Terwijl de boeren in Nederland de straat op gaan tegen de stikstofplannen, doet Eurocommissaris Frans Timmermans in Brussel er nog een schepje bovenop met een reeks nieuwe wetsvoorstellen die ervoor moeten zorgen dat de schade aan de Europese natuur hersteld wordt. Een van die voorstellen gaat over het gebruik van pesticiden. Deze chemische bestrijdingsmiddelen worden door de agrarische sector gebruikt om gewassenziektes en ongedierte te bestrijden, maar pesticiden schaden ook de biodiversiteit en gezondheid van mensen. Boodschap van de Europese Commissie: halveer de inzet van pesticiden in Europa tegen 2030 en hou ze weg van kwetsbare gebieden.

Boodschap aan de boer

Tijdens de persconferentie in de Europese Commissie in Brussel gaat de aandacht vooral uit naar Eurocommissaris Timmermans. Maar na vragen uit de zaal staat de Eurocommissaris ook even stil bij de boerenacties in Nederland. Of hij zich kan vinden in de kritiek dat een groot deel van de problemen komt door de Europese richtlijnen?

“Alles wat we doen, van Green Deal tot de vermindering van pesticiden, is om een betere en duurzame toekomst te garanderen voor de agrarische sector. Ik hoor dikwijls dat het huidige beleid niet werkt en ons antwoord daarop is: we blijven niet vastzitten in het huidige beleid, wie bieden alternatieven aan.”

Timmermans wil van het beeld af dat de hele landbouwsector lijnrecht tegenover hem staat. “Een groot gedeelte van de landbouwsector kwam tot de conclusie dat dialoog nodig is om hervormingen te verwezenlijken. Ze vragen onze hulp en die zullen we geven. We staan naast de boeren, ook met deze nieuwe plannen die het gebruik van pesticiden moet verminderen. De toekomst is voor veel boeren onzeker, want zet hun inkomen onder druk. Nu moeten wij onze schouders hieronder zetten en hun toekomst verbeteren. Niet alleen voor de boer zelf, maar ook voor hun kinderen en kleinkinderen.”

Halvering en totaalverbod

Voor boeren en tuinders is het gebruik van pesticiden belangrijk om de gewassen te beschermen, maar naarmate ziektes en ongedierte resistent worden tegen de bestrijdingsmiddelen, moet er ook meer van gebruikt worden. Daardoor neemt de kwaliteit van de Europese water- en groengebieden af. Om die verslechtering tegen te gaan, en wellicht zelfs om te zetten in een verbetering van de water- en bodemkwaliteit in Europa, is de Europese Commissie met een nieuwe set wetsvoorstellen gekomen. Dat gebeurde later dan verwacht door onenigheid tussen de Eurocommissarissen. Tijdens de persconferentie ziet men vooral de oorlog in Oekraïne als oorzaak van de vertraging.

Het gebruik van pesticiden wordt niet verboden in de landbouw, wel moet de sector op zoek naar biologische producten en andere, minder schadelijke alternatieven. De Europese Commissie pleit wel voor een totaalverbod op het gebruik van chemische onkruidbestrijders in de directe omgeving van mensen, bijvoorbeeld rond scholen, speeltuinen en ziekenhuizen.

Tussen betogen en bestrijden

Dit betekent dus dat ook de boeren in Nederland het gebruik van pesticiden drastisch moeten verminderen en dat kan de productie schaden. Zonder het gebruik van pesticiden woekeren ziektes en ongedierte waardoor de opbrengst van de gewassen kan dalen. En terwijl de oorlog in Oekraïne al resulteert in voedseltekorten, zou een halvering van pesticiden de tarweopbrengst in de Europese Unie tegen 2030 nog eens met 15% kunnen verminderen, zo stelt Nieuws.nl.

Daarop zegt de Europese Commissie dat de plannen de voedselproductie niet in gevaar zullen brengen. Daarnaast worden er maatregelen getroffen om de boeren te ondersteunen bij de vermindering van het gebruik van pesticiden. Dat gebeurt niet alleen met financiële steun, maar ook met advies, begeleiding en een kennisuitwisseling over alternatieven voor pesticiden. Denk bijvoorbeeld aan niet-chemische bestrijdingsmiddelen en ‘precisieboeren’ met geautomatiseerde pesticidensproeiers. Dit soort sproeiers zouden doelgerichter zijn en de natuur minder schade toebrengen.