Wolven zijn belangrijk in een evenwichtig en divers ecosysteem. Het prooidier zorgt voor variatie in begrazing door hoefdieren en kan ziekten als de varkenspest helpen bestrijden. Daarom wordt de wolf internationaal beschermd met regelgeving van de Raad van Europa en de Europese Unie.
De EU Habitatrichtlijn heeft een lijst van beschermde soorten die in 1991 onder Nederlands voorzitterschap door de lidstaten werd uitonderhandeld. Net als bijvoorbeeld de korenwolf, geen prooidier maar een aandoenlijk hamstertje.
De wolf stond op de lijst en de wolf kwam. De eerste wolf in ons land haalde in 2015 het journaal als ‘kroon op onze natuurbescherming’. De verwachting is dat naast de bestaande roedels bij Eindhoven, op de Veluwe en in Drenthe in heel Nederland meer territoria zullen ontstaan. In de Europese Unie lopen er inmiddels ruim 15.000 over de open grenzen.
De regels veranderen
Maar er is een keerzijde. In landen als Spanje en Finland levert het brute geweld van de predator in de voedselketen gelijksoortige problemen op als in Nederland, namelijk bloedige aanvallen op schapen, edelherten en rendieren. En de openlijke nabijheid leidt tot angstige situaties voor mensen.
Nationale overheden, waaronder Den Haag, zitten inmiddels klem tussen vele belangen: die van Europese wetgeving, veehouders, natuurbeschermers, hobbyboeren en jagers. Het regeerakkoord mag stellig poneren: ‘Europese regels voeren we uit ‘, het landsbestuur wordt ook geconfronteerd met boze burgers in de provincies, waar over een paar weken verkiezingen zijn.
Europa is een democratie, en Europese wetten kán je veranderen. Dus nam het Europees Parlement in november een resolutie aan om de wolf zijn wettelijk beschermde status te ontnemen. Daarop kwamen natuurlijk tegenreacties. Het Wereldnatuurfonds reageerde ontzet en wijst op wetenschappelijk onderzoek.
Dolly
Deze week kwam er een politiek weerwoord uit maar liefst twaalf van de zevenentwintig hoofdsteden. Bezorgde milieuministers, met de Slovaakse minister Budaj als woordvoerder, stuurden een bezorgde brief naar Eurocommissaris Virginijus Sinkevicius om, kort gezegd, ‘de wolf te redden’.
Die Eurocommissaris kennen we nog van recente post uit Brussel aan minister Adema; voer voor een Kamerdebat over de mestregels. Want de Commissie is ‘hoedster van de verdragen’ en initiator van nieuw beleid. Maar de Litouwse Commissaris vindt alle ophef over de herintroductie van de wolf in de lidstaten niet overtuigend om een wetswijziging te gaan voorbereiden.
Wel lijkt er beweging aan de top van de organisatie, nu Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen opriep de bestaande habitatregels te evalueren, naar verluidt nadat een wolf haar geliefde pony Dolly doodbeet.
Raad voor Dieraangelegenheden
Maar een evaluatie kan jaren duren. Wat te doen, ondertussen, aan de brute slachtingen door de wolf? Idealiter houdt de natuur een eigen evenwicht in stand. Daarom is het goed nieuws dat ook de lynx al bij de grens is gesignaleerd, want die kan wolven aanvallen. Maar dat kan wel een aantal decennia duren.
De SGP fractie in het Europees Parlement riep Nederland op om de wolf serieus te gaan beheren, net als omringende landen. Dus moeten veehouders aan de slag met nachtschuren en wolfwerende omheiningen, zoals in Vlaanderen. Daarvoor zijn ook Europese subsidies beschikbaar.
Kamerlid Van Haga vroeg natuurminister van der Wal (VVD) wat ze gaat doen aan de ‘moordlustige wolf’ en de antwoorden kwamen vorige week: De regering heeft de Raad voor Dieraangelegenheden gevraagd om een brede maatschappelijke discussie op gang te brengen. De provincies zouden meer kunnen doen aan communicatie, voorlichting en informatie over de wolf. Het idee om te gaan leren van andere landen noemt de regering niet. Ook wordt er met geen woord gerept over het Haagse besluit om de brief van twaalf medelidstaten, met zorgen over natuurbehoud, niet mede te ondertekenen. Daar is vast enige discussie aan voorafgegaan. De regering houdt de wolf, kortom, vooralsnog bij de oren.
Praktijkprofessor Europa van de Haagse Hogeschool Mendeltje van Keulen (cartoon) was griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij kijkt wekelijks voor Brusselse Nieuwe in brievenbus van de Tweede Kamer naar de post uit Brussel. Elke week de column van Mendeltje van Keulen in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 1 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.
