Terwijl Nederland een nieuwe Tweede Kamer koos, bleef dat andere Parlement (pendelend tussen Brussel en Straatsburg) niet op de handen zitten. Wat kwam de afgelopen week in Straatsburg voorbij?

Pesticiden

Een meerderheid van het Europees Parlement stemde tegen terugdringing van het gebruik van pesticiden. In ons land ook wel aangeduid als ‘chemische gewasbeschermingsmiddelen’.

Dat staat haaks op een recente oproep van de Tweede Kamer. De Kamer wil dat het gebruik van onkruidverdelger glyfosaat in de EU beperkt wordt. Waar is het voorzorgsbeginsel gebleven?

Nieuw-Zeeland

Met een grote meerderheid (524 voor, 85 tegen) keurde het Europees Parlement het handelsakkoord met Nieuw-Zeeland goed. Dit akkoord gaat niet alleen over vrijmaking van de wederzijdse handel. Het bevat ook verplichtingen in verband met verduurzaming en sociale grondrechten. Omdat het akkoord geheel binnen de bevoegdheden van de EU ligt, kan het snel in werking treden.

Alleen de Raad moet het nog goedkeuren en Nieuw-Zeeland moet het nog bekrachtigen. Dat is een veel eenvoudiger traject dan CETA doorloopt (het in 2016 gesloten akkoord met Canada). Dat moet ook door alle lidstaten worden goedgekeurd. Na de goedkeuring door Nederland, vorig jaar, zijn er nog tien lidstaten (plus Canada) die CETA moeten goedkeuren.

Veto

Verder sprak het Parlement zich met een kleine meerderheid uit voor institutionele hervormingen en de aanpassingen van de Europese verdragen die daarvoor nodig zijn. Het gaat om de verruiming van besluitvorming bij meerderheid. Die kwestie wordt een interessante lakmoesproef voor de nieuwe samenwerking over rechts in het Nederlandse parlement.

De VVD is voorstander van het afschaffen van het veto in EU-buitenlandbeleid. NSC wil daarentegen aan de reeds bestaande meerderheidsbesluitvorming instemming van het Nederlandse parlement toevoegen. En de PVV vindt de EU niet nodig en wil een bindend referendum over een Nexit.

EU-begroting

Tot slot bereikten het Europees Parlement en de Raad overeenstemming over de EU-begroting voor 2024. Het Parlement kon wat extra geld vrijmaken. Onder meer voor humanitaire hulp en voor samenwerking met derde landen (niet-EU-landen).

Opvallend blijft het grote gat tussen het plafond voor de verplichtingen die kunnen worden aangegaan (189,4 miljard euro) en dat voor de betalingen die feitelijk kunnen worden gedaan (142,6 miljard euro).

Nederland en Hongarije

De nu vastgestelde begroting 2024 past nog keurig in het lopende meerjarig financieel kader (MFK). Maar velen zien in dat dat kader te knellend is, ook al voor komend jaar. Het biedt te weinig ruimte voor inflatiecorrectie en voor onverwachte ontwikkelingen zoals de Russische inval in Oekraïne. Met name om langjarig voldoende steun aan Oekraïne te kunnen geven, buigen de Raad en het Europees Parlement zich over een tussentijdse herziening van het MFK.

Voor zo’n herziening is instemming van alle lidstaten nodig. Hongarije staat al klaar met een veto. Onder aanvoering van de PVV (“fors lagere EU-afdracht”, “Nederland wordt netto-ontvanger”, tegen steun aan Oekraïne) kan Nederland zich nu daarbij voegen.