Jongeren hebben veel gemist door de coronapandemie. Maar er is een initiatief dat misschien iets van dat gemis kan goedmaken. Dat is DiscoverEU, een programma dat jongeren uit heel Europa twee maal per jaar de kans biedt om gratis per trein of ander openbaar vervoersmiddel rond te reizen. Animo is er zeker: in oktober hadden 38.000 Nederlandse jongeren zich aangemeld voor de treinpas.
Noorwegen
DiscoverEU is een initiatief van het Europees Parlement en ging in 2018 van start. Waarom werd deze gratis treinreispas in het leven geroepen? Om jongeren uit Europa de gelegenheid te geven hun grenzen te verleggen en zo kennis te maken met andere delen van Europa.
Jongeren zoals Marijn. Zij is één van de rond 2.600 gelukkigen die daadwerkelijk in aanmerking komen voor de pas: “Ik ben al een tijd bezig met het leren van de Noorse taal en dit is een geweldige gelegenheid om daadwerkelijk naar Noorwegen te gaan en mijn vaardigheden in de praktijk te brengen”.
Vliegen is voor boomers
Uit gesprekken met verschillende jonge winnaars van een DiscoverEU-ticket blijkt dat inzetten op treinreizen een schot in de roos is: “Ik deed mee aan DiscoverEU omdat ik graag meer van Europa wil zien. En voor het klimaat ga ik liever met de trein dan met het vliegtuig. Daarom was dit een perfecte optie voor mij!”, stelt Marijn. Ook Mees geeft aan al langer een liefhebber te zijn van reizen per trein: “Deze kans was perfect!”
Het budget dat voor de jongeren is vrijgemaakt dateert deels nog uit 2020 omdat de DiscoverEU-rondes de afgelopen twee jaar door corona zijn komen te vervallen. Daardoor zijn er nu meer reispassen vrijgekomen en konden eenmalig niet alleen 18-jarigen maar ook 19- en 20-jarigen meedoen, die hun kans in die geannuleerde rondes mis zijn gelopen.
Een andere jongere getuigt: “Omdat mijn DiscoverEU-ronde twee jaar geleden niet doorging, heb ik in de zomer van 2020 wel zelf in mijn eentje een mini Interrail gedaan naar onder meer Berlijn en Praag. Dat was dus een beetje een voorproefje en dat smaakt naar meer!”.
Nieuw vertrekpunt
DiscoverEU is dan ook niet de enige manier om per trein door Europa te reizen, weet ook Marlou van Go Europe/Eurodesk Nederland, het Europese informatienetwerk dat onder meer een aanspreekpunt is voor jongeren met vragen over DiscoverEU. “Als de jongeren kiezen voor een flexibele pas kunnen ze – net als met bepaalde Interrailtickets – 7 dagen vrij reizen binnen een periode van een maand.”
Maar DiscoverEU is meer dan een voordelige reispas: “Alle winnaars krijgen sinds de ronde van oktober voorafgaand aan hun reis een voorbereidende training, een infokit vol tips en er wordt in elk Europees land deze zomer een meet-up georganiseerd zodat reizende jongeren elkaar kunnen ontmoeten.
“Verder moeten de jongeren alles zelf regelen. Waar je slaapt, waar je naartoe gaat, eventuele reserveringskosten voor bijvoorbeeld hogesnelheids- en/of nachttreinen.” Hoewel er volgens Saris geen extra maatregelen worden genomen in verband met de pandemie, krijgen de jongeren voor vertrek dus wel tips over hoe ze veilig op reis kunnen gaan.
Hoe werkt het?
Wie zich aan wil melden voor een reispas doet dit door enkele quizvragen te beantwoorden, die altijd gaan over de Europese Unie en voornamelijk over activiteiten van of voor jongeren. “Denk aan dingen als: via welk Europees subsidieprogramma kun je als jongere tussen de 18-30 jaar tot maximaal één jaar bijna gratis vrijwilligerswerk doen? Of welke steden zijn in 2022 de Europese culturele hoofdsteden? Dingen die op de websites te vinden zijn.”
Daarnaast is er een schiftingsvraag, voor het geval er meer jongeren zijn met goede antwoorden dan er tickets beschikbaar zijn. Het aantal beschikbare passen verschilt dan ook per ronde. “In de allereerste ronde eind 2018 waren het er 15.000, maar de afgelopen keer dus als ik het goed herinner 60.000, omdat het budget toegenomen is en het nu van drie rondes in één was. Wat het in de volgende rondes gaat worden en of het een vast bedrag gaat worden, is bij ons nog niet bekend”, aldus Marlou van Go Europe.
Alleen voor 18
Opvallend is dat normaal gesproken alleen 18-jarigen in aanmerking komen voor de gratis pas: “Achttien worden is – in heel Europa – een echte mijlpaal. Het is de leeftijd waarop je in veel landen meerderjarig bent en dus praktisch ook alleen op avontuur kúnt gaan: je kunt overnachtingen boeken zonder toestemming van een ouder/verzorger, en je mag in principe doen wat je wil.”
“Daarnaast is het een leeftijd waarop veel jongeren bezig zijn te ontdekken wie ze zijn, wat ze leuk vinden en wat ze met hun leven willen. Het ideale moment voor een eerste echte buitenlandervaring, want dat is DiscoverEU voor veel van de jongeren.”
Maar daar houdt het niet per se op: “Als zo’n eerste buitenlandervaring je bevalt, kun je vanaf je 18e ook deelnemen aan andere Europese jongerenprogramma’s, zoals Europees Vrijwilligerswerk of een nationaal solidariteitsproject via het European Solidarity Corps, deelnemen aan jongerenuitwisselingen of jongerenparticipatieprojecten.”
