Op campagne | Kandidaten vallen grote bedrijven aan en Europa naar de straat

De verkiezingscampagne is begonnen en de kandidaten voor het Europees Parlement zoeken het contact met de kiezer, of gaan in gesprek met bedrijven om nieuwe inzichten te krijgen. Brusselse Nieuwe volgt de campagnes van alle deelnemende partijen tot aan de Europese verkiezingen op 6 juni.

5 min. leestijd

Anja Haga, lijstrekker van de ChristenUnie, was op pad in IJmuiden om daar in gesprek te gaan met Tata Steel en de vergroening van de industrie. Het bedrijf is al jaren slecht in het nieuws vanwege de CO2, fijnstof en stikstof die Tata uitstoot en de gezondheidsrisico’s voor omwonenden. Des te meer reden om met hen in gesprek te gaan, aldus Haga, willen we in Europa de klimaatdoelen te behalen. Haar conclusie is vrij somber: ’’Ze vertellen mij heel leuk dat er een CO2-reductie heeft plaatsgevonden van 30 tot 40 procent, maar dat komt doordat ze zijn afgestapt van kolen naar gas.” Ze merkt aan alles dat Tata liever niet teveel moeite wil doen om te vergroenen: ”De houding is echt ‘Wij gaan door zoals het nu gaat, het moet ons niets kosten en Europa moet zich eigenlijk ook niet met ons bemoeien.’ Er moet, naar mijn mening, veel meer ingezet worden op waterstof. Als Tata Steel daarmee voorop loopt, kunnen ze de hele industrie in Nederland veranderen, maar dat willen ze niet.’’

Uitgemolken door Big Tech

Daarna snel door naar Amsterdam, want daar gaf Kim van Sparrentak een lezing over de gevolgen van de digitale wereld op het leven van burgers. In de Openbare Bibliotheek van Amsterdam (OBA) leek de bijeenkomst met filterkoffie vooral gek genoeg veel pensionado’s aan te trekken. Maar het prachtige weer buiten zorgde voor dat beeld, want 5 minuten voor aanvang kwam een vloot van millenials en gen-z’ers binnenlopen. Een zaal met daarin jong en oud, maar vooral met hoger opgeleid Nederland. Van Sparrentak trapte af met de vraag ‘Wie is er bang voor Big Tech?’ Daarmee doelt ze op bedrijven als Google, Instagram, WhatsApp en Microsoft. De hele zaal stond op. “Voor roken en gokken hebben we strengere wetgeving, maar voor het internet nauwelijks. Europa moet digitaal autonoom worden en minder afhankelijk van Big Techbedrijven. De Europese Unie moet een sterkere vuist maken. Ik pleit voor een Europese toezichthouder voor Digitale Zaken. Een pluriform internet, daar moeten we naar terug’’, aldus de nummer vier van de GroenLinks/PvdA-lijst.

Marleen Stikker, oprichter van Waag Futurelab, de organisatie achter het evenement in de OBA, vertelde in 1994 bij de oprichting al dat het mis zou gaan wanneer je internet aan de vrije markt overlaat. ‘’Het ongebreidelde verdienvermogen van Big Tech kunnen we niet onze samenleving laten sturen. Daarom ben ik ongelofelijk blij dat Europa de afgelopen jaren steeds meer gedaan heeft tegen Big Tech: De GDPR-wet, die persoonlijke data veel beter moet beschermen, en de AI-act, wetgeving die kunstmatige intelligentie veel beter moet reguleren. Daarmee laat Europa, naar mijn mening, zien dat we klaar zijn met uitgemolken worden door Big Techbedrijven.’’

Het is volgens Stikker niet gek dat Van Sparrentak hier juist voor uitgenodigd is. “Het heeft niks met politieke kleur te maken, Kim houdt zich hier gewoon meer mee bezig dan andere Europarlementariërs. Onze virtuele autonomie is niet alleen een GroenLinks-onderwerp. Russische inmenging bij verkiezingen, gezichtsmanipulatie door AI of platformmedewerkers bij Amazon die zich zorgen moeten maken over hun persoonlijke data. Ook bij rechtse en extreem-rechtse partijen is heel erg veel argwaan tegen Amerikaanse Big Techbedrijven. Daarom ben ik optimistisch over de toekomst, we worden steeds bewuster dat een paar bedrijven in Silicon Valley bepalen wat wij zien en denken en dat moet anders.’’

De enige Mohammed in Brussel

Later op de avond in Pakhuis de Zwijger staat het project ‘Europa naar de straat’ van Europarlementariër en D66-er Samira Rafaela op de agenda. Zij hoopt door dit initiatief voornamelijk jongeren geïnteresseerd te krijgen in Europese politiek. In de zaal waren oudere mensen oververtegenwoordigd en slechts drie mensen konden de namen opnoemen van Europarlementariërs. Rafaela: “Ik kijk hier niet voor weg, we hebben een taak te vervullen als politici. Ik ga langs bij Mbo’s en Hbo’s en daar hoor ik dat jongeren de hypocrisie in Europa en de Europese Unie zat zijn: Progressieve partijen moeten veel beter met elkaar samenwerken om dat op te lossen. Hoe maak je je geloofwaardig wanneer er alleen maar witte mannelijke partijleiders van middelbare leeftijd voor het Europees Parlement verkiesbaar zijn? Dan haken heel veel jongeren gewoon af.”

Mohammed Chahim, nummer twee op de lijst van GroenLinks-PvdA, die ook aanwezig was, kon zich vinden in de woorden van Rafaela: “Als ik de enige Mohammed ben in het Europees Parlement, begrijp ik wel dat sommige jongeren minder geïnteresseerd zijn in de politiek. Representatie is gewoon super belangrijk.’’ Rafaela heeft grote ambities voor haar project: “We staan aan de vooravond van iets groots. Ik hoop namelijk dat dit project verder kan groeien en onderdeel kan worden van het curriculum op scholen. Nu organiseren we voornamelijk schoolreizen waarop jongeren naar Brussel komen. Ik probeer dan altijd te achterhalen wat voor dromen die jongeren hebben. Als ik hen dan hoor zeggen dat ze een eigen kledinglijn willen beginnen, leg ik uit dat ze zich dan aan Europese wetgeving moeten houden. Dan zie je die hersens kraken en geïnteresseerder raken in de Europese Unie. Dit is dé manier om jongeren te interesseren: Laten inzien wat Europa voor hen betekent en doet.’’

Weten wanneer de Europese campagnekaravaan bij jouw in de buurt langs komt? Bekijk ons overzicht met campagne-evenementen hier!