De Socialistische Partij (SP) wil dat Europa militair onafhankelijk wordt van de Verenigde Staten. In het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober pleit de partij voor een zogeheten ‘Europese veiligheidsarchitectuur’. Daarin moet de NAVO nog een rol hebben, maar uiteindelijk worden opgeheven. Volgens de SP leidt de NAVO tot een wereldwijde wapenwedloop, wat vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede komt. Europa moet onafhankelijk worden van die industrie. “Gezamenlijk zijn de Europese NAVO-landen een militaire grootmacht”, schrijft de SP. “Goede samenwerking maakt dat wij onze afhankelijkheid van de VS kunnen afbouwen.”
In het programma staat ook dat de SP een socialer en rechtvaardiger Europa wil. De partij gelooft in Europese samenwerking waarbij de soevereiniteit van de lidstaten behouden blijft. De Europese Unie is volgens de SP “onvoldoende democratisch” en werkt vooral in het belang van het kapitaal. De SP wil dat de Europese Commissie kleiner wordt en bevoegdheden overdraagt aan het Europees Parlement en aan de lidstaten. Die wijzigingen moeten worden vastgelegd in een verdrag en in een referendum aan de bevolking worden voorgelegd.
Het standpunt van de SP is iets afgezwakt op dit punt. In het vorige verkiezingsprogramma stelde de partij nog dat de Europese Commissie in zijn geheel afgeschaft moest worden.
Lobby aanpakken
De SP wil de lobby in Europa transparanter maken. Er moet een openbaar en verplicht lobbyregister komen voor de hele Europese Unie. Daarin kan iedereen zien welke bedrijven, belangengroepen en lobbyisten invloed uitoefenen op Europees beleid. De Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad moeten ook zelf openheid geven over hun contacten met het bedrijfsleven. De SP wil daarnaast een verbod op ‘draaideurfuncties’ voor leden van de Europese Commissie en het Europees Parlement. “Zo zorgen we dat besluiten worden genomen in het belang van mensen, niet van multinationals.”
De SP is tegen Europese schulden om de defensie-industrie te financieren. Ook wil de partij dat de Europese Commissie democratisch vastgestelde begrotingen niet zomaar kan afkeuren op basis van het stabiliteits- en groeipact. Zo kunnen landen hun begroting afstemmen op nationale behoeften, stelt de SP. De partij is ook tegen de invoering van een digitale euro en tegen een Europees leger.
Verder is de SP terughoudend met uitbreiding van de EU. Volgens de partij heeft snelle uitbreiding gezorgd voor “een instabiele en moeilijk bestuurbare Europese Unie”.
Migratie
In het zevende hoofdstuk van het programma gaat de SP uitgebreid in op migratie. Arbeidsmigratie noemt de partij moderne slavernij. Ze wil minder arbeids-, kennis- en studiemigratie. Dat moet door belastingvoordelen voor expats af te schaffen, Nederlands verplicht te stellen bij een deel van het studieaanbod en door in Europa te pleiten voor een verbod op bepaalde constructies die arbeidsmigratie in stand houden. “Deze constructies verlopen via Poolse en Litouwse uitzendbureaus die mensen uit Oezbekistan, Belarus en India werven.”
Over vluchtelingen schrijft de SP dat die eerlijk verdeeld moeten worden over de EU, totdat ze veilig kunnen terugkeren. “Alle lidstaten moeten hier een bijdrage aan leveren”, stelt de partij. Belangrijk is volgens de SP dat de oorzaak van vluchten wordt aangepakt. “Ons land en de EU moeten zich veel krachtiger inzetten voor wereldwijde vrede, veiligheid en economische ontwikkeling en dus strijden tegen oorlog, onderdrukking en achterstelling.”
Kandidatenlijst
Op de kandidatenlijst van de SP voor de Tweede Kamerverkiezingen staan enkele namen met een Europese link. Op plek zes staat Gerrie Elfrink, lijsttrekker van de SP bij de Europese verkiezingen in 2024. De SP haalde toen geen zetel in het Europees Parlement. Op plek 38 staat Anne-Marie Mineur, die van 2014 tot 2019 in het Europees Parlement zat en lid was van de commissie internationale handel.
De SP presenteert ook een opvallende lijstduwer: Op plek 50 staat de 87-jarige Remi Poppe, in 1989 lijsttrekker bij de Europese Parlementsverkiezingen, ook deze Europese campagne eindigde voor de SP zonder zetel. Poppe was ook lijsttrekker bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1977. In 1994 kwam hij in de Kamer, samen met lijsttrekker Jan Marijnissen. Hij was twaalf jaar Kamerlid. In 2017 was hij ook lijstduwer voor die partij.
