De burgers aan het woord laten en ze meer betrekken bij de Europese Unie. Dat is de opzet van de Conferentie over de Toekomst van Europa waar een burgerpanel van maar liefst 800 willekeurig gekozen Europeanen aan mag deelnemen. Toch is niet iedereen te spreken over de Europese burgertop. Wordt er echt geluisterd of is het een schijnvertoning?
Europees proefkonijn
Ymare van Halen (37), een van de twee Nederlandse ambassadeurs in het Europese burgerpanel, heeft nogal haar twijfels bij de Conferentie. En dat is licht uitgedrukt: “Toen ik begon aan het burgerpanel dacht ik wat fantastisch maar dan verliep het traag en nu betwijfel ik of de organisatie überhaupt weet waar het naartoe gaat”.
Van Halen hekelt vooral de opzet van het project: “Er wordt niet naar ons geluisterd. Op voorhand wordt ons verteld dat we geen voorbereiding hoeven te treffen. Dan worden we, zonder cursus of begeleiding in het debatteren, in een zaal gezet voor een groep beroepspolitici: Dus…zeg het maar”.
“Dan mogen we het woord nemen maar worden we onderbroken. Het is ook geen debat. Het is een grote schijnvertoning”. Maar dat valt niet alleen de organisatie te verwijten, stelt van Halen: “Het is een eerste keer en je ziet dat de organisatie zijn best doet, maar zodra ik mijn zorgen kenbaar maak, komt ook daar geen antwoord op. Het idee is leuk, maar ik voel mij een proefkonijn”.
“Wat moet dit kosten?”
En dat komt volgens Van Halen met een prijskaartje: “Wat moet dit kosten? Dat vraag ik me af. En voor wat? Het is te groots voor een experiment.” Op de vraag wat voor Nederlanders van belang is, heeft de ambassadeur, die namens het panel moet berichten aan de politici, direct een antwoord: “Nederlanders willen graag weten wat er gebeurt met de belastingcenten die naar Brussel gaan, nou, dit dus ook”.
Voor Van Halen is de migratiekwestie, het thema dat samen met de wereldpositie van de Europese Unie centraal staat tijdens deze Conferentie, een belangrijk gespreksonderwerp. “Toch voel ik niet dat deze debatten voor vooruitgang zorgen; het gaat veel te gemakkelijk. Het lijkt bijna alsof we erop geselecteerd zijn”.
Gelijkgezind
En dat vermoeden van Van Halen wordt ook gedeeld door andere Nederlandse panelleden. Zo zouden er opvallend veel hoogopgeleiden aanwezig zijn en lijken ‘nieuwe’ Nederlanders en Europeanen alsook Eurosceptici niet van de partij.
Collega-ambassadeur Huub Verhoeven (24) beaamt dat er sprake is van een gelijkgezinde groep maar stelt dat dit vooral zou komen omdat het een nieuw project betreft: “Het staat nog in de kinderschoenen maar de geest is nu uit de fles: het zal meer mensen aantrekken.”
In reactie op de opmerkingen van Van Halen stelt Verhoeven dat de politici weldegelijk luisteren. “We krijgen laat informatie, dat klopt. Maar ik merk wel dat we gehoord worden, de politici spreken ons aan in de wandelgangen en nemen contact op.”
