Samen met Europarlementariër en landgenoot Paul Tang (PvdA) sprak Van Rij, blauwe sticker met de tekst ‘visitor’ op het lichtgrijze pak, de commissie Belastingen in het Europees Parlement toe. “Als ik een uitnodiging krijg om op een partij te verschijnen, ga ik daarop in. Zo ben ik opgevoed”, antwoordde hij op de vraag waarom hij in Brussel was. 

Anders dan in het verleden was het Europees Parlement vandaag niet al te kritisch voor Nederland. De vergadering was zelfs “zeer constructief”, aldus Van Rij.

Tang was tevreden met het bezoek van Van Rij: “Het bezoek van de staatssecretaris maakt duidelijk dat na jaren tegen de stroom in te varen, Nederland op weg is het verleden als belastingparadijs achter zich te laten. Nederland heeft op nationaal niveau grote stappen gezet, en wil dat nu ook op Europees niveau doen.” Welke lessen neemt Van Rij mee terug naar Den Haag?

Belastingontwijking

Van Rij verwelkomt de Europese aandacht voor de nationale belastingsystemen. Om belastingontwijking te vermijden, moeten EU-lidstaten hun belastingsystemen beter op elkaar afstemmen, vindt hij. Europese afspraken vindt hij dus goed. Wel moeten die zo opgesteld zijn dat wanneer één EU-lidstaat zijn belastingsysteem aanpast, andere lidstaten niet achter mogen blijven. “Ik wil het thema graag op de Brusselse agenda krijgen. Dan is het de taak van de Europese Commissie om met een voorstel voor een geharmoniseerde aanpak tegen belastingontwijking te komen”, zei de staatssecretaris.

De staatssecretaris maakte in Brussel dus duidelijk dat Nederland zijn verleden als belastingparadijs achter zich wil laten. Europarlementariër Paul Tang plaatste nog deze kanttekening: “De lijken van jaren belastingparadijs vallen nu uit de kast. Het zal nog lang duren tot het imago van Nederland weer helemaal schoon is.” Het beeld van Nederland als belastingparadijs zal dus niet zomaar verdwijnen door Europese regels: “Nederland moet ook zelf het ecosysteem van belastingontwijking aanpakken. Bijvoorbeeld door belastingadviseurs beter te reguleren”, zei de PvdA’er.  

Na afloop wees Van Rij erop dat Nederland al een gedragscode heeft voor belastingadviseurs. Dat de Europese Commissie ook bezig is met zo’n gedragscode op Europees niveau, noemde hij goed nieuws. “Ik wacht het voorstel van de Commissie af, maar zo’n gedragscode past zeker in de ontwikkeling die ik vanochtend beschreef: wees transparant in wat je doet. Dat geldt niet alleen voor bedrijven, maar ook voor hun adviseurs. ”Officieel nam de Nederlandse regering nog geen standpunt in ten aanzien van een Europese gedragscode voor belastingadviseurs, maar Van Rij liet vandaag weten dat hij een Europese voorstel zeker op prijs stelt.

Brievenbusfirma’s

En dan nog even iets over de brievenbusfirma’s waar veel lidstaten een broertje dood aan hebben, omdat bedrijven via schijnconstructies zo belasting ontwijken. Het zijn bedrijven die buitenlandse ondernemers in ons land opzetten. Op papier bestaan ze, maar in werkelijkheid werkt er haast niemand. Postbussen op de Amsterdamse Zuidas van bekende popgroepen, rijke sterren en bedrijven. De ideale manier om hogere belastingaanslagen aan het thuisfront te omzeilen.

Van Rij vindt een Europese wetgeving om zulke brievenbusfirma’s aan te pakken, een goede zaak. Hij gebruikt liever een andere omschrijving: ‘doorstroom-vennootschappen’. De opbrengsten van die ‘lege’ bedrijven spekken de Nederlandse staatskas nauwelijks, zegt de staatssecretaris en schaden bovendien de reputatie van Nederland. De term ‘belastingparadijs’ voor Nederland vindt hij dan ook schromelijk overdreven.

Europese wetgeving hierover is volgens Van Rij een goed idee, maar hij vindt wel dat niet alleen wetgevers in Brussel moeten aanschuiven bij de gesprekken daarover. Ook de nationale belastingautoriteiten moeten meepraten. Hij herhaalt hiermee een eerdere zorg dat als nationale belastingautoriteiten niet mogen meepraten, de Europese regels moeilijk uitvoerbaar zullen zijn.