De Europese Commissie werkt aan een verbod op microplastic. Daaronder vallen ook rubberen kunstgraskorrels die vaak op sportvelden gebruikt worden. Het plan ligt nu nog bij het REACH-comité van het Europees Agentschap voor Chemische stoffen (ECHA). Zij houden zich bezig met de regulatie, toelating en evaluatie van chemische stoffen in Europa. Wanneer zij gestemd hebben, zal het plan nog dit jaar naar de Raad en het Europees Parlement worden gestuurd.

Rubberen korrels

Er bestaan al strenge restricties voor kunstgrasvelden met een rubberen ondergrond vanwege de potentiële schade aan de gezondheid. Toch lijkt er nu ook een definitief verbod te gaan komen op de korrels gemaakt van oude autobanden. In het voorstel van de Commissie wordt gesproken over een vermindering van dertig procent van het gebruik van microplastic. Voor specifiek rubberen kunstgraskorrels gaat een algeheel verbod gelden, maar wel met een overgangstermijn van zes jaar.

De rubberen korrels die gebruikt worden voor kunstgras, hebben het grootste aandeel in de totale vervuiling van het milieu door microplastic. Het Europees Agentschap voor Chemische stoffen schat in dat er meer dan honderdduizend ton per jaar wordt verbruikt, waarvan zestien procent in het milieu terechtkomt. Een slechte zaak vinden ook de meeste sportclubs zelf. Voetbalclub ARC uit Alphen Aan den Rijn heeft daarom besloten een ander soort ‘invulmateriaal’ te gebruiken voor het nieuwe kunstgrasveld. “Duurzaamheid staat bij ons hoog in het vaandel en daarom hebben we voor een ander invulmateriaal gekozen. De korrels zijn niet van oude autobanden, maar van gerecycleerde kunstgrasvelden gemaakt”, vertelt secretaris Arry Zwaan die als projectleider betrokken was bij de aanleg van het nieuwe veld.  

Het aankomende Europese verbod speelde ook mee voor de voetbalclub. “We hoorden van de leverancier dat er een verbod op de rubberen korrels zou komen vanuit Europa. We hadden ervoor kunnen kiezen het veld aan te leggen met korrels gemaakt van oude autobanden, maar dan hadden we de korrels over een paar jaar alsnog moeten vervangen. Dan is het beter voor de club en het milieu het direct goed te doen.”

Alternatieve korrels

Niet alleen voetbalclubs anticiperen op de aankomende verandering. Ook leveranciers en producenten van kunstgrasvelden zijn aan het voorsorteren. “We merken langzaam een verschuiving van de rubberen korrels naar duurzamere alternatieven, zoals bijvoorbeeld kurk. Deze verschuiving was al wel gaande, maar gaat nog niet zo snel, stelt Bas Reinds, directeur Verkoop van Domo Sports Grass, een van de grootste producenten op het gebied van kunstgrasvelden.

Reinds ziet dus een langzame verschuiving, maar verwacht wel een veranderende vraag wanneer het verbod definitief wordt. “We zetten steeds meer in op alternatieven voor de rubberen korrels. Zo is kurk als invulmateriaal een optie, maar ook zijn we bezig met velden te ontwikkelen waar er helemaal geen invulmateriaal nodig is. Hoewel we het nog niet direct sterk zien in de cijfers, is de korrel gemaakt van oude autobanden op den duur niet houdbaar. Zeker als er een verbod komt.”

Subsidie

Er zijn dus alternatieven op de markt voor de rubberen korrels. Deze zijn vaak wel duurder, maar dat hoeft niet, stelt Zwaan van ARC. “Via enkele subsidies hebben we de prijs kunnen drukken. De prijs was daardoor voor ons nagenoeg hetzelfde als wanneer we voor de vervuilende korrels hadden gekozen. Dan wil je toch liever een mooie duurzame mat natuurlijk.”

Ook de gemeenten sorteren alvast voor op het aankomende verbod. De gemeente Emmen kiest bij de aanleg en de vervanging van kunstgrasvelden standaard voor natuurlijke invulmaterialen. Het aankomende Europese verbod speelde mee in deze keuze, maar voornamelijk duurzaamheidsoverwegingen gaven de doorslag, laat de gemeente weten.