In samenwerking met Tom Bouwmans

Hoog bezoek in Den Haag, via videoverbinding weliswaar. Janus Wojchiechowski, Eurocommissaris voor Landbouw, nam online deel aan een gesprek met de Kamercommissie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de impact en mogelijkheden van de ‘van boer tot bord-strategie’, een onderdeel van de Europese klimaatplannen van Frans Timmermans. Groene stok achter de deur of ondermaatse onderneming?

Ambitie

Kamerlid Joris Thijssen (PvdA) is kritisch: “Het landbouwsysteem zorgt voor veel milieu-, en gezondheids-problemen en de plannen die op tafel liggen zijn dan ook niet ambitieus genoeg. De Eurocommissaris gelooft erin, heeft het over nationale strategische plannen, maar als je het doorrekent is het niet genoeg. Het lost de wereldwijde klimaatproblemen niet op, noch de stikstof-problemen in eigen land. Hoe lossen we het op, daar komt geen antwoord op.”

Duurzaamheidsdoelen en de landbouwsector, dat gaat niet vanzelfsprekend goed met elkaar samen. Niet omdat boeren niet willen verduurzamen, maar wel omdat ze grote problemen ervaren bij onvoorspelbaar beleid. Thijssen benadrukt daarom dat de boeren hulp nodig hebben bij de groene transitie, bijvoorbeeld door het scheppen van duidelijkheid: “In Gods naam, laten we duidelijkheid scheppen. Voor de boeren. Een beleid maken voor 20 jaar, dat zou een zegen zijn.”

Voorspelbaar beleid

Ook Kamerlid Marieke Koekkoek (Volt) ziet ruimte voor verbetering in het Europese klimaatbeleid voor de landbouw: “Het zou goed zijn om meer doelstellingen bindend te maken. Dan dwing je lidstaten om vooruit te kijken. Het plan is wat ons betreft vooruitstrevend genoeg, maar de uitwerking kan scherper. Daar zit voor mij de zorg: ik ben bang dat iedere lidstaat gaat zoeken naar manieren om er makkelijk mee weg te komen, en dat kan een effect hebben op de lange termijn. Het is daarom denk ik goed om duidelijke doelen vast te leggen.”

Eurocommissaris Wojchiechowski gaf ook aan dat een voorspelbaar beleid van boeren van het hoogste belang is. Boeren kunnen niet zomaar te maken krijgen met nieuwe doelstellingen, die moeten al lang van tevoren duidelijk zijn. En dan gaat hand in hand met klimaatbeleid, wat ook zorgvuldig gepland moet worden. Koekkoek legt uit: “Het is belangrijk om de groene transitie te maken, maar op een heel voorspelbare manier.”

Koolstoflandbouw

Een punt uit de ‘van boer tot bord-strategie’ waar Koekkoek heel enthousiast over is, is het zogenaamde ‘carbon farming’, of ‘koolstoflandbouw’ in het Nederlands. Dat is een belangrijk punt onder het Franse voorzitterschap van de Europese Unie en kan volgens Koekkoek goed helpen bij het halen van de klimaatdoelen. Bij carbon farming wordt koolstof uit de lucht in de bodem opgeslagen en dat is goed voor het milieu. Een ingewikkeld maar doeltreffend proces. “Het is een mooie, innovatieve manier”, zegt Koekkoek. “En het helpt ook weer de boeren, want het zou een nieuw verdienmodel kunnen worden. Zo kunnen we landbouw- en klimaatambities samenbrengen.”

De ‘van boer tot bord-strategie’ heeft als doel om het Europese voedselsysteem te verduurzamen. Onder andere het tegengaan van voedselverspilling en het verduurzamen van landbouwmethodes horen hierbij. Zo kan ervoor gezorgd worden dat er voldoende voedsel beschikbaar blijft voor iedereen. Ook wil de strategie het aandeel biologisch voedsel verhogen (25 procent in 2030) en het gebruik van bestrijdingsmiddelen in 2030 met de helft verlaagd hebben.