Column Van de Voorzitter | De wolf kent geen grenzen

Sinds deze zomer is Denemarken voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Vanuit Zuid-Denemarken volgt columnist Puck Wagemaker – oud-redacteur van Brusselse Nieuwe – het voorzitterschap van dichtbij. Deze week: over hoe één wolf de Deense politiek opschudde, en waarom ‘probleemwolf Bram’ symbool staat voor een bredere Europese discussie over natuur, grenzen en beleid.

4 min. leestijd
Bron foto: iStock

Als kiezer in het buitenland moet mijn oranje envelop met stembiljet al iets eerder op de post. En dus werd het hoog tijd om mij goed in de partijen en hun standpunten te verdiepen. Een zoektocht die traditiegetrouw afgetrapt wordt met de Stemwijzer, waar alle belangrijke thema’s van deze verkiezingen worden aangekaart — zo ook: de wolf.

In de dertig vragen tellende stemhulp kwam precies halverwege de vraag of gemeenten en provincies makkelijker een vergunning moeten krijgen om wolven af te schieten die problemen veroorzaken.

De zogeheten probleemwolf. Er zijn meer wolven dan ooit in Nederland, maar onder die wolven zijn er ook een aantal die niet al te vriendelijk tegenover de mens staan. Eerder dit jaar viel een wolf een zesjarig meisje aan. Al snel kreeg het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur bericht van de Denen. Of ze even terug wilden bellen, want de Deense minister van Groene Zaken, Jeppe Bruus, wilde alles weten over deze Nederlandse probleemwolf, genaamd ‘Bram’.

Want als Bram dit kan doen, zou een Deense wolf, ik noem hem maar even Jens, dat ook kunnen?

In de Deense kranten gaven experts alvast antwoord. Het zou ‘zeer onwaarschijnlijk’ zijn dat er in Denemarken soortgelijke aanvallen van wolven zullen plaatsvinden. Juist omdat de Deense autoriteiten volgens hen goed zijn in het voorkomen dat wolven hun schuwheid verliezen.

Levensvatbaar

Waar Nederland tussen de 100 en 150 wolven telt, ligt dat aantal in Denemarken een stuk lager: op 42. En om de wolf als levensvatbaar te beschouwen, moet het aantal volgens Deense experts op 100 liggen. Met dat aantal zou je enkele wolven kunnen verwijderen zonder de populatie in gevaar te brengen.

Eerder dit jaar veranderde de EU de beschermingsstatus van de wolf van “strikt beschermd” naar “beschermd”, wat niet direct betekent dat er vrijer op wolven mag worden geschoten. Er geldt nog steeds een beschermingsplicht voor de wolf.

En met de Deense wolf gaat het ‘prima’, volgens de Deense minister Jeppe Bruus. Hij stuurde eerder deze maand een rapport op naar de EU waarin de balans werd opgemaakt over de staat van de beschermde natuur in het Scandinavische land. Veel goed nieuws was het niet: een hoop beoordelingen kleurden zwart of rood, maar de wolf kwam er wel goed van af. Het was een van de weinige onderdelen die groen kleurden in het rapport.

Gerommel met cijfers

Wetenschappers betwijfelen dat en betichten de minister van wenselijk vooruitdenken. “Hij gedraagt zich bijna als Trump”, zei een parlementslid van de linkse partij Enhedslisten. Ze noemt het ‘gerommel met de cijfers’, zodat hij zijn partijlijn van het verminderen van het aantal wolven kan doorvoeren.

Want als de wolf groen kleurt en het goed gaat, dan kan dat mogelijk leiden tot het vergemakkelijken van het afschieten van wolven en het eventueel instellen van een gecontroleerd jachtseizoen, waarmee precies binnen de lijntjes wordt gekleurd van de nieuwe EU-beschermingsstatus van de wolf. Want “als de wolf er is, moet dat op menselijke voorwaarden zijn en niet andersom”, zei de minister in aanvullende vragen.

Voorlopig lijkt de mens nog boven de wolf te staan, en wel letterlijk. In de zomer zaten twee Deense tieners drie uur bang bivakkerend hoog in een boom, omdat ze een wolf hadden gezien — of tenminste, dat dachten ze. Het bleek later te gaan om een kat. Wellicht had Nederland pech met probleemwolf Bram, en zijn de Denen vooral goed in het ervoor zorgen dat niet de wolf, maar juist de mens zijn schuwheid niet verliest. Maar uiteindelijk is het een Europees probleem: de wolf gaat en staat waar hij wil. Als Bram de grens overgaat, verandert zijn gedrag niet, maar alleen zijn naam.

Puck Wagemaker woont en werkt in Denemarken. Ze is oud-redacteur van Brusselse Nieuwe en volgt het Deense EU-voorzitterschap van dichtbij.