Het is de laatste week voor kerst: menig Brusselse bubbelbewoner hoopt rustig uit te bollen richting het reces. Maar dan gaat de wettenfabriek toch nog even harder draaien en sluit de EU nog het ene na het andere akkoord. De kersen op de taart: een deal tussen de lidstaten en het Europees Parlement over het migratiepact, en de lidstaten sloten nog een onderling akkoord over de nieuwe begrotingsregels.
De overwinningszege van de PVV zal er ongetwijfeld voor gezorgd hebben dat heel wat partijen zich van hun meest constructieve kant lieten zien. Nu er een wissel van de macht dreigt in Europa, lijkt de EU ervan doordrongen te zijn dat het nu of nooit is om belangrijke deals te sluiten.
Zeker met het oog op de Europese verkiezingen in juni, wordt Brussel steeds zenuwachtiger over de opkomst van extreemrechts. De last minute revolte van de Europese christendemocraten (EVP) tegen Frans Timmermans’ natuurherstelwet spreekt boekdelen.
Record voor extreemrechts in Europees Parlement
Maar is die angst voor een wissel van de macht ook gegrond in het Europees Parlement?
Volgens een peiling van Europe Elects lijkt er in het Europees Parlement niet al te veel aan de hand. Naar verwachting heeft de informele coalitie van de drie grootste partijen (die doorgaans samenwerken, maar officieel geen coalitie vormen) nog steeds een meerderheid in juni. De Europese christendemocraten (met CDA, CU, BBB) blijven de grootste Europese fractie en dalen van 176 naar 175 zetels. De Socialisten en Democraten (met na de EU-verkiezingen GroenLinks/PvdA?) dalen van 144 naar 142 zetels. De liberalen (VVD, D66) dalen van 101 naar 89 zetels.
Op de flanken vinden wel verschuivingen plaats. Voor het eerst stijgt de radicaal-rechtse Europese fractie Identiteit & Democratie (waartoe de PVV behoort) met 87 zetels naar de vierde plaats: een record. Daarmee springen ze over de Europese Conservatieven en Hervormers (met JA21). De Europese Groenen krijgen zware klappen: zij gaan van 73 naar 51 zetels.
Onze buurlanden
Ook in de lidstaten maakt extreemrechts een opmars.
Zo laat in België het separatistische en extreemrechtse Vlaams Belang peiling na peiling de concurrentie ver achter zich. Maar door de complexe staatsstructuur van onze zuiderburen lijkt het uiterst onwaarschijnlijk dat de partij nationaal kan meeregeren. Op de Vlaamse regering maken ze wel kans. De Belgen organiseren hun nationale en gewestelijke verkiezingen samen met de Europese verkiezingen.
Ook in Frankrijk zit extreemrechts in de lift. Waar het Rassemblement National van Marine Le Pen vorig jaar nog als tweede eindigde bij de presidentsverkiezingen, is de partij volgens de peilingen nu de grootste bij de Europese verkiezingen. En daar wordt president Emmanuel Macron duidelijk al nerveus van: vorige week loodste hij na heel wat getouwtrek nog zijn omstreden migratiewet door het parlement. Over heel wat onderdelen van die wet moet nog geoordeeld worden of ze niet in strijd zijn met de grondwet.
En dan zijn er nog de Duitsers. Alle regeringspartijen (sociaaldemocraten, groenen en liberalen) krijgen er klappen in de peilingen. Voor het eerst staat de extreemrechtse AfD er op de tweede plaats. In Spanje kwam het deze zomer net niet tot een coalitie met het extreemrechtse Vox. Het is nu een jaar geleden dat in Italië extreemrechts hier wel in slaagde.
