“Wie neemt het Comité van de Regio’s nu serieus?” vroeg gastspreker Diederik Samsom aan een Brusselse zaal tjokvol regionale vertegenwoordigers uit heel Europa, van Madrid tot Kopenhagen, van Silezië tot Noord-Brabant. We schrijven 2023. Samsom is kabinetschef van toenmalig Eurocommissaris voor Klimaat Frans Timmermans.

In het Comité van de Regio’s (CvdR), opgericht in 1992 en gevestigd in Brussel, hebben afgevaardigden van Europese steden, provincies, regio’s een zetel. Ze brengen advies uit over EU-wetsvoorstellen die te maken hebben met lokaal beleid, hun beleid dus. Maar let op, het gaat om ‘advies’.

Het Comité mag niet meebeslissen over EU-wetgeving. Die bevoegdheid ligt bij de Europese Commissie, de Raad (lees deze Babbel) en het Europees Parlement. Wel moeten deze instellingen, als zij beslissingen nemen over zaken die lokale overheden aangaan, het advies van het Comité van de Regio’s inwinnen. Maar je weet hoe het gaat met advies: dat mag je naast je neerleggen. “Dankjewel voor het advies, maar we vinden ons plan beter!”

Zinvol

Al lijkt het zinvol dit advies wel in overweging te nemen. Ongeveer driekwart van EU-wetgeving wordt op lokaal of regionaal niveau uitgevoerd.

Hun adviezen hebben betrekking op zaken als energie, gezondheid, onderwijs, werk, (trans-Europees) transport, klimaat en cohesie (lees deze Babbel). Via het cohesiefonds wordt EU-geld herverdeeld tussen rijkere en armere regio’s.

Eigen initiatief

Het Comité van de Regio’s bestaat uit 329 lokale en regionale vertegenwoordigers uit de hele EU. De Nederlandse delegatie bestaat uit 12 leden, het gaat om Nederlandse burgemeesters, wethouders en gedeputeerden.

Het CvdR moet niet wachten tot de Europese Commissie met een wetsvoorstel komt. Het mag ook op eigen initiatief advies uitbrengen. Dat deed Martijn van Gruijthuijsen, gedeputeerde van Noord-Brabant, in november 2024.

We schreven erover op Brusselse Nieuwe. In zijn ‘adviesrapport’ stond te lezen: “Het rapport van Draghi gaat niet ver genoeg! De Europese Unie moet assertiever zijn en meer investeren in belangrijke, onmisbare technologieën om haar concurrentiepositie te verbeteren. Kijk naar ASML in mijn Noord-Brabant, die chipmachines gaan de hele wereld over!”

Wie zal het zeggen?

Heeft de Europese Commissie dit ‘adviesrapport’ net zo serieus genomen als het Draghi-rapport? Wie zal het zeggen. Brusselse Nieuwe heeft in ieder geval niets meer van het Gruijthuijsen-adviesrapport gehoord.

Al reageerde de zaal vol CvdR-leden destijds geschokt, wellicht was de uitspraak van Samsom, de rechterhand van een Eurocommissaris en de architect van de Green Deal, een mooi voorbeeld van Hollandse directheid. Hij had geen zin in leugentjes om bestwil, hij voelde er weinig voor het publiek te vertellen wat het zo graag wilde horen.

Dat Comité, sneerde Samsom, dat kon je toch niet serieus nemen…