Als Europa niet snel genoeg meer maatregelen neemt tegen klimaatverandering, zullen de gevolgen catastrofaal zijn. Dit stelt de EU-milieuwaakhond (EEA) in hun allereerste klimaatrisicoanalyse.

Het rapport, uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie, drukt de EU met de neus op de feiten: als er niet snel gehandeld wordt, zullen extreme hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen het leven in Europa voorgoed veranderen.

Heet, heter, heetst

De opwarming in Europa verloopt sneller dan elders in de wereld. De effecten hiervan worden steeds zichtbaarder. Zo waren er de overstromingen in Duitsland, België en Nederland in 2021, hebben we steeds langere hittegolven, en mislukken oogsten steeds vaker als gevolg van aanhoudende droogte.

Met name Zuid-Europa en laaggelegen kustgebieden lopen groot gevaar, zo blijkt uit de analyse. In Zuid-Europa – het gebied dat de meeste risico’s loopt – gaat het hierbij vooral om extreme hitte en droogte.

Nu al bedreigen waterschaarste en steeds hoger oplopende temperaturen de leefbaarheid in bijvoorbeeld Spanje en Italië. Zo mogen zowel de industrie als burgers in de Spaanse provincie Catalonië nog maar beperkt water gebruiken, nog maar tweehonderd liter per dag per persoon.

Miljardenschade

Maar ook Nederland, waar drukbevolkte steden zich grotendeels onder of net boven de huidige zeespiegel bevinden, loopt gevaar. Met de toename van extreme weersomstandigheden zullen overstromingen, maar juist ook erosie en verzilting bij droogte, hier tot ernstige problemen leiden.

Abonneer je nu op de nieuwsbrief Klimaat & Energie

Als hier niet voldoende ingegrepen wordt, loopt Nederland het risico dat sommige gebieden onleefbaar zullen worden. Daar hangt wel een prijskaartje aan. Het rapport schat dat de kosten voor maatregelen tegen overstromingsschade tegen het einde van de eeuw rond de één miljard euro per jaar zullen liggen.  

Niet links of rechts

Het rapport benadrukt ook dat Europa zich bewust moet zijn van de financiële risico’s die klimaatrampen met zich meebrengen, zoals verstoringen in toeleveringsketens en stijgende verzekeringskosten.

Om het tij te keren, roepen de onderzoekers dan ook op tot dringende actie om rampzalige gevolgen te voorkomen. Want: er gebeurt nog verre van voldoende, stellen ze. Met het oog op de verkiezingen, waarbij een grote overwinning voor (uiterst) rechts wordt verwacht, is het maar de vraag of de adviezen zullen worden opgevolgd.

Het rapport onderstreept daarom dat klimaatverandering geen kwestie is van politieke kleur. Hoe graag Brussel de boeren en industrie ook met fluwelen handschoenen wil behandelen. “Het verminderen van de vervuiling door landbouw en industriële activiteiten moet een prioriteit zijn,” stellen de onderzoekers. Niet alleen voor de natuur, maar ook zeker voor onze veiligheid, leefomstandigheden en economie, aldus het rapport.

De huidige Europese Commissie lijkt dit ook in te zien. In een concept-reactie op het rapport, in handen van Politico, stellen ze dat klimaatbeleid een “kwestie van economisch overleven” is.