Een met bladgoud afgewerkte zaal in het Amsterdamse Amstel Hotel was vrijdagmiddag decor van een persconferentie de Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD). In de uren daarvoor had ze gesproken met haar collega’s uit België, Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje en Eurocommissaris Johansson. Op de rol: een Europese conferentie over de aanpak van georganiseerde misdaad. In het bijzonder: de cocaïnehandel. Yeşilgöz: “Iedereen zei hetzelfde: alleen met samenwerken kun je criminele machtsstructuren aanpakken en netwerken oprollen.”

Samenwerken dus. En dat komt er in praktijk als volgt uit te zien, zoals we eerder schreven: er wordt een platform opgericht waarin de zes bovengenoemde landen gezamenlijk opereren. Door logistieke knooppunten – havens en vliegvelden die fungeren als toegangspoort tot Europa – te verstoren en in te perken. “Daar kunnen we niet alleen informatie delen”, zegt Yeşilgöz, “maar we overleggen ook wát we doen. We zetten gezamenlijk beleid in en zorgen dat dat op elkaar aansluit.”

Zuid-Amerika

Want met gezamenlijke, strenge regels is het voor criminelen niet zomaar mogelijk naar een buurland uit te wijken, is het idee. Verder wordt ook de internationale samenwerking uitgebouwd; er wordt een speciale taskforce opgebouwd die zich richt op Zuid-Amerikaanse landen, waar ook de actuele politieke situatie gemonitord wordt. Een regimewissel in die landen betekent vaak een andere houding tegenover drugscriminaliteit, legt Yeşilgöz uit.  “Daar moeten we op kunnen anticiperen. Als een nieuwe regering meer ruimte geeft aan criminelen, dan heeft dat ook effect op ons land.”

Ook wordt de samenwerking met de Verenigde Staten, het Caribisch gebied en landen waarnaar de drugs worden doorgevoerd, als de Balkan-landen. De zes landen die in het Amstel Hotel vertegenwoordigd waren, gaan ook financiële stromen monitoren om crimineel geld op te sporen. “Dat soort afspraken zijn gemaakt”, zegt Yeşilgöz. “En de rol van de Europese Commissie hierin is ook heel belangrijk. Die kan zorgen voor grondslagen om de informatie ook te kunnen delen. Die zijn nodig om de gemaakte afspraken ook echt uit te kunnen voeren.”

Halsema

De Amsterdamse burgemeester Halsema sprak vrijdag ook op de bijeenkomst. Zij stelde voor om drugs te legaliseren, om de georganiseerde criminaliteit tegen te gaan. ‘De war on drugs werkt niet’, zei Halsema. Yeşilgöz gelooft niet in het plan, waarvan ook de Amsterdamse burgemeester zei dat de samenleving er niet klaar voor is. “We hebben er naar geluisterd. En dat was het”, zegt Yeşilgöz. “Het heeft denk ik alleen effect als de hele wereld het zou doen. Dat is gewoon niet aan de orde. Het probleem waar we mee te maken hebben is zo urgent en zo groot, dat ik liever focus op wat ik wel kan doen dan onderwerpen waar ik eigenlijk niet zoveel mee kan.”

Daar hoort ook het onaantrekkelijk maken van Nederland voor drugsimport bij. Yeşilgöz: “We moeten efficiënter en slimmer werken.” Dan gaat het over technische innovaties om drugsladingen in containers goed op te kunnen sporen, zorgen dat containers ook in de landen waar de cocaïne vandaan komt beter worden gecontroleerd. “En die dingen moeten samen”, zegt Yeşilgöz. “Met Antwerpen, maar ook met Hamburg. Want anders kiezen criminelen snel voor een andere haven, en komen de drugs daar aan land. Helemaal weg krijgen we het nooit, denk ik. En volgens mij denkt niemand dat. Maar we moeten wel ons best doen om te zorgen dat het niet loont om hier naartoe te komen.”

De controle moet volgens Yeşilgöz altijd beter en efficiënter. “Ik geloof niet dat we in mijn termijn of in die van ministers na mij ooit op het niveau komen dat het goed genoeg is”, zegt Yeşilgöz. “Want er is zo veel geld te verdienen, dat criminelen altijd een andere manier zullen zoeken en ook vinden. Criminelen zijn nu eenmaal altijd wendbaarder dan de overheid. Maar we hebben er veel geld voor vrijgemaakt [100 miljoen euro, red.], zoals met Prinsjesdag bekendgemaakt. Uiteindelijk is samenwerken en informatie delen de sleutel.”

Een volgende editie van het overleg – waar ook Duitsland en Italië zich bij aansluiten – staat voor volgend jaar in Antwerpen gepland.