Er is gedoe over de verkiezingsdatum van volgend jaar. Het Europees Parlement wil het liefst de verkiezingen van 23 tot 26 mei 2024 houden. Het nieuw gekozen Parlement kan dan nog voor de zomer, tijdens de sessie in juli, een nieuwe voorzitter van de Europese Commissie benoemen (anderen spreken over ‘goedkeuren’). Maar de lidstaten hebben een voorkeur om de verkiezingen van 6 tot 9 juni volgend jaar te houden. En de lidstaten hebben de macht, want het zijn uiteindelijk de landen die bepalen op welke dagen de kiezers naar de stembus gaan.
En er is nog een probleem, dat heeft met de Portugese dichter Luís de Camões te maken. Hij schreef het gedicht De Portugezen en overleed op 10 juni 1580. En zijn sterfdag is een nationale feestdag in Portugal, waar mensen vaak een lang weekend vrij nemen. Verkiezingen net voor die feestdag vindt Portugal dus geen goed idee. Maar alternatieven zijn schaars en zo langzamerhand moeten de ambassadeurs een besluit nemen dat vervolgens goedgekeurd kan worden door de diverse regeringen. In Nederland gaan we op donderdag naar de stembus, in Slowakije is het vrijdag en in Frankrijk en Duitsland zondag.
Een nieuwe naam
Hoewel de namen S&D en PES niet meteen een golf van herkenning opwekken, is er toch discussie over. De sociaaldemocraten (S&D dus) discussiëren over hun oude naam de Partij van Europese Socialisten (PES). En wat doe je in zo’n geval: de leden worden geraadpleegd. De Europarlementariërs mogen stemmen. De uitslag komt een dezer dagen. Bij de PvdA is overigens geen opwinding te bespeuren rond het thema. De leden zijn vrij in het uitbrengen van hun stem. Er is geen fractiediscipline.
Over de PvdA gesproken. D66 heeft een oogje op ze. Dat is te zeggen Sophie in ’t Veld. Ze wil graag samenwerken zodat de reststemmen bij links blijven.
Maar er is nog meer D66-nieuws. Kamerlid Salima Belhaj wil graag lijstrekker worden bij de komende Europese verkiezingen en dus de opvolger van Sophie in ‘t Veld. Ze is gevraagd door de partijtop om zich kandidaat te stellen.
Het congres besprak dit weekend de profielschets en de nieuwe lijsttrekker moet niet alleen politieke competenties hebben, maar ook sociale en management ervaring meebrengen, zodat medewerkers kunnen werken in een veilige werkomgeving, er een echt teamgevoel ontstaat en jonge mensen gecoacht kunnen worden.
Hoewel het lijkt alsof de profielschets zo is geschreven dat Samira Rafaela zich daardoor geen kandidaat kan stellen, wordt dat in alle toonaarden ontkend. De huidige Europarlementariër had van het bestuur een waarschuwing gekregen omdat ze voor een onveilige werksituatie zou hebben gezorgd. Die gele kaart werd later, nadat ze beroep had aangetekend, ingetrokken, maar het bestuur heeft nooit formeel gezegd dat de berisping van de baan is. Overigens is er nog een kandidaat-lijsttrekker: Andreas Zenthofer. Hij werkt bij de Europese Commissie en kondigde op Europadag zijn kandidatuur aan.
RoodGroen of GroenRood?
Tegelijkertijd gaat de samenwerking tussen GroenLinks en de PvdA niet zo snel als verwacht werd. Er komt bijvoorbeeld geen gezamenlijk verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen. De twee partijen gaan wel voor een gezamenlijk manifest. Een tienpuntenplan dat moet laten zien wat GroenLinks en de PvdA samen willen bereiken.
De achterliggende gedachte is dat samenwerken in Brussel anders is dan in Den Haag. Zo zijn de twee partijen bij verschillende Europese fracties aangesloten. De PvdA zit bij de S&D, of straks de PES, terwijl GroenLinks bij de Groenen zit. De huidige politici zijn niet van plan om na de komende verkiezingen zich bij een andere fractie aan te sluiten.
