Geen winnaars zonder verliezers. Dit gezegde gaat voor ex-D66’er Sophie in ‘t Veld (Volt) eigenlijk maar deels op. Want haar partij heeft bij de Europese verkiezingen wel degelijk winst behaald. Zowel in Nederland als in Duitsland was het feest. Maar omdat In ‘t Veld als lijsttrekker voor Volt België opkwam en daar geen zetel behaalde, is het “wilde avontuur” na twintig jaar als Europarlementariër nu toch afgelopen.

Veilige weg

Na meer dan dertig jaar, waar na vier termijnen in het Europees Parlement, verliet Sophie in ‘t Veld haar oude partij D66 wegens onvrede over de koers. Nederlands’ langstzittende Europarlementariër (sinds 2004) was echter te kort lid om voor de Nederlandse tak op de lijst te komen. Daarom besloot ze om als lijsttrekker mee te doen in België. Maar waar Volt Nederland met twee volksvertegenwoordigers het Europees Parlement in zal gaan, heeft Volt in België te weinig stemmen gekregen voor een zetel.

Maar spijt heeft In ‘t Veld niet van haar keuze. “Het was een weloverwogen beslissing om de overstap naar Volt te maken”, zegt ze. “Ik wil niet alleen de veilige weg bewandelen. Daar creëer je geen verandering mee. Deze campagnetijd was een wild avontuur waar ik veel van geleerd heb, ondanks dat het niet tot een zetel heeft geleid.”

Uitsluiting

Want ze wist van te voren dat het niet makkelijk zou worden. “Het kiesproces in Nederland en België is totaal onvergelijkbaar. In België is het veel moeilijker voor een nieuwe partij om zich te profileren.”

Zo mocht Volt in België niet meedoen aan verkiezingsdebatten van de Vlaamse omroep VRT. “We werden door ongeveer iedereen zo ongeveer stelselmatig uitgesloten”, aldus In ‘t Veld. “Zowel de publieke omroep als de kieswijzer hebben ons geboycot.”

Ondanks het uitblijven van een zetel heeft haar partij zeker wel vooruitgang geboekt, stelt In ‘t Veld. “Zeker in een aantal van de grotere steden zijn we flink gegroeid. Dat is een mooi resultaat, zeker als je bedenkt dat we nauwelijks middelen tot onze beschikking hadden. Elke stem die we hebben gekregen, hebben we met onze blote handen verdiend.”

Ook het op straat campagnevoeren heeft ze ervaren als een verrijking. “Ik hou daarvan. Ik heb er veel lol aan gehad en veel van geleerd.”

Op zoek naar de toiletten

Daarnaast vindt ze het “fantastisch” dat Volt in Nederland en Duitsland samen uiteindelijk vijf zetels heeft weten te behalen. En ook in België, Cyprus en Spanje timmert Volt aan de weg, ondanks dat de zetels daar voorlopig nog uitblijven. “We zien dat het pan-Europese concept van Volt aanslaat, zeker bij de jongere kiezer. Dat is goed nieuws voor de toekomst en biedt een tegenwicht aan het groeiende anti-Europese sentiment.”

Dat neemt uiteraard niet weg dat ze het jammer vindt dat haar tijd als Europarlementariër hier eindigt. “Ik had met mijn ervaring nog veel kunnen toevoegen. Kijk bijvoorbeeld naar Duitsland, hun parlementariërs zijn vaak heel invloedrijk omdat ze veel ervaring hebben.”

Daarnaast vindt ze de omloopsnelheid van Europarlementariërs zorgelijk omdat dit leidt tot een gebrek aan “institutioneel geheugen en de afkalving van de parlementaire democratie”. Om de parlementaire democratie in stand te houden, hebben we mensen nodig met “ervaring”, volgens In ‘t Veld.

“Onze rol is meer dan alleen wetgeving maken, we zijn ook een belangrijke controlerende macht”, vertelt ze. Ze ziet dat steeds minder parlementariërs, “zowel in Brussel als in de Tweede kamer”, zich dit lijken te realiseren. “Heel veel nieuwelingen lopen hier eerst lange tijd verdwaasd rond op zoek naar de toiletten, en zijn helemaal niet bezig met dit soort dingen.”

Plan B

Ondanks haar zorgen heeft ze nog “geen flauw idee” wat ze nu wil gaan doen. “Ik heb geen plan B gemaakt, omdat ik me volledig wilde richten op plan A. We gaan het dus wel zien, ik ga er rustig over nadenken de komende tijd.”