De partij van Pieter Omtzigt, Nieuw Sociaal Contract, gaat Europa in. De nieuwe beweging die op dit moment aan kop gaat in de peilingen voor de Tweede Kamerverkiezingen, wil ook meedoen aan de Europese verkiezingen in juni volgend jaar. 

Tijdens een bijeenkomst met de leden vertelde partijleider Omtzigt dat samenwerking in Europa z’n grenzen kent. “We gaan geen gemeenschappelijke schulden aan in Europa. Ik ga toch ook niet de hypotheek van m’n buurman betalen”, zo zei de voorman van NSC, die ook de president van de Nederlandsche Bank Klaas Knot opriep om dit goed in z’n oren te knopen. “Als je een schuldencrisis wilt dan moet je vooral veel schulden aangaan. Dat kan je de toekomstige generatie niet aandoen.” Knot hield namelijk deze week in het FD een pleidooi voor zogenoemde Eurobonds (Europese leningen).

Volgens Omtzigt moet ons land ook bereid zijn om op cruciale momenten niet mee te doen met Europa. “Als het Nederlandse belang op het spel staat, moeten we bereid zijn om een opt-out te nemen, net zoals Denemarken.”

Hoewel Europese wetgeving boven Nederlandse wetgeving gaat, vindt Omtzigt dat Nederlandse ministers niet tegen de zin van de Tweede Kamer in Brussel mogen handelen. Zo was het Nederlandse parlement tegen een Europese digitale identiteit; een soort app waarmee elektronische documenten kunnen worden gedeeld zoals paspoorten, rijbewijzen en huwelijksaktes. Je kan er een hypotheek mee afsluiten of een bankrekening openen. 

Maar staatssecretaris Van Huffelen (D66) besloot om toch in te stemmen met de regeling. En dat kan niet, volgens Omtzigt. “Je kan overstemd worden, maar je gaat niet tegen de wens van het Nederlandse parlement in.” 

Ook VVD-lijsttrekker Yesilgöz kreeg kritiek van de NSC-leider. Ze stemde in met een voorstel van de Europese Commissie dat ervoor moet zorgen dat online kinderporno makkelijker kan worden opgespoord. Maar de Tweede Kamer is daar tegen, een meerderheid maakt zich grote zorgen over de gevolgen voor de privacy van burgers. Maar de VVD-minister luisterde niet en ging akkoord, ondanks een nee uit het parlement. 

Groene spits gezocht

De Europese Groenen, de Europese partij waar ook GroenLinks bij aangesloten is, is op zoek naar een spits. Een lijsttrekker, op z’n Duits een spitzenkandidaat, die, als de Groenen de verkiezingen winnen, bereid is om voorzitter van de Europese Commissie te worden. 

Tijdens de vorige verkiezingen was Bas Eickhout namens de Groenen spitzenkandidaat. Hij heeft deze keer z’n vinger nog niet opgestoken. De Duitse Europarlementariër Terry Reintke heeft zich alvast kandidaat gesteld. “Ik wil een Europa dat voor klimaatgerechtigheid vecht”, zegt ze. “Een Europa met eerlijk loon en vrijheid en democratie”. 

Of de Groenen het goed gaan doen tijdens de komende Europese verkiezingen moet nog blijken. De partij staat laag in de peilingen. Als er nu verkiezingen zouden zijn, halen de Groenen, volgens Politico, 47 zetels binnen. De christendemocratische EVP staat in vergelijking op 168 zetels. 

Meer Directe Democratie

En Dorien Rookmaker, nu onafhankelijk lid van het Europees Parlement, kondigde het in mei al aan. Ze wil meedoen aan de Europese verkiezingen met haar eigen, unieke partij Meer Directe Democratie (MDD). Haar plannen zijn inmiddels concreter. 

Ze is in gesprek met kandidaten om op de kieslijst te staan. Allemaal mensen met een kritische blik, een hart voor de democratie en eigen ideeën. Ze wil een lijst samenstellen waarin alle politieke visies welkom zijn. Geen partijdiscipline en geen partijprogramma dus. 

Of het haar gaat lukken, moet nog blijken. “Het is natuurlijk zeer de vraag of we genoeg stemmen krijgen”, zegt Rookmaker. “Dat geldt ook voor mij”. Maar een verkiezingsnederlaag is geen ramp. Ze hoopt dat de lijst die ze zal presenteren in ieder geval voor discussie zal zorgen.

Europa in Nederlandse verkiezingen

En dan heeft ze ook nog iets te zeggen over de Nederlandse verkiezingen. Ze vindt het raar dat er zo weinig over Europa gepraat wordt. Brussel staat aan de vooravond van een grote hervorming. De mogelijke uitbreiding met nieuwe leden als Oekraïne en Moldavië zet politici en regeringsleiders aan tot denken.

Functioneert de EU nog wel met zoveel extra landen? Dat zijn volgens haar belangrijke vragen waar het nauwelijks over gaat, maar waar het nieuwe kabinet toch snel een mening over zal moeten hebben.