Het CDA wil strenger en duidelijker zijn, terwijl D66 niks moet hebben van stoere taal en hekken aan de grens.

CDA wil actie

CDA-leider Wopke Hoekstra maakt zich geen zorgen over het mogelijk kapen van het migratieonderwerp. Volgens Hoekstra is het goed dat er duidelijke taal wordt gesproken, zo zei hij dit weekend op het CDA-congres.

We mogen niet weglopen voor het vraagstuk migratie. Het wordt dan alleen maar groter. De huidige aantallen mensen die naar de Europese Unie komen zijn niet vol te houden. 

Het overkomt ons. En we hebben niet de luxe om te doen alsof er geen probleem is. De huidige migratieproblematiek vraag om een stevige aanpak, die zowel Europees als nationaal is. Als wij met elkaar de grenzen binnen Europa open willen houden, dan moeten we ook bereid zijn primair te kiezen voor opvang in de regio. 

Als wij de grenzen binnen Europa open willen houden moeten we onze onderlinge Europese afspraken doodgewoon nakomen; zoals de afspraak dat de lidstaat waar iemand binnenkomt, de start van de procedure op zich neemt. 

En we moeten kijken naar een eerlijke en evenwichtige verdeling over heel Europa. Zonder deze afspraak blijft het asielbeleid mank en herstellen we niet de orde die nodig is voor de opvang van echte vluchtelingen. 

Als we de grenzen binnen Europa open willen houden, moeten ze om heel Europa heen dicht. Dat betekent een hele fysieke buitengrens, zoals hekken betaald door de Europese Unie. Dat kan niet alleen een eigen verantwoordelijkheid zijn van de landen aan de buitengrenzen. Daarin moeten we als Europa samen optrekken.

Streng, barmhartig en rechtvaardig zijn geen tegenstelling, aldus Hoekstra.

Een muur om Europa is een ‘fop-maatregel‘

Dat is de stelling van D66-Europarlementariër Sophie in’t Veld.

Deze week spreken regeringsleiders in Brussel over de oorlog in Oekraïne en over een Europees antwoord op de enorme subsidiegolf van president Biden. Mede op aandringen van de Nederlandse premier is migratie aan de agenda toegevoegd. Op zich goed dat er op het hoogste politieke niveau weer wordt gepraat over dit heikele onderwerp.

Het risico bestaat echter dat dit agendapunt gekaapt wordt door stoere taal over muren en afschriking. En misschien paradoxaal juist zal leiden tot verdere stilstand op het asielbeleid, juist op een moment dat er goede kansen zijn voor een doorbraak.

Muren

Het plaatsen van anti-migrantenmuren aan de buitengrenzen van Europa maakt momenteel school, als ‘oplossing’ om asielzoekers te weren. Nu zou een kleine blik op de geschiedenis van migratie (of de kaart van Europa) tot de ontnuchterende slotsom moeten leiden dat muren niet werken. Muren zijn slechts fop-oplossingen van luie politici voor de bühne.

In de echte wereld is een muur vooral een goudmijn voor mensensmokkelaars, en een gegarandeerd recept voor grenzeloos menselijk leed. De veronderstelde “afschrikkende werking”, ook populair bij de aanhangers van Fort Europa, is eveneens een fabeltje. Wat is er afschrikwekkender dan de miserie in Moria? Of de uitzichtloosheid in Calais, de doden in de Belarussische bossen of in de Middellandse Zee?

De gruwelen van de – door ons gefinancierde – concentratiekampen in Libië, de brute pushbacks in Griekenland en de overvolle schepen die niet mogen aanmeren in Italië? Politici die zich als pleitbezorgers van anti-migrantenmuren ineens schouder aan schouder bevinden met Victor Orbán en Vlaams Belang, terwijl ze vintage Trump-teksten uitslaan, moeten zich wellicht eens afvragen wat hen hier heeft gebracht.

Voor de Europese burger gaat het zeker niets opleveren. Het migratievraagstuk heeft serieuze en degelijke oplossingen nodig, geen holle slogans. Tussen die serieuze oplossingen en het probleem staan vooral onneembare muren tússen de lidstaten. Het goede nieuws is; die worden na zeven jaar stilstand eindelijk doorbroken.

Europese spreidingswet

De Europese wetgevers, het Europees Parlement en de Raad van de EU, werken nu aan een pakket van effectieve maatregelen. Een Europese spreidingswet is in de maak. Net als screening aan de grens en uitbreiding van de zogenaamde Eurodac-database met vingerafdrukken.

Belangrijk voor Nederland is het opstellen van zowel gelijke Europese opvangnormen, als gelijke rechten en plichten van asielzoekers. Dit, om “rondshoppen” te voorkomen. Ook wordt gewerkt aan ruimere mogelijkheden voor de voor ons broodnodige legale arbeidsmigratie, zodat de asielprocedure alleen nog door mensen in nood wordt gebruikt.

Met meer opties voor legale arbeidsmigratie heeft Europa ook betere kaarten in de hand in de onderhandelingen met derde landen over terugkeerregelingen. Droge, doch effectieve maatregelen die een stuk minder sexy zijn dan Fort Europa. Maar dit kan alleen slagen als de lidstaten hun volle gewicht in de strijd werpen en geen spaken in het wiel steken.

Op de Europese top?

De vraag is dus, gaat Fort Europa de Europese top domineren of houdt men het hoofd koel? Helaas is de Europese Raad, met de verzamelde regeringsleiders, als instelling fundamenteel ongeschikt om de asielknoop te ontwarren. Veto’s en unanimiteitseisen drijven iedere discussie op het spits en verlammen uiteindelijk de besluitvorming.

Zonder besluit is er niet meer dan vage conclusies mogelijk, die iedere regeringsleider op zijn of haar eigen manier gaat uitleggen aan de verzamelde vaderlandse pers. Die onbevredigende uitkomst wordt gecompenseerd met hyperbolen die daadkracht veinzen, bijvoorbeeld over het ommuren van Europa. Zo begint de cyclus weer van voor af aan. 

Weg van de schijnwerpers wordt door het Europees Parlement en de vertegenwoordigers van de lidstaten gestaag gewerkt aan daadwerkelijke antwoorden. Migratie is van alle tijden. De Europese Unie is krachtig en welvarend. Ze kan de uitdaging de baas met een compleet, effectief beleid, in lijn met onze gezamenlijke Europese waarden.