Vijf jaar na de moord op de Maltese onderzoeksjournaliste Daphne Caruana Galizia is de volledige waarheid over de aanslag op haar leven nog niet boven water. “De Maltese regering wil niet uitzoeken wie de moordopdracht gaf en betaald heeft. Men is te bang voor ongemakkelijke waarheden,” zei Europarlementariër Jeroen Lenaers (CDA) gisteren in Straatsburg.

Nederlandse Europarlementariërs van verschillende fracties in het Europees Parlement maken zich zorgen over de toestand van de rechtsstaat in Malta. Hoe zit dat en waar komen die zorgen vandaan?

Strijd tegen corruptie en criminaliteit

Caruana Galizia was de bekendste journalist van Malta. Ze was in haar werk zeer kritisch op Maltese politici en criminelen en probeerde corruptie en criminaliteit aan het licht te brengen. Maar, zoals Europarlementariër Sophie in ‘t Veld benadrukte: “Alles waarover ze schreef, bleek waar te zijn. En toch is bijna geen van deze zaken voldoende onderzocht. Laat staan voor de rechter gebracht.” Ze eiste dat daar eens werk van wordt gemaakt.

Volgens een onderzoekscommissie in het Europees Parlement is de Maltese regering deels verantwoordelijk voor de dood op Caruana Galizia omdat ze geen veiligheidsmaatregelen voor de journaliste trof. Maar hoe het met de betrokkenheid van de Maltese regering precies zit, is nog altijd niet duidelijk. RTL Nieuws meldde onlangs dat twee broers op Malta veertig jaar celstraf krijgen voor betrokkenheid bij de moord. Een derde verdachte kreeg vorig jaar al vijftien jaar celstraf. 

Overigens had Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt een belangrijke rol in het onderzoek naar de moord op Caruana Galizia: namens de Raad van Europa, een internationale organisatie die zich inzet om mensenrechten in Europa te beschermen, zette Omtzigt zich jarenlang in voor een eerlijk onderzoek.

Niet genoeg vooruitgang

Europarlementariër Thijs Reuten ( PvdA) wees erop dat, alhoewel Malta de afgelopen vijf jaar al verbeteringen aan de rechtsstaat heeft aangebracht, het niet genoeg is. “We streven altijd naar meer. Malta moet nog meer vooruitgang boeken, want in het Europees Parlement zijn we er trots op dat we de rechtsstaat hoog in het vaandel hebben,” zei hij. 

Europarlementariër Jeroen Lenaers wees er nog op dat slechts één van de vijf sprekersmomenten uit de fractie van de sociaaldemocraten in het Europees Parlement (S&D) was ingenomen door een niet-Maltese Europarlementariër. Vier sprekers kwamen uit Malta, “bijna de gehele Maltese delegatie,” merkte hij op. En dat baart hem zorgen: “Is er dan niemand anders die zich zorgen maakt over de rechtsstaat op Malta en zich hiervoor inzet?”, vroeg hij verbaasd aan de volle zaal met Europarlementariërs in Straatsburg.