De Europese Unie staat voor grote uitdagingen. Er is de opwarming van de aarde en het extreme weer dat ermee gepaard gaat, de oorlog in Oekraïne, de hoge inflatie en arbeidstekorten die de economie bedreigen. Daar moet verandering in komen, stelt Eurocommissaris voor Klimaatactie Wopke Hoekstra. In Maastricht pleitte hij voor vernieuwing.
De Universiteit Maastricht is de uitgelezen plek voor zijn pleidooi. In de stad werd in 1992 immers het Verdrag van Maastricht getekend, wat het begin betekende van de EU zoals we die vandaag kennen. Sindsdien is Maastricht de meest Europese stad van Nederland, zegt Hoekstra. Net als tijdens de verdragsonderhandelingen in Maastricht staat de EU ook nu voor grote uitdagingen. Hoekstra somt er enkele op. De agressie van Rusland, de opkomst van China, klimaatverandering, migratie en kunstmatige intelligentie.
Defensiesamenwerking
Op het gebied van defensie moeten EU-landen meer samenwerken, stelt Hoekstra. “De oorlog in Oekraïne is een directe bedreiging voor de veiligheid in Europa.” Hoekstra vreest voor het ergste. Als de Oekraïense hoofdstad Kiev valt, komen de Europese Baltische staten in het vizier van Moskou.
Het is daarom extra belangrijk om Oekraïne nú te steunen. Hoekstra wil langdurige financiële steun voor het land. Die steun is de afgelopen maanden verzwakt en de gevolgen zijn te zien op het front. Bij de stad Avdiivka bijvoorbeeld boeken de Russen vooruitgang en moet Oekraïne zich terugtrekken, maar ook in het noorden bij de stad Kharkiv. Oekraïne kampt met munitietekorten die de EU niet op kan lossen.
En ook daar speelt de EU een rol in, vindt Hoekstra. EU-landen moeten beter met elkaar samenwerken op het vlak van defensie. Niet alleen samen inkopen, maar er ook voor zorgen dat de Europese defensie-industrie meer en sneller kan produceren. Ook dat helpt Oekraïne en op de lange termijn de EU zelf, denkt Hoekstra.
Economie
Ook de Europese economie moet een boost krijgen. Hoekstra ziet hoe landen als Amerika en China de EU voorbijsteken op het vlak van innovatie. “De Europese markt wordt overspoeld door windmolens en elektrische auto’s”, stelt Hoekstra. “Allemaal zo sterk gesubsidieerd dat het onze industrie kapot maakt.” Het maakt de EU afhankelijk van andere landen, die soms best onbetrouwbaar zijn.
Hoekstra maakt een vergelijking met Rusland. Voor de invasie van Oekraïne was de EU erg afhankelijk van Russisch gas en nog steeds zijn de prijzen van veel andere producten in Europa hoog. Kunstmest bijvoorbeeld, maar ook metaalproducten zoals nikkel en koper. De afhankelijkheid van de EU van andere landen is een kwetsbaarheid die aangepakt moeten worden, vindt Hoekstra. “We moeten meer uitgeven en investeren in duurzame technologie en de Europese industrie”
Volgende Commissie
Een speech geven op de Universiteit Maastricht is een mooie kans voor Hoekstra. Na de verkiezingen moet er een nieuwe Europese Commissie gevormd worden. Hoekstra verving de afgelopen termijn Frans Timmermans en heeft zijn rol als klimaatcommissaris daardoor maar beperkt kunnen uitvoeren. De hoop voor Hoekstra is dat hij na de verkiezingen echt vanaf begin af aan aan de slag kan als Eurocommissaris. Hoewel het CDA laag lijkt te gaan scoren in juni blijft hun Europese fractie, de christendemocratische EVP, waarschijnlijk de grootste. Dat vergroot de kansen van Hoekstra om opnieuw Eurocommissaris te worden.