Jongerius sprak deze week in de Sloveense hoofdstad Ljubljana samen met haar collega-Europarlementariër Milan Brglez (Slovenië, S&D) over de Sloveense arbeidsmarkt. Gesprekken met onder meer de Sloveense ministers van Arbeid, Justitie en Economische Zaken en vakbonden stonden op de agenda.
Elk jaar worden er in het land werkvergunningen voor arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie aangevraagd waarmee zij binnen de EU mogen werken. Met zo’n vergunning kan een bedrijf dat zich vestigt in Slovenië daar werkvergunningen aanvragen voor een arbeider uit Bangladesh of Vietnam. Daarna kan de arbeidsmigrant aan de slag als uitzendkracht in een andere lidstaat van de Europese Unie. Zulke bedrijven sturen mensen voornamelijk naar België, Duitsland en Oostenrijk.
Papieren paradijs
In Slovenië worden die vergunningen wel wel erg gemakkelijk afgegeven, vertelde Jongerius. “Iedereen die zo’n formulier vraagt, krijgt dat eigenlijk zonder enige controle.” Sterker nog, zulke bedrijven hebben geen echt kantoor in Slovenië, maar slechts een brievenbus en een klein uithangbord. Als bedrijven zo’n locatie als vestiging opgeven, kunnen zij volgens de Sloveense regels werkvergunningen aanvragen. Dat is vergelijkbaar met buitenlandse bedrijven die zich vestigen in Nederland vanwege de belastingvoordelen. Maar Jongerius noemt de praktijken in Slovenië nog een slag erger: “Belastingontwijking is ook niet top, maar de brievenbussen die in Slovenië zitten worden zelfs gebruikt om mensen uit te buiten en dat vind ik nog erger.” Uitbuiting gebeurt namelijk doordat arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie vaak minder betaald krijgen dan EU-werknemers.
Arbeidsmigranten worden vaak in dienst genomen om tekorten op de nationale arbeidsmarkt op te vullen. Zo gaan bijvoorbeeld schoonmakers uit de Filipijnen aan de slag in Oostenrijk. Maar in Slovenië zijn bedrijven gevestigd die eigenlijk geen enkele activiteit in Slovenië hebben. In het land worden alleen de papieren aangevraagd voor de werknemer die vervolgens in een ander land gaat werken. Daar klopt iets niet, zei Jongerius na afloop van haar bezoek, “want als je mensen via je land alleen maar laat doorstromen naar de Europese arbeidsmarkt, is het eigenlijk gewoon een verdienmodel geworden in plaats van zoeken naar arbeiders die het tekort op de Sloveense arbeidsmarkt kunnen opvullen”. Dat moet anders, vindt zij.
Volgende halte: Brussel?
Als het aan Jongerius ligt, moeten dit soort praktijken door middel van Europese regels voorkomen worden. De bestaande richtlijn voor uitzendkrachten geeft volgens Jongerius onvoldoende waarborg. Zo zou het volgens haar al helpen als de bestaande formulieren worden omgezet in een soort sociale zekerheidskaart waarmee de werknemer kan zien of er bijvoorbeeld sociale premies worden afgedragen.”
Ook de kersverse regering van Slovenië wil iets doen aan de situatie in hun land. “Zij willen absoluut hiermee aan de slag omdat zij ook erkennen dat deze vorm van arbeidsmigratie te vaak tot uitbuiting leidt” zei Jongerius. “We hebben het er bijvoorbeeld over gehad of de uitzendrichtlijn die er is in Europa op de schop moet om controles over de grens wel mogelijk te maken.”
Het is niet de eerste keer dat Jongerius al een oproep doet om die richtlijn aan te passen. “Vorig jaar op de Sociale top in Porto hebben de regeringsleiders van de Europese lidstaten al een verklaring ondertekend waarin afgesproken werd dat de uitzendrichtlijn opnieuw bekeken moet worden, dat is altijd de eerste stap”, zei Jongerius. Maar verder is daar is nog niet veel aan gebeurd: “De afspraken zijn gemaakt, maar de uitvoering laat nog te wensen over.” Jongerius blijft daarom op zoek naar bondgenoten binnen het Europees Parlement en de Europese Raad om er werk van te maken in Brussel.
