Een wankele rechtsstaat, gebrekkige persvrijheid en corruptie: Malta, de dwergstaat in de Middellandse Zee, is een Europees zorgenkind. De regering van het land heeft lange tijd Europese paspoorten uitgegeven tegen een flinke som geld, de zogeheten Gouden Paspoorten. Met die paspoorten kan men door de hele Europese Unie reizen. Een interessante optie voor belastingontduikers en andere criminelen. Reden voor de Parlementaire commissie Burgerlijke vrijheden, Justitie en Binnenlandse zaken (LIBE) om de stand van zaken op te nemen. Leider van de delegatie, Europarlementariër Sophie in ’t Veld (D66), legt de vinger op de zere plek.
Te laat en (nog altijd) te weinig
“Er is sprake van een cultuur van straffeloosheid. De ernst om corruptie en problemen in verband met de rechtsstaat aan te pakken ontbreekt, terwijl er in dit land veel fundamentele veranderingen nodig zijn.” Of de hervormingen die wel zijn doorgevoerd, in de realiteit goed uit zullen pakken, weet In ’t Veld nog niet: “Het is te vroeg om daarover te oordelen”. Wel benadrukt het Europarlementslid tijdens de persconferentie dat het slecht functioneren van het politieke systeem aan de grondslag ligt van veel problemen in Malta.
“We zijn bezorgd over de hoge schulden van de politieke partijen in Malta. Het verbaast ons ook dat het parlement maar halftijds lijkt te functioneren. Terwijl een goede scheiding der machten, waarbij het parlement een sterke rol opneemt en de overheid controleert, onontbeerlijk is voor het herstel in Malta. Alle Kamerleden in Malta moeten bij machte zijn de overheid aan de tand te voelen. De delegatie zal de situatie in Malta daarom streng opvolgen, niet alleen op afstand, maar ook door frequent een bezoek te brengen aan de instellingen en middenveldorganisaties.”
Tijdens het werkbezoek bekeek men de laatste ontwikkelingen op het gebied van de rechtsstaat, het justitiële systeem, de persvrijheid en de anticorruptiemaatregelen in Malta. De leden van het Europees Parlement spraken daarvoor met vertegenwoordigers van de regering, politie en de rechterlijke macht, maar ook met journalisten en middenveldorganisaties.
Moord journaliste
Tijdens de persconferentie uitte de delegatie ook haar zorgen over de toestand van de persvrijheid in Malta. Zo wordt er volgens In ’t Veld nog altijd veel druk uitgeoefend op de media in het land. Daarbij werd kort verwezen naar de moord op de Maltese journaliste en anticorruptieactiviste Daphne Caruana Galizia in 2017.
De delegatie ging tijdens het werkbezoek langs bij de familie van de journaliste. Galizia werd vermoord omdat ze corruptiezaken onderzocht waarbij ook regeringsfunctionarissen betrokken zouden zijn. “We zijn geschokt dat 4,5 jaar na de moord op Galizia nog maar één persoon veroordeeld werd voor de feiten. Het is toonaangevend voor het slecht functionerende justitiële systeem in Malta”, aldus In ’t Veld.
