Oorspronkelijk zou de nieuwe wet van kracht gaan op 1 januari 2025. Maar het bedrijfsleven trok massaal aan de alarmbel: er was te weinig tijd om al het nodige huiswerk te maken. De Europese Commissie stelde daarom voor om de wet pas in 2026 in werking te laten treden. Een meerderheid van de lidstaten, waaronder Nederland, ging vorige maand al akkoord met het uitstel.

CDA-Europarlementariër Ingeborg ter Laak reageert tevreden op het uitstel: “We moeten ontbossing tegengaan. Dat hebben we beloofd en gaan we ook doen. Maar dat kan alleen met een wet die in de praktijk ook werkt.”

De Partij voor de Dieren is niet te spreken over het uitstel van de ontbossingswet. “Hoe langer deze wet wordt uitgesteld, hoe meer schade wordt aangericht aan bossen wereldwijd”, stelt Europarlementariër Anja Hazekamp.

Nachtelijk overleg

De wet leek even voor politiek vuurwerk te zorgen in Brussel. Tegen de afspraak in diende de EVP, de centrumrechtse fractie waarin CDA, BBB en NSC zitten, enkele voorstellen in om de wet nog verder af te zwakken. Daarbij ging het onder meer om een uitzondering op de strengste regels voor kleinere bedrijven. Ook was er een voorstel om het uitstel met nog eens twaalf maanden te verlengen, tot in totaal twee jaar. Dat de christendemocraten bij de uiterst rechtse fracties naar steun hengelden, deed de gemoederen hoog oplopen bij de andere fracties.

Maar uiteindelijk werd de soep niet zo heet gegeten als ze werd opgediend. Een overleg dat tot laat in de nacht duurde zorgde voor een compromis tussen de centrumrechts fractie EVP, de liberalen van Renew en de Europese Commissie. De Europese Commissie beloofde om de wet zo aan te passen dat de bureaucratische rompslomp voor bedrijven verlaagd wordt. De christendemocratische EVP schrapte hierop een groot deel van haar wijzigingsverzoeken om de wet verder af te zwakken. Hierdoor konden zowel de liberalen als de EVP akkoord gaan met het oorspronkelijke plan om de wet één jaar uit te stellen.

“China ontspringt de dans”

D66’er Gerben-Jan Gerbrandy heeft echter niet meegestemd met zijn liberale fractie omdat enkele wijzigingsverzoeken van de centrumrechtse EVP-fractie het wél gehaald hebben. Het gaat onder meer over het wijzigingsvoorstel dat enkel rechtstreekse importeurs naar de EU verplicht zich aan de wet te houden. Handelaars, dus bijvoorbeeld een meubelzaak die niet zelf zijn hout heeft geïmporteerd maar hier aankocht, zouden niet meer onder de wet vallen. 

Verder maakt Gerbrandy zich zorgen over een lijst van landen met weinig risico op ontbossing. Bedrijven die vanuit die landen importeren moeten ook niet voldoen aan de wet. China is zo’n land dat op die lijst staat. “Dat terwijl China de grootste ontbosser ter wereld is. Als je de wijzigingen van de christendemocraten in Europa erbij pakt, dan komen die erop neer dat China straks de dans ontspringt”, aldus Gerbrandy.

Op de hoogte blijven? Abonneer je vandaag nog op de nieuwsbrief Klimaat en Energie.