Met gemak is een plank van je boekenkast of e-reader te vullen met recent gepubliceerde Nederlandstalige boeken over Europa. En de komende maand komen er nog nieuwe boeken bij: Zo is Christoph Schmidt van dagblad Trouw bezig met een boek voor de Arbeiderspers over zijn jaren in Brussel. En Tijn Sadée en Bert van Slooten publiceren bij Prometheus in november het boek: ‘Het Brusselse Moeras’, met verhalen over de ijdele baasjes, getergde idealisten, stagiaires en politieke sjacheraars die leven en werken in Brussel. Verhalen over de rafelrand van politiek Europa.
Al eerder verscheen het boek ‘Europa in woelig water’ een boek van Rob Heirbaut, journalist bij de VRT en Hendrik Vos, hoogleraar aan de universiteit van Gent. Een boek over een machtig Europa waar op sommige terreinen de onmacht van afstraalt. Een Unie die wankelde op het moment van de financiële crisis, maar toch overeind bleef. Integratie die ondanks de vele crisissen niet stilvalt. In heldere taal vertellen de twee schrijvers wat de hindernissen zijn die ambtenaren en politici tegen komen en hoe ze daar uitkomen.
Alle onderwerpen komen voorbij: van belastingontwijking, vluchtelingen tot en met terrorisme en klimaat. Al eerder schreven de twee een boek over Europa onder de titel: ‘Hoe Europa ons leven beïnvloedt’.
Rijk en arm leven
Voor wie van geschiedenis houdt is het boek van Stefan Zweig een aanrader: ‘Aan de Europeanen van vandaag en morgen’. De Joods Oostenrijkse schrijver Zweig (1881-1942) was ooit een gevierd schrijver, maar moest vluchten voor de nazi’s.
De hoogleraar Mathieu Segers schreef over dit boek dat het onmisbaar is voor iedereen, die overtuigd is van het Europese ideaal of dit nog moet worden. Dat is wellicht wat al te stellig, maar het boek geeft wel een historisch inzicht in het Europese verhaal. In de geschiedenis van vóór de Tweede en Eerste Wereldoorlog. Over het rijke (maar ook arme) leven in de Europese landen.
Doormodderen
In feite sluit het perfect aan bij het boek van Caroline de Gruyter ‘Beter wordt het niet’. Ze verweeft de geschiedenis van het Habsburgse rijk met hedendaagse waarnemingen. ”Lijkt dat vervallen rijk op de tegenwoordige Europese Unie?”, zo vraagt ze zich af. Waarom zijn de Hongaren zulke dwarsliggers en waren ze dat ook al tijdens de dubbelmonarchie? En waarom een Habsburger nooit zal zeggen dat hij een idee van iemand anders leent. Een verhaal over gelijkenissen, verval en lessen die niet altijd getrokken worden uit het verleden.
Misschien is wel de mooiste conclusie uit het boek van De Gruyter dat tijdrekken als het erg moeilijk werd tot de standaard gereedschapskist van de Habsburgers behoorde. Ook waren ze goed in het vermijden van conflicten, permanent hervormen en lelijke compromissen sluiten. Het woord doormodderen kende ze al een eeuw geleden: furtwürsteln.
Enige punt van kritiek is dat het niet mooi is opgemaakt, maar dat wordt gecompenseerd door de inhoud.
