Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) heeft een actieplan ingediend om de Europese Green Deal op onderdelen te veranderen. Want, vinden zij, de boeren van de toekomst krijgen alle klimaatregels op hun bord, maar worden door Europa in wetgeving nauwelijks ondersteund. Volgens de 21-jarige Peter Meedendorp van het NAJK is boer in Oost-Groningen en vindt actie hard nodig. “Als er niets gebeurt, neemt het aantal boeren alleen maar af”, zegt hij. “Het is een feit dat we dan steeds minder jonge boeren overhouden.”

Het actieplan, waar Europarlementariër Peter van Dalen van de ChristenUnie een eerste exemplaar van in ontvangst nam, moet volgens Meedendorp gezien worden als randvoorwaarde: “Het is een framework om überhaupt aan de doelstellingen te voldoen.”

Koolstoflandbouw

Dat kader bestaat uit een aantal suggesties voor Europees beleid om jonge boeren te helpen. Want, zegt Meedendorp, anders is het uitvoeren van de Green Deal onhaalbaar. Zo vormt de zogenaamde ‘koolstoflandbouw’ een belangrijke pijler onder het Europese klimaatbeleid. Daarbij wordt koolstof uit de lucht in de bodem opgeslagen, en dat is goed voor het milieu. Maar een boer moet vaak flinke investeringen doen voordat koolstoflandbouw mogelijk is. En dat is, omdat het onzeker is of het altijd werkt, een flink risico. “Dat risico willen we graag bij de boeren wegnemen”, vertelt Meedendorp. 

Het NAJK wil daarom dat de boeren niet het risico dragen, maar dat de overheid bijspringt als het financieel tegenzit. Meedendorp: “Het gaat over projecten van tientallen jaren. Dus als uiteindelijk blijkt dat het niet goed werkt, dan kan het niet zo zijn dat de boeren alle lasten dragen.”

Gewassen

Daarnaast wil het NAJK dat de boeren van de toekomst hun gewassen goed kunnen beschermen. Door gebruik van goede bestrijdingsmiddelen, want dat is uiteindelijk van het grootste belang. Geen boer wil het milieu beschadigen, staat in het actieplan, maar middelen moeten wel werkzaam en betaalbaar zijn. Daarom pleit het NAJK voor een wettelijk toetsingskader dat nieuwe bestrijdingsmiddelen aan een keuring onderwerpt, want zo schrijven ze: ‘Er moet ook erkend worden dat het gebruik van chemische gewasbescherming niet per definitie zorgt voor milieubelasting.’

Boeren moeten volgens het plan ook in staat gesteld worden om nieuwe veredelingstechnieken te gebruiken. Want ook dat helpt om de doelstellingen van de Green Deal dichterbij te brengen, zeker als een veredelingstechniek als vervanger van een bestrijdingsmiddel kan dienen. “Dat helpt ons om de doelstellingen rond het verminderde gebruik van pesticiden te halen”, zegt hij. “Door middel van veredeling kunnen we gewassen ook resistent maken tegen bepaalde schimmels, maar dan moet dat wel mogen.”

Ook wil het NAJK inzetten op kunstmestvervangers. Daarbij is het essentieel dat menselijke voedingsstoffen terugkeren in de bodem. Menselijke mest wordt niet gebruikt omdat er bijvoorbeeld allerlei medicijnresten inzitten die niet goed zijn voor de natuur. Maar daardoor gaat er iets mis, legt Meedendorp uit: “Het fosfaat raakt op. Als een koe gras eet, komt het fosfaat daaruit uiteindelijk via mest weer op het land terug. Bij menselijke consumptie is dat niet zo, dat verdwijnt. Er moet onderzoek gedaan worden naar hoe dit in de toekomst verbeterd kan worden.”

Speelveld

Voor het NAJK is het ook van belang een gelijk speelveld te creëren, zowel financieel als in regelgeving. Meedendorp pleit voor een soort Beter Leven keurmerk, maar dan Europabreed. Want misstanden of dierenleed in een ander land stralen slecht af op de hele agrarische industrie, zegt hij. “En dan kunnen Nederlandse boeren hun producten ook tegen een hoger tarief in het buitenland verkopen. Want hoe diervriendelijker een product is, hoe meer het opbrengt.”

Dat gelijke speelveld geldt ook voor kwaliteitseisen. Als een landbouwproduct van buiten de EU niet aan een bepaalde kwaliteitseis voldoet, moet er volgens het NAJK een heffing overheen. Anders is het voor Europese boeren niet eerlijk en is hun concurrentiepositie slecht. Als laatste pleit het NAJK ook voor een zogenaamde ‘installatiesteun’ van 100.000 euro uit het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Dat geld moet het voor jonge boeren aantrekkelijker maken om een bedrijf over te nemen, inclusief alle Green Deal regels.

Worden de plannen niet in die zin aangepast, dan is er geen houden meer aan. “Het allerbelangrijkste is dat het aantal jonge boeren in Nederland en Europa niet nóg verder daalt als gevolg van de Green Deal.”