Met zo’n 5,5 miljoen zijn ze: de medewerkers van platformbedrijven, zoals Uber of Deliveroo, die onterecht als zelfstandigen werken. Daardoor lopen ze belangrijke sociale voordelen mis zoals pensioensparen en ziektedagen.

Bijna

Een nieuwe Europese wet die hieraan paal en perk moest stellen, leek al rond. In december sloten het Europees Parlement en de lidstaten een voorlopig akkoord. Maar voor de tweede keer hebben de lidstaten op het allerlaatste moment toch tegen het akkoord gestemd. Dat is hoogst ongebruikelijk bij Europese besluitvorming. 

“Macron en de Duitse liberalen vinden de winsten van grote platformbedrijven als Uber en Deliveroo blijkbaar belangrijker dan betere werkomstandigheden voor de meest precaire werkenden”, reageert GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak. “De tientallen miljoenen euro aan lobbygeld hebben zich jammer genoeg terugbetaald.”

Vage voorwaarden

Onder de nieuwe regels was het oorspronkelijk de bedoeling dat wanneer er aan twee voorwaarden van een lijst met vijf voorwaarden was voldaan, de werknemers van platformbedrijven verondersteld werden in dienstverband te werken. Voorbeelden van die criteria: een werknemer heeft geen inspraak in zijn vergoeding of moet zich bijvoorbeeld houden aan kledingvoorschriften.

Maar een week later sneuvelde dit eerste akkoord. Verschillende lidstaten vonden dat EU-voorzitter Spanje, dat de onderhandelingen namens hen had gevoerd, zich niet had gehouden aan het onderling afgesproken standpunt. De kritiek luidde dat de vijf voorwaarden zo vaag gedefinieerd waren dat er bijna altijd aan voldaan zou zijn. Met name Frankrijk was fel tegen.

Abonneer je op de nieuwsbrief De week van de euro

De lidstaten en het Europees Parlement sloten hierop een nieuw akkoord. Dat was aangepast op het vlak van de aanpak van schijnzelfstandigheid. De concrete uitwerking daarvan zou nu meer aan de EU-landen overgelaten worden. Maar ook dit akkoord is nu gesneuveld.

Het is erg onwaarschijnlijk dat er voor de Europese verkiezingen nog verder onderhandeld wordt over de wet.

Werknemers in de kou

Internationaal secretaris van de FNV Petra Bolster-Damen vindt het totaal onverantwoord: “Deze platformbedrijven wachten niet tot de ministers klaar zijn met ruziën. Die gaan in sneltreinvaart door om marktaandeel te verwerven via hun verdienmodel met schijnzelfstandigheid.” 

Volgens Bolster-Damen zorgt dit voor oneerlijke concurrentie met normale bedrijven en ondergraaft het de rechten van werknemers. “Platformwerkers hebben de luxe niet om nog langer op bescherming te wachten. Dat verdienen ze nu al! De regeringen van de EU-landen laten deze mensen in de kou achter.”