GroenLinks en de Partij van de Arbeid gaan in november samen de Tweede Kamerverkiezingen in. Ze hebben een gedeelde kandidatenlijst, met inmiddels Frans Timmermans als lijsttrekker, en ook één verkiezingsprogramma. “Samen voor een hoopvolle toekomst”, heet het. Brusselse Nieuwe bekijkt de Europese plannen van de twee partijen.

Groener en socialer

Ten eerste moet Europa groener en socialer worden, vinden GroenLinks en de PvdA. De EU is te veel bezig met het economische belang, terwijl sociale rechten achterblijven. Dat moet anders, vinden de partijen. Sociale rechten in de EU moeten gelijkgesteld worden aan economische vrijheden. Hogere sociale standaarden dus en het versterken van de rechten van werknemers.

Tegelijkertijd moet de EU ook groener worden. Er wordt nu gewerkt aan de Europese Green Deal, maar daar kan op voortgebouwd worden. Productie en consumptie moet anders en mogen de grenzen van de draagkracht van de aarde niet meer overschrijden, is te lezen in het gezamenlijke partijprogramma. De EU moet klimaatneutraal zijn in 2040 en vooral kwetsbare huishoudens horen, volgens de partijen, te profiteren van de energietransitie.

Sterker

Er mag ook het een en ander veranderen aan de manier waarop de EU werkt. Zo willen GroenLinks en de PvdA langzaamaan af van het vetorecht op bepaalde beleidsterreinen wanneer EU-ministers beslissingen nemen. Op dit moment kunnen landen op het gebied van sancties nog een veto uitspreken. Zo kan Hongarije een stemming saboteren, ondanks het feit dat alle andere landen voor zijn. Het is al vaker gebeurd waardoor er omwegen gezocht moesten worden om Rusland toch te straffen voor de invasie van Oekraïne. Weg met dat veto dus, zeggen de partijen.

Daarnaast moet er ook harder opgetreden worden tegen corruptie, fraude en buitenlandse beïnvloeding. Onlangs betrapte de Belgische politie een aantal Europarlementariërs en hun werknemers op corruptie. De sociaaldemocratische Europarlementariërs kregen koffers met geld van Qatar om in debatten een goed woordje voor het land te doen.

Uitbreiding

GroenLinks en de PvdA zien uitbreiding van de EU als een logische stap. Oekraïne en landen op de Westelijke Balkan moeten een realistisch uitzicht hebben op lidmaatschap, vinden de partijen. De onderhandelingen met Turkije moeten echter nog even bevroren blijven. Dat de landen een plek horen te hebben in de EU, betekent niet dat ze er zomaar in komen.

De partijen willen dat aan alle afspraken voldaan wordt. Wel geloven ze dat toetreding stapsgewijs plaats kan vinden. Zo zou een land bijvoorbeeld eerst lid kunnen worden van de douane-unie. Zo is het soepeler integreren voor een nieuw land, maar ook makkelijker te controleren voor de Europese Commissie.