De plannen van de Europese Commissie zijn een reactie op de recente klimaatrisicobeoordeling van het de EU-milieuwaakhond (EEA). Hieruit blijkt dat Europa – bij het uitblijven van serieuze maatregelen – zal worden geconfronteerd met steeds ernstigere gevolgen van klimaatverandering. De Lage Landen – waaronder Nederland – zouden zelfs wel eens een “hotspot” voor klimaatcatastrofes kunnen worden.

De Commissie benadrukt dat actie nodig is op verschillende fronten, waaronder beter bestuur, ondersteuning van besluitvorming, en het integreren van klimaatbestendigheid in het beleid. Dit omvat onder andere het beter benutten van data en modelleringstools, maar ook het opstellen van duidelijke richtlijnen voor risicobeoordelingen.

De plannen omvatten ook maatregelen voor het beschermen van essentiële sectoren zoals infrastructuur, voedselproductie en gezondheidzorg. Zo wil de Commissie normen opstellen die bouwbedrijven verplichten rekening te houden met klimaatrisico’s. Ook wil de Commissie meer aandacht besteden aan het ontwikkelen van vaccins om infectieziekten als gevolg van klimaatverandering te bestrijden.

Sneller lopen

Nederland is over het algemeen positief over de plannen, schrijft het kabinet in een zogeheten BNC-fiche (hier meer informatie over wat dat is, red). Echter mist het kabinet de samenhang met andere beleidskwesties zoals biodiversiteit. Ook benadrukt Nederland het belang van zowel grensoverschrijdende samenwerking en lokaal maatwerk. “Juist bij het beheersen van klimaatrisico’s is grensoverschrijdende samenwerking van groot belang”, schrijft het kabinet.

Ook zijn er zorgen over de rekenmethodes die de Commissie hanteert. Deze verschillen namelijk van die van het KNMI. Dat vindt het kabinet niet handig.

Desondanks sluiten de plannen van de Europese Commissie goed aan bij de aanpak van klimaatadaptatie in Nederland, zoals blijkt uit de lopende initiatieven zoals het Deltaprogramma en de Nationale Klimaatadaptatiestrategie. Het kabinet schrijft dat er nog veel werk te doen is: “sneller lopen is noodzakelijk”. Het ziet de mededeling dan ook als “een kans” om de klimaatbestendigheid zowel bij ons als in de EU te versterken.

Maatwerk

Ook in andere lidstaten zijn de plannen van de Commissie redelijk goed ontvangen. Meerdere landen merken echter op dat er ruimte moet zijn voor maatwerk. Dit vanwege het feit dat de lokale omstandigheden – en dus klimaatrisico’s – behoorlijk van elkaar verschillen per lidstaat. Het Europees Parlement moet nog reageren op de mededeling.

Abonneer je nu op de nieuwsbrief Klimaat & Energie

De Europese Commissie ziet ook dat lokale omstandigheden meespelen, maar streeft ondertussen ook naar een gestroomlijnde aanpak op EU-niveau. Dit is volgens de Commissie onontbeerlijk om de veerkracht van de EU als geheel te vergroten.

Klimaatleider

Met de klimaatcrisis op de hielen zullen de komende jaren dus cruciaal zijn. Als de uitvoering van de plannen niet snel van de grond komt, zullen de gevolgen van de klimaatcrisis een steeds grotere invloed hebben op onze manier van leven. Ook mist de EU dan haar kans haar positie als “wereldleider” op het gebied van duurzaamheid te verankeren.

Of de nieuwe Europese Commissie en het Europees Parlement hier echter ook zo’n belang aan zullen hechten, weten we in juni.