Agnes Jongerius was eerst jarenlang actief binnen de vakbond FNV en later zelfs de eerste vrouwelijke voorzitter. Ze was dan ook eerder uitgeroepen tot “de machtigste vrouw van Nederland.” Later is ze het Europees Parlement in gegaan. In het café spreekt ze samen met Gerard Oosterwijk. Hij werkt voor een denktank in Brussel, die progressieve partijen helpt en ondersteunt.
Tjokvol café
Het is niet een grote zaal in het café, maar het zit wel tjokvol. Er hangen veel posters met de leus: “Voor Europa, voor Nederland.” Alle deuren zijn opengezet tegen de hitte. Er zitten veel oude mensen in de zaal. Sommigen van hen zien de samenwerking van PvdA met GroenLinks niet helemaal zitten. “Ik vraag me af of de fusie er gaat komen”, vraagt één zich af. “Ik weet niet of Bas Eickhout als aanvoerder de juiste keuze is. Of hij wel de traditionele PvdA-kiezer aanspreekt.”
Het evenement wordt afgetrapt door de ‘stadstroubadour’ Jonneke Siebrand. Zij speelt met haar accordeon een typisch arbeiderslied. De sfeer is gezet.
Uiterst rechts
Na een korte introductie van Agnes Jongerius gaat het gesprek al snel naar de opkomst van uiterst rechts, ook in het Europees Parlement. Vanuit zijn denktank ziet Oosterwijk daar al effect van, namelijk de christendemocraten die de groene ambitieus van de EU ondermijnen. Hij huivert voor de mogelijke samenwerking van de christendemocraten met de conservatieven in het Parlement. “Dat ondermijnt de sociale doelen van de sociaaldemocraten.”
Het gesprek gaat daarna naar oneerlijkheid op de werkvloer, specifiek over arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Jongerius vindt het vrije verkeer van mensen daarin erg belangrijk. “Het is oneerlijk om te zeggen: Ahold mag daar alle supermarkten overnemen. De Nationale Nederlanden mogen daar alle verzekeraars overnemen. Volkswagen mag daar de autosector overnemen, maar de mensen die moeten daar blijven.”
AI op werk
De aandacht gaat naar kunstmatige intelligentie op de werkvloer. Zowel Jongerius als Oosterwijk vinden dat een groot gevaar. Oosterwijk verwijst daarin naar wat hij met zijn denktank heeft gezien in Scandinavië. Daar krijgen werknemers in distributiecentra een koptelefoon op en via een geautomatiseerd systeem wordt verteld wat ze moeten doen. “Je wordt tot je limieten gedrukt,” zag hij daar. “Arbeiders worden als wegwerpartikelen gebruikt.”
Weer uiterst rechts
Na een korte pauze gaat het gesprek weer verder. Er komt nu ook de mogelijkheid voor mensen om vragen te stellen. Wel met de nadrukkelijke mededelingen om het kort te houden. De PvdA kent zijn achterban.
Al snel glijdt het gesprek weer af naar uiterst rechts en hun rol in het Parlement. “Rechts in het Parlement heeft niets van het sociale beleid gesteund”, reageert Jongerius. Nu is er vaak een nipte meerderheid over links voor sociaal beleid. “Als de christendemocraten naar rechts kijken, is die meerderheid er niet meer.” Ze haalt daarbij aan dat de hoop die rechtse partijen, zoals de PVV, zeggen te bieden, vals is. “Ik hoop dat de mensen die 6 juni gaan stemmen van ons zijn en niet van hen.”
Sterk PvdA-geluid
Oosterwijk heeft wel een antwoord op de vraag hoe het PvdA-geluid sterker kan worden. Hij vindt dat er alleen aandacht moet worden gegeven aan sociaal-economische standpunten, niet aan migratie. “Rechts belooft voor de verkiezingen veel over bestaanszekerheid, maar na de verkiezingen stemmen ze tegen loonsverhoging.”
Jongerius is het daarmee eens. Ze hekelt daarom de verkiezingsaffiches van GroenLinks/PvdA. Daar wordt alleen aandacht gegeven aan klimaat. Dat vind ze ook wel belangrijk, maar ze vraagt zich af of dat verhaal het goed doet. “Ik denk dat we het sociaal-economische verhaal moeten vertellen.”
De Internationale
Het duurt dan niet lang meer voordat de avond wordt afgesloten. Voordat dit gebeurt, wordt er eerst nog een speech gehouden over de waarden van de PvdA en het belang van de partij. Daarna wordt er met de zaal traditiegetrouw de Internationale gezongen. Wie de tekst niet kent, krijgt ze op papiertjes. Een paar oudere mannen wijzen de papiertjes vriendelijk af. “Een generatiedingetje.” Grapt er een. Na het zingen uit volle borst is het tijd voor een borrel.