Volt Utrecht voorziet een grotere rol voor Utrecht in Brussel, maar ook een grote rol voor Europa in de eigen provincie. De twee-koppige Volt-fractie in de provincie Utrecht, onder leiding van Amos de Jong, deed 14 aanbevelingen aan Mirjam Sterk, de gedeputeerde verantwoordelijk voor de portefeuille Europa. De provincie werkt aan een nieuwe Europa strategie. En daarin is één zaak vooral belangrijk, vindt De Jong: samenwerking. “We moeten ons niet alleen richten op Utrecht maar ook op het Europa van morgen.”

Provincies hebben een belangrijke rol in de EU. Ruim 70 procent van Europese wetgeving komt op het bordje te liggen van provinciale gedeputeerden en Statenleden. Denk aan de kaderrichtlijn water. Een Europese wet die de waterkwaliteit in Europa moet beschermen. En in de praktijk is het de provincie die de kar moet trekken. Daar wordt besloten dat een vervuilende fabriek bijvoorbeeld niet naast een belangrijke rivier komt te liggen of dat boeren maatregelen nemen, zodat meststoffen niet via het grondwater waterbronnen bereiken. En dus vechten provincies om een plekje aan de Brusselse vergadertafels.

De kansen van Brussel

De Jong ziet de samenwerking van de provincie Utrecht en Brussel als een tweerichtingsweg. “Dat is eigenlijk de basis van de 14 aanbevelingen”, legt hij uit. Volgens De Jong zijn provincies vaak te veel bezig met wat ze van Brussel kunnen krijgen. Denk aan subsidies waar provincies projecten mee kunnen financieren. Wat De Jong betreft moet Utrecht een bredere inzet hebben. “We hebben niet alleen juridische, maar ook een morele verplichting om EU-wetgeving te implementeren”, vindt De Jong. En dat betekent volgens hem dat de provincie ook mee moet denken. Een proactieve houding dus. “We moeten kijken naar Europese ambities en vooruit denken. Wat kunnen we doen? En hoe verhouden onze eigen plannen zich tot Europese beleidsvorming en ambities?”

De Jong probeert die houding al concreet te maken in de Provinciale Staten. Deze week werd er nog gedebatteerd de energievisie van de provincie. Hoe en waar wordt straks duurzame energie geproduceerd in Utrecht? “We moeten ervoor zorgen dat die visie in lijn is met de Europese energievisie”, zegt De Jong. “Als straks iedere regio een eigen visie opstelt, gaat het nooit werken.” Het verwezenlijken van de Europese energieambities moet leidend zijn.

Rechtse koers

Nu, nog voor de verkiezingen, komen de doelen van de Europese Commissie wat bijvoorbeeld klimaat en duurzaamheid betreft goed overeen met de plannen van Volt. Beiden willen maatregelen om het milieu te beschermen. Maar dat gaat niet altijd zo zijn. Het ziet ernaar uit dat rechtse en conservatieve partijen na de Europese verkiezingen van juni een stuk groter gaan zijn. Dat kan betekenen dat de Provincie Utrecht opeens wetten uit moet gaan voeren die niet in de lijn van Volt vallen. Moet de provincie volgens De Jong dan nog steeds zo proactief meedenken met Brussel?

‘Ja’, is het antwoord. “Pro-Europa blijf je ook na de verkiezingen”, zegt De Jong. “Als er een rechtse koers komt dan laten we een progressief geluid horen.” Maar Europa is en blijft een democratie, erkent hij. En om die te beschermen moet je, ook als het even tegen zit, niet selectief omgaan met de bestuurscultuur van Europa, vindt hij. Bovenal is het belangrijk dat Brussel democratischer wordt. “Dan kun je je progressieve geluid beter laten horen”, stelt hij.

Aan tafel

Maar ook naast het implementeren en vanuit de Statenzaal meedenken met Brussel wil De Jong dat Utrecht een grotere rol gaat spelen als het aankomt op beleidsvorming in Europa. “Utrecht is een sterke provincie. Wij kunnen het voortouw pakken in het vertolken van de stem van de regio”, legt De Jong uit. De provincie heeft volgens hem behoorlijk wat kennis te delen waar Brussel en EU-landen van kunnen profiteren.

De provincie doet bijvoorbeeld haar best om drugs- en medicijnresten uit de watervoorziening te filteren. “Hou die kennis niet binnen Utrecht”, stelt De Jong. “Zorg dat regio’s in Italië, Spanje, Portugal en Frankrijk van ons leren.” Tegelijkertijd kan Utrecht ook weer leren van andere regio’s. “We moeten een wisselwerking in gang zetten.”

Het Comité van de Regio’s (CoR), waar lokale en regionale overheden in vertegenwoordigd zijn, maar ook het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP), dat namens de provincies in Brussel lobbyt, zijn daarin ontzettend belangrijk. De Jong hoopt dat de provincie Utrecht inzet op een sterkere vertegenwoordiging in Brussel. Meer steun dus voor het HNP en meer samenwerken met het CoR.

Aanbevelingen

Gedeputeerde Sterk is blij dat Volt zich proactief inzet voor de Europa-strategie. Eerder organiseerde ze nog een speciale werksessie voor Statenleden om mee te denken. In maart neemt het college van de provincie een besluit. Eind april wordt de strategie voorgelegd aan de Provinciale Staten.