De Europese Unie gaat meer dan 1,1 miljard euro investeren in een zevental grootschalige projecten met als doel de Europese economie koolstof-vrij te maken. Bijvoorbeeld door CO2-afvang, opslag en conversie naar nieuwe energie.
De Europese Commissie heeft een tweede oproep gedaan om voorstellen daarvoor in te dienen. Nederland is al betrokken bij één van die zeven projecten, waarbij het doel is de uitstoot van waterstof en schadelijke afvalstoffen te verminderen.
Wij zetten een stapje terug: hoe werkt dit nu precies?
Nieuw project
Het is mogelijk om CO2 op te vangen en met nieuwe technologie om te zetten in waardevolle producten. Dat gebeurt meestal rechtstreeks bij de bedrijven waar de gassen vrijkomen. De gassen worden opgevangen en in contact gebracht met een vloeistof die de CO2 uit de opgevangen lucht filtert. Wanneer je dat mengsel verwarmt, creëer je pure CO2 die omgezet kan worden in nieuwe energie.
Een ideale oplossing om duurzaam energie op te wekken, zou je denken. Maar dit afvangen en omzetten kost ook energie. Alleen een goede balans tussen al die processen kan er voor zorgen dat er meer energie wordt gewonnen dan dat er verloren gaat.
Nederland werkt inmiddels samen met België en Noorwegen aan ‘Kairos-at-C’, een project waarbij in de haven van Antwerpen installaties worden gezet om CO2 bij een vijftal producenten op te vangen. De gefilterde CO2 wordt vervolgens bewaard op een aantal plekken in de Noordzee. Voor het project moeten dan ook speciale schepen worden gebouwd die dit vloeibare CO2-mengsel kunnen vervoeren.
Schone subsidies
De subsidies zijn volgens Eurocommissaris Frans Timmermans noodzakelijk om innovatieve ideeën van de grond te krijgen, die kunnen bijdragen aan een schonere economie: “Met het besluit van vandaag verlenen wij concrete steun aan projecten voor schone technologie in heel Europa. Daardoor kunnen in deze projecten baanbrekende technologieën worden opgeschaald, die bijdragen tot de transitie naar klimaatneutraliteit en ook die de transitie versnellen.”
Europarlementslid Tom Berendsen (CDA) stelt: “Om de opwarming van de aarde tegen te kunnen gaan moeten we de uitstoot van CO2 snel verminderen. We hebben daarbij niet de luxe om technologieën uit te sluiten.” Het afvangen en opslaan van CO2 is volgens Berendsen dan ook een noodzakelijke stap om energie-intensieve industrieën mee te krijgen in de transitie naar een duurzame toekomst.
Maar zit daar een luchtje aan?
Begin oktober zei Tweede Kamerlid Wybren van Haga (BVNL) bezorgd te zijn over het afvangen en opslaan van CO2: “Dit is slecht voor het milieu”. Van Haga verwacht dat het nettoresultaat van het gehele proces negatief is.
Ondanks die sombere geluiden is de Commissie positief over de omzettingsprocessen en is bereid er een fors bedrag in te steken. Ook het feit dan Nederland intussen deelneemt aan een van de projecten betekent dat er waarschijnlijk wel toekomst in zit.
