwe Tweede Kamer er misschien in januari een motie over aannemen. Zodat de regering met de andere landen, in de Raad, het compromis alsnog openbreken. Als er niets gebeurt, is er in Nederland niet veel meer aan te doen. De EIDAS verordening moet worden vertaald in wijzigingen van de Wet Telecommunicatie en het Burgerlijk Wetboek. Als het een richtlijn zou zijn, was er nog een implementatietraject. Maar dit is een verordening, een direct juridisch bindende tekst. En is onze internetbeveiliging mogelijk ondergraven door trillende ogen van kwaadwillenden.
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt wekelijks voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 5 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.
